Inwoners van America (Noord-Limburg) ervaren al jarenlang hinder van de treinen op de route Rotterdam-Venlo. Ze vroegen het RIVM om geluidmetingen te doen. Het RIVM heeft in overleg met de inwoners ervoor gekozen de metingen samen te doen. Ook onderzocht het RIVM samen met de bewoners hoe zij het geluid beleven en welke invloed dit heeft op hun dagelijks leven. Dit heet burgerwetenschap en helpt om vragen en zorgen van bewoners over hun leefomgeving te beantwoorden. Uit het onderzoek blijkt dat deze vorm van samenwerking een completer beeld geeft van de plaatselijke situatie. Het gaf bewoners ook meer vertrouwen in het onderzoek en de resultaten daarvan.
Plaatselijke situatie
Het spoortraject Rotterdam-Venlo loopt dwars door het Noord-Limburgse dorp America. Bewoners ervaren hier hinder van. Ze maken zich zorgen over hun gezondheid. Vooral door de zware goederentreinen die ‘s nachts vlak langs de huizen rijden.
Vanuit het Meerjarenprogramma Geluidsanering (MJPG) worden er al maatregelen voorgesteld om de geluidknelpunten in America aan te pakken. Het was de wens van bewoners om de hoogte van geluidspieken door spoorverkeer, wannéér deze plaatsvinden en de hinder in hun leefomgeving beter in kaart te brengen.
Onderzoeksopzet: burgerwetenschap
Het RIVM heeft samen met bewoners het onderzoek vormgegeven en uitgevoerd. Met nauwkeurige en betaalbare geluidmeters zijn de geluidniveaus gemeten. Inwoners plaatsten 18 geluidmeters, op verschillende plekken in het dorp. Zowel vlakbij het spoor als wat verder weg. Dit bracht de geluidniveaus en variatie in kaart. De gegevens van deze meters waren in real-time te volgen op de RIVM-website Samen Meten.
Met de BelevingApp hebben de mensen die in de buurt van het spoor wonen zelf in kaart gebracht op welke manier zij de (acute) hinder door treinverkeer ervaren. Met een vragenlijst is onderzocht hoe een grotere groep inwoners van America over het algemeen aankijkt tegen hun leefomgeving.
Resultaten
Uit het onderzoek blijkt dat het treinverkeer een grote invloed heeft op de leefomgeving van de inwoners. Wel maakt het uit waar men in het dorp woont. Met name inwoners dicht bij het spoor worden vaak blootgesteld aan hard geluid van voorbijkomende treinen. Ook blijkt dat het aantal treinen dat per nacht langskomt sterk verschilt en de hinder daardoor onvoorspelbaar is.
Vragenlijst
Over het algemeen zijn de inwoners van het dorp tevreden met hun woning en leefomgeving. Ze beschouwen hun dorp als een groene en veilige plek waar mensen naar elkaar omkijken. Toch wordt hinder en slaapverstoring door het geluid van treinverkeer in het hele dorp ervaren. Voor mensen die dichtbij het spoor wonen wordt dit opvallend meer en ernstiger. Men is het er grotendeels over eens dat de overheid meer zou moeten doen aan de geluidsituatie. De verwachting dat een geluidwerende muur voor verbetering gaat zorgen verschilt.
Geluidmetingen
De geluidmeters hebben de bijdrage van treinen aan omgevingsgeluid nauwkeurig weergegeven en geven inzicht in de plaatselijke situatie. De metingen bevestigen dat het aantal treinen dat 's nachts langkomt sterk verschilt en dus onvoorspelbaar is. De treinen kunnen flinke geluidpieken veroorzaken. De geluidniveaus kwamen regelmatig boven de 70 decibel. Veel bewoners die aan de hoge geluidsniveaus worden blootgesteld ervaren hinder of slapen hierdoor minder goed.
Belevingsapp
De acute hinder door treinverkeer is onderzocht met de BelevingApp. Aan dit deel van het onderzoek deed een kleine groep mensen mee. Het was voor de deelnemers intensief om 4 keer per dag de hinder te (blijven) melden. Uit de resultaten blijkt dat er aanwijzingen zijn voor acute ernstige hinder door spoorverkeer.
Burgerwetenschap
De samenwerking tussen het RIVM en de inwoners is van meerwaarde gebleken. Lokale en wetenschappelijke kennis komt hierdoor samen en onderzoeksvragen die relevant zijn voor de lokale situatie kunnen zo gezamenlijk beantwoord worden.
Strategisch onderzoeksproject voor het RIVM
Het RIVM heeft dit onderzoek uitgevoerd en gefinancierd binnen het Strategisch Programma RIVM (SPR). Met dit programma voor eigen onderzoek, innovatie en kennisontwikkeling richt het RIVM zich op onderwerpen die in de toekomst invloed kunnen hebben op onze gezondheid en leefomgeving. De vragen van de bewoners van America en de manier om dit samen met hen te onderzoeken, passen goed in dit programma.