De meetperiode in het project Boeren en Buren is inmiddels ruim over de helft. Sinds oktober 2019 meten boeren en omwonenden in Venray fijnstof, stikstofdioxide en ammoniak in hun leefomgeving. Onlangs (juni 2020) werd de stand van zaken over het eerste halfjaar opgemaakt. In een online webinar praatten Marita Voogt en Christa Blokhuis van het RIVM de deelnemers bij over de tussentijdse resultaten. Als begin 2021 alle gegevens van een jaar lang meten bekend zijn, gaan de deelnemers met elkaar en de gemeente in gesprek over de resultaten.

De metingen verlopen voorspoedig. De inzet van de deelnemers is lovenswaardig. Zo wisselen een aantal deelnemers in hun eigen gebied bij alle deelnemers iedere maand de meetbuisjes waarmee stikstofdioxide en ammoniak worden gemeten. Harrie van Asten uit Ysselsteyn is een van hen. Hij beheert ook de fijnstofsensoren. Hij vervangt exemplaren die het niet goed meer doen of probeert ze ter plekke weer aan de praat te krijgen. “Mijn achtergrond in de techniek komt goed van pas en de metingen vind ik interessant. Ik doe het graag.” Harrie kan met enige regelmaat op pad als individuele fijnstofsensoren uit de pas gaan lopen. Omdat op alle locaties twee sensoren bij elkaar hangen, valt het snel op als er een het niet goed meer doet.

Waardevolle metingen

Christa Blokhuis van het RIVM werkt aan de data-analyse. “We vergelijken de sensormetingen van fijnstof met de officiële metingen op de luchtmeetstations. Zo kalibreren we de sensormetingen. Bij hoge luchtvochtigheid werkt dit echter niet goed.” Uit de metingen in Venray blijkt dat de waarden van de afzonderlijke sensoren op momenten met luchtvochtigheid vanaf ongeveer 97% te veel uiteenlopen om goed te kunnen kalibreren. Christa haalt deze uren dan ook uit de dataset voordat ze de data analyseert. Het RIVM heeft voor Boeren en Buren een speciale versie van de Samen Analyseren Tool ontwikkeld. Daarmee kunnen de deelnemers aan het project nu ook zelf de fijnstofgegevens analyseren. Deze Boeren en Buren tool is voorlopig alleen bedoeld voor gebruik door deelnemers en RIVM.

Geur-app

Deelnemers kunnen met een geur-app een melding maken op het moment dat zij een geur ruiken. Geur meten met goedkope sensoren kan namelijk niet. Onderzocht wordt of de geur-app bruikbare informatie oplevert in combinatie met de andere metingen. Op dit moment zijn er al aardig wat meldingen gedaan, maar door een beperkt aantal deelnemers. Om de resultaten van geur goed mee te kunnen nemen in dit project is het belangrijk dat meer deelnemers de geurapp gaan gebruiken.

Resultaten delen

De tussentijdse resultaten geven al inzicht, maar binnen een jaar variëren de bronnen en weersomstandigheden. Een jaar lang meten geeft daarom meer betrouwbare meetresultaten. Pas nadat er een heel jaar is gemeten en alle resultaten zijn geanalyseerd worden de conclusies openbaar gemaakt. Projectleider Marita Voogt vult aan: “In het project is het belangrijk dat deelnemers niet alleen samen meten maar ook samen de resultaten bespreken. Omdat we niet bij elkaar konden komen vanwege de coronamaatregelen, is het niet gelukt de tussentijdse resultaten met elkaar te bespreken. Mensen konden in de webinar wel vragen stellen maar dat is wat anders dan met elkaar in gesprek gaan over de resultaten.“ De ruwe meetwaarden zijn al wel te volgen op het algemene dataportaal voor citizen science metingen van het RIVM. Deze website is onlangs vernieuwd, met onder andere een apart dashboard per gemeente.

Meer weten over het project? Zie https://www.rivm.nl/boeren-en-buren