De griepprik van het griepseizoen 2017-2018 heeft tot nu toe ongeveer 49% van de griepgevallen bij gevaccineerde mensen in Europa voorkomen. Het B/Yamagata-griepvirus veroorzaakt dit griepseizoen de meeste infecties in Nederland, maar was niet opgenomen in de griepprik. Ook blijkt dat het andere B-griepvirus (van de Victoria-lijn), dat wel is opgenomen in de griepprik, toch voor gedeeltelijke bescherming heeft gezorgd. Dat is de conclusie van tussentijdse onderzoeksresultaten van het Europese I-MOVE-project naar effectiviteit van de griepprik. In dit project werken verschillende instituten in Europa samen, waaronder het RIVM en het NIVEL (Nederlands Instituut voor Onderzoek van de Gezondheidszorg). De eerste Nederlandse schattingen geven een effectiviteit van 45% aan.
Europees project effectiviteit griepprik
Binnen verschillende Europese landen worden gegevens van patiënten met griepachtige klachten verzameld. Het RIVM en NIVEL (Nederlands Instituut voor Onderzoek van de Gezondheidszorg) zijn Nederlandse deelnemer aan het Europese I-MOVE project. Deze Europese aanpak levert grotere aantallen patiënten op dan alleen vanuit Nederland. Hiermee kan de effectiviteit van de griepprik nauwkeuriger worden geschat.
Onderzoeksgegevens
Het RIVM en het NIVEL hebben gegevens aangeleverd van patiënten die bij de huisarts zijn geweest en van patiënten die zijn opgenomen in het ziekenhuis met griepachtige klachten. Bij deze patiënten is onderzocht of de infectie werd veroorzaakt door het griepvirus. In de analyse wordt de vaccinatiegraad bij patiënten die geen infectie met een griepvirus bleken te hebben vergeleken met de vaccinatiegraad bij patiënten die wel een infectie met het griepvirus bleken te hebben.
Onderzoeksresultaten
Uit de analyse blijkt dat de vaccin-effectiviteit tegen het B/Yamagata-griepvirus in Europa tot nu toe 49% was bij mensen die de huisarts bezochten met griepachtige klachten. Het is opvallend dat de effectiviteit zo hoog is, aangezien het virus niet is opgenomen in de meest gebruikte trivalente griepprik. De resultaten laten zien dat het andere B-virus (van de Victoria-lijn), dat wel is opgenomen in de griepprik, toch voor gedeeltelijke bescherming heeft gezorgd. Bij ouderen is de effectiviteit van de griepprik wat lager, namelijk 34% vaccin-effectiviteit tegen B-griepvirussen (Yamagata-lijn en Victoria-lijn samen genomen) bij patiënten van 65 jaar en ouder, die in het ziekenhuis zijn opgenomen. Aan het einde van het griepseizoen worden alle analyses opnieuw uitgevoerd, wanneer er meer gegevens beschikbaar zijn.
De tussentijdse resultaten zijn terug te vinden in Eurosurveillance.
Griepseizoen 2017/2018 in Nederland
De griepepidemie in Nederland duurt nu al 13 weken. De epidemie wordt gedomineerd door het B/Yamagata-griepvirus. Gemiddeld duurden griepepidemieën de afgelopen 20 jaar negen weken, waarmee deze epidemie langer duurt dan gemiddeld. Voor Nederland is ook de voorlopige vaccin-effectiviteit berekend voor mensen die de huisarts bezochten met griepachtige klachten. Hieruit blijkt dat in Nederland de effectiviteit 45% is, wat overeenkomt met de Europese schatting. De nauwkeurigheid is echter minder, omdat het aantal deelnemers veel kleiner is dan in de Europese studie. De Nederlandse schattingen worden ook aan het eind van het seizoen herhaald als er meer gegevens beschikbaar zijn. In Nederland zijn er te weinig gegevens beschikbaar om een schatting te maken voor patiënten die in het ziekenhuis zijn opgenomen.
De afgelopen weken was de sterfte bij mensen in de leeftijdsgroep 75 jaar en ouder verhoogd, ten opzichte van de sterfte die in deze tijd van het jaar wordt verwacht (sterftedata ontvangen van het CBS (Centraal Bureau voor de Statistiek)). Griep is één van de mogelijke oorzaken van oversterfte, maar er zijn meer factoren, zoals de recente koude periode, die hieraan bij kunnen dragen.