Zorgprofessionals, bestuurders en zorgverzekeraars zijn positief over de onderlinge samenwerking bij het werken met integrale bekostiging van de geboortezorg. Wel vinden ze de administratieve lasten hoog. Daarnaast zijn de inzichten in de effecten op zorggebruik, zorguitgaven en gezondheidsuitkomsten nog beperkt. Dit blijkt uit onderzoek van het RIVM naar de experimentele invoering van de integrale bekostiging sinds 2017.
In Nederland zijn de afgelopen jaren meerdere maatregelen genomen om de kwaliteit van de geboortezorg te verbeteren door het versterken van de samenwerking tussen verschillende zorgverleners. Aanleiding waren de relatief hoge sterftecijfers rond geboortes. Het ministerie van VWS (Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport) onderzoekt of een andere manier van betalen, de zogeheten integrale bekostiging, de samenwerking verder kan verbeteren. Hiervoor verenigen verloskundigen, gynaecologen, kraamzorg, en een ziekenhuis zich in een integrale geboortezorg organisatie (igo). De experimentele invoering van de integrale bekostiging van de geboortezorg is vanaf 2017 gestart. Het RIVM heeft de afgelopen drie jaar de ervaringen met integrale bekostiging in de igo’s gevolgd. Daarnaast is een analyse uitgevoerd om inzicht te krijgen in de eerste effecten van integrale bekostiging op zorggebruik, zorguitgaven en gezondheidsuitkomsten
Kleine veranderingen in de zorg
Na de invoering van integrale bekostiging hebben er iets meer bevallingen in een ziekenhuis onder leiding van een verloskundige (poliklinisch) plaatsgevonden en minder ziekenhuisbevallingen onder leiding van een gynaecoloog. Het percentage geplande keizersneden was iets lager en het percentage niet-geplande keizersneden hoger. De toename van zorguitgaven per zwangerschap was bij de igo’s iets lager. Voor de gezondheidsuitkomsten waren er geen effecten zichtbaar. Volgens zorgverleners is de invoering van integrale bekostiging nog in een overgangsfase. Aanvullende dataregistratie en een langere doorlooptijd van de evaluatie zijn nodig om de langetermijneffecten in beeld te krijgen. Om alle mogelijke effecten te kunnen zien en verklaren, is het belangrijk om het werken met integrale bekostiging langer te volgen.
Administratieve lasten risico voor draagvlak
Voor het behoud van draagvlak voor integrale bekostiging lijkt een vereenvoudiging van de administratieve afhandeling een randvoorwaarde. Bovendien vinden bestuurders het een belemmering dat het nog niet duidelijk is of de integrale bekostiging doorgaat na afloop van dit experiment. Zorgverzekeraars benadrukken dat een te snelle landelijke invoering niet wenselijk is.
Eind 2020 beslist de minister van VWS over de toekomst van integrale bekostiging van de geboortezorg.