In het begin van de coronaepidemie kwam veel COVID-19 voor in het oosten van de provincie Noord-Brabant. Dit overlapte met het gebied waar tussen 2007 en 2010 veel Q-koorts voorkwam. Later in 2020 was dit verschil niet of veel minder duidelijk. Er zijn geen aanwijzingen dat mensen die eerder Q-koorts hadden ernstiger ziek werden door het coronavirus. Dat blijkt uit onderzoek van het RIVM.
De ruimtelijke overlap tijdens de eerste golf viel op. Daarom heeft het RIVM onderzocht of mensen die eerder Q-koorts hadden, meer kans hadden op COVID-19 en of zij er ernstiger ziek door werden.
Het RIVM heeft gekeken hoe vaak COVID-19 in het begin van de uitbraak van het coronavirus voorkwam bij mensen die eerder Q-koorts hadden en in het oosten van Noord-Brabant woonden. Dit aantal is vergeleken met het met het totaal aantal mensen met COVID-19 in dit gebied. Het blijkt dat een positieve test op het coronavirus tijdens de eerste golf van de epidemie vaker werd vastgesteld bij mensen in het oosten van Noord-Brabant die eerder Q-koorts hadden.
Testbeleid tijdens eerste golf van invloed
Veel mensen die eerder Q-koorts hadden, hebben een of meer onderliggende aandoeningen. Soms in combinatie met chronische Q-koorts of het Q-koortsvermoeidheidssyndroom (QVS (Q-koorts vermoeidheidssyndroom)). Hierdoor zijn zij in het begin van de epidemie mogelijk vaker getest op het coronavirus. De testcapaciteit was toen nog beperkt en vooral mensen met onderliggende ziektes en aandoeningen werden toen getest. Dit gebeurde omdat zij een grotere kans hebben om ernstig ziek te worden van COVID-19. Door vaker te testen is waarschijnlijk ook vaker het coronavirus vastgesteld. Vanaf juni 2020 kon iedereen zich met (milde) klachten laten testen. Daarna zagen we niet meer dat een positieve test vaker voorkwam bij mensen die eerder Q-koorts hadden.
Niet ernstiger ziek
Het RIVM heeft ook gekeken of mensen die eerder Q-koorts hadden ernstiger ziek worden van het coronavirus. Hiervoor zijn in dit onderzoek geen aanwijzingen gevonden. Ook bij patiënten die zo ziek waren dat ze naar de spoedeisende hulp van het ziekenhuis moesten, bleek COVID-19 niet ernstiger te verlopen bij mensen die eerder Q-koorts hadden.
Het RIVM heeft het onderzoek uitgevoerd in samenwerking met het Nivel, de GGD (Gemeentelijke Gezondheidsdienst) Hart voor Brabant en het Jeroen Bosch Ziekenhuis en ziekenhuis Bernhoven.
Luchtkwaliteit
Naast de ruimtelijke overlap met de regio’s waar eerder veel Q-koorts was, is er ook ruimtelijke overlap met regio’s met een slechtere luchtkwaliteit door veehouderij. Het RIVM onderzoekt ook samen met verschillend partners of er een verband is tussen luchtkwaliteit en COVID-19 in heel Nederland. Er is hierbij aandacht voor verschillende oorzaken van luchtverontreiniging. De resultaten hiervan verwacht het RIVM in 2023.
Tegelijkertijd met het rapport Onderzoek Q-koorts en COVID-19 verschijnt ook het rapport Evaluatie onverplichte financiële tegemoetkoming Q-koorts.