VS Verenigde Staten (Verenigde Staten) publiceren nieuwe strategie voor veiligheid van toepassing nanotechnologie en -materialen

Het Amerikaanse National Nanotechnology Initiative publiceerde eind 2024 een nieuwe versie van de strategie voor veiligheid van toepassing nanotechnologie en -materialen. Net als uit de Europese onderzoeksagenda voor geavanceerde materialen, blijkt uit deze strategie dat er nog veel uitdagingen zijn om veiligheid gelijke pas te laten houden met de toepassing van nanotechnologie in producten. Het is de moeite waard om te verkennen of de Europees-Amerikaanse ‘communities of research’ een gezamenlijke aanpak kunnen ontwikkeling om vraagstukken over veiligheid van nanotechnologie effectief en efficiënt te beantwoorden.

Lees volledige tekst (in engels): Updated U.S. Environmental Health & Safety Strategy for Nanotechnology

De mogelijkheden van nanotechnologie inzetten tegen klimaatverandering

Investeringen in nanotechnologie hebben zich ruimschoots terugbetaald. Tegenover een geschatte investering van 42 miljard dollar in de VS, staat een geschatte opbrengst van 1 biljoen, alleen al naar de Amerikaanse economie. De ervaring die de academische en de particuliere sector hebben opgebouwd in de ontwikkeling en exploitatie van nanotechnologie kan goed gebruikt worden in de strijd tegen klimaatverandering. Het Amerikaanse National Nanotechnology Initiative (NNI) heeft de nanotechnologie-gemeenschap dan ook dringend opgeroepen om de impact van nanotechnologie in de strijd tegen klimaatverandering te maximaliseren. Een groep van nanowetenschappers uit publieke, private en filantropische sectoren die onderdeel uitmaken van het initiatief Nano4EARTH heeft vier toepassingsgebieden besproken waar nanotechnologieën de vooruitgang zouden kunnen versnellen:

1. batterijen en energieopslag voor elektrificatie;
2. nanokatalysatoren om de industrie koolstofvrij te maken;
3. op nanotechnologie gebaseerde oplossingen voor vermindering van wrijving op interfaces (smeermiddelen);
4. afvang en opslag van broeikasgassen.

Het RIVM heeft er vertrouwen in dat de geleverde inspanningen op deze terreinen succesvol kunnen zijn in de strijd tegen klimaatverandering. Voorwaarde is wel dat de principes van Safe and Sustainable by Design in deze ontwikkelingen worden meegenomen.

Lees volledige tekst (in engels): Unlocking the potential of nanotechnology to combat climate change

Opkomst van lipide nanodeeltjes voor de toediening van medicijnen

Lipide nanodeeltjes (LNP) verbeteren de toediening van medicijnen en waren cruciaal voor het succes van mRNA-vaccins tegen COVID-19. Ze worden nu toegepast bij de ontwikkeling van andere vaccins. Ook blijken ze een boost te geven aan een nieuwe generatie gentherapieën. Denk aan de behandeling van cardiovasculaire ziekten of immunotherapie tegen kanker.

De ontwikkelingen gaan snel op dit gebied. Het is dus belangrijk dat regelgevers zich voorbereiden op de komst van deze nieuwe groepen producten, zodat kwaliteit, veiligheid en werkzaamheid geborgd kunnen blijven worden.

LNP-mRNA-producten moeten, net als alle nieuwe medicijnen, voldoen aan strenge eisen voor het aantonen van de veiligheid en werkzaamheid. Eisen voor LNP-mRNA-producten zijn daarin niet expliciet opgenomen. Het Europese Geneesmiddelenagentschap EMA European Medicines Agency (European Medicines Agency) werkt aan kwaliteitseisen voor LNP-mRNA vaccins. De Europese Farmacopee werkt aan algemene kwaliteitseisen voor de toepassing van LNPs bij vaccins. Halverwege 2025 zullen drie nieuwe hoofdstukken in de Farmacopee worden gepubliceerd. Deze zijn bedoeld voor LNP-mRNA vaccins tegen infectieziekten. Maar basisprincipes hieruit kunnen naar verwachting ook toepasbaar zijn op andere LNP-mRNA producten, zoals gentherapeutica.

Het RIVM ziet dat regelgevers zich bewust zijn van de ontwikkelingen op het gebied van mRNA-LNP producten, en zich daar op voorbereiden. Deze paraatheid zal zorgen voor een efficiënt markttoelatingsproces voor innovatieve therapieën. Wanneer meer LNP-mRNA-producten markttoelating aanvragen zal dit waarschijnlijk leiden tot meer specifieke vereisten en richtlijnen.

Lees volledige tekst (in engels): The rise of lipid nanoparticles as a delivery system for medicines

EU Europese Unie (Europese Unie)-strategie mist concrete maatregelen voor veiligheid en duurzaamheid van geavanceerde materialen

De Europese Commissie benadrukt in het ‘communication on Advanced Materials for Industrial Leadership’ uit 2024 de behoefte aan Safe-and-Sustainable-by-Design (SSbD) uitgangspunten voor veiligheid en duurzaamheid. Het document bevat echter geen concrete maatregelen voor implementatie, mist overzicht en is niet afgestemd op de bredere EU-strategieën.

Dat schrijven twee prominente wetenschappers van het Duitse milieuagentschap UBA in een recent opiniestuk. Zij benadrukken daarin de mogelijkheden van geavanceerde materialen, en tegelijk de risico’s voor de gezondheid van mens en milieu. Ze pleiten voor een holistische aanpak, die nodig is om in een vroeg stadium te anticiperen met maatregelen om risico’s te minimaliseren en verantwoorde innovatie mogelijk te maken (Regulatory preparedness).

Ook is volgens de auteurs samenwerking met alle stakeholders essentieel om al vanaf een vroeg stadium na te denken over veiligheid en duurzaamheid, om zo negatieve gevolgen te voorkomen (Safe-and-Sustainable-by-Design).

Het RIVM onderschrijft het belang van deze holistische en proactieve aanpak en ondersteunt de oproep van deze onderzoekers aan de EC European Commission (European Commission) voor concrete maatregelen. Volgens het RIVM moeten deze aspecten verder ontwikkeld worden in samenwerking met stakeholders en experts op het gebied van advanced materials en SSbD.

Lees volledige tekst (in engels): Commission communication on advanced materials for industrial leadership: measures on safety and sustainability are lacking

Afbraak van 2D-materialen en gevolgen voor gezondheid en veiligheid van mens en milieu

Afbraakproducten van 2D-materialen kunnen andere eigenschappen en effecten hebben op de gezondheid van mens en milieu dan de oorspronkelijke materialen. 2D-materialen hebben in 1 dimensie een afmeting op nanoschaal. Ze zijn bijvoorbeeld maar enkele nanometers dik, maar heel lang en breed. Een voorbeeld hiervan is grafeen. Een recent overzicht benadrukt dat het voor de veiligheidsbeoordeling van deze materialen belangrijk is om te weten wat deze afbraakprocessen zijn. Er zijn echter momenteel geen geschikte testmethoden beschikbaar binnen wettelijke kaders.

Het overzicht beschrijft vier omgevingen waar degradatie onderzocht kan worden. In een reageerbuis kunnen effecten van enzymen, pH, zouten en gesimuleerde verteringssappen eenvoudig getest worden. Voor effecten van zonlicht, lucht, bacteriën etc. zijn testen onder (gesimuleerde) milieuomstandigheden mogelijk. Daarnaast kan transformatie in lichaamscellen en in levende organismen onderzocht worden.

We weten weinig van de toxiciteit van degradatieproducten van 2D-materialen op basis van grafeen. Van andere 2D-materialen weten we nog minder. Dit ligt ook aan het ontbreken van goede testmethodes. Bij celmodellen is het belangrijk dat deze testen functionele immuuncellen bevatten omdat deze een grote rol spelen bij de degradatie van 2D materialen. Ook blijkt het moeilijk om degradatieproducten in de tijd te monitoren met de huidige analytische methodes. De auteurs noemen verschillende verbeteringen die nodig zijn om degradatie mee te kunnen nemen in de risicobeoordeling. Het RIVM ziet het als de grootste prioriteit om deze testmethoden, zowel celsystemen als analytisch, te verbeteren. Een initiatief zoals het Malta-Initiatief kan bijdragen aan een effectieve prioritering van te ontwikkelen nieuwe testmethodes voor implementatie in regelgeving.

Lees volledige tekst (in engels): Understanding the degradation of 2D materials: Implications for human health and environmental safety assessment