Lichamelijke en cognitieve kwetsbaarheid komen vaker voor op oudere leeftijd, terwijl psychische kwetsbaarheid onder volwassenen op alle leeftijden even vaak voorkomt. Dat blijkt uit het proefschrift van Liset Rietman. Vandaag promoveert zij om 12:15 aan de Universiteit Utrecht.

In haar proefschrift onderzocht Rietman verschillen in kenmerken (zoals gewicht en bloeddruk) en biomerkers (zoals stoffen in het bloed en genvarianten) voor vier domeinen van kwetsbaarheid bij oudere mensen (fysiek, cognitief, psychisch en sociaal). Hierbij keek ze vooral naar verschillen tussen kwetsbare en niet-kwetsbare mensen. Kwetsbare mensen hebben een verhoogd risico op gezondheidsproblemen door stressoren, zoals een infectie.

Belang gezonde leefstijl voor gezonde veroudering

Rietman vond dat deze vier domeinen van kwetsbaarheid bestaan uit verschillende groepen kwetsbare mensen, die wel veel overeenkomsten vertonen. Kwetsbare mensen geven aan dat zij een minder goede gezondheid hebben. Ook hebben kwetsbare mensen vaker twee of meer chronische ziekten en een hoog lichaamsgewicht ten opzichte van hun lengte (BMI Body Mass Index. De BMI is een index die de verhouding tussen lengte en gewicht bij een persoon weergeeft. De BMI wordt veel gebruikt om een indicatie te krijgen of er sprake is van overgewicht of ondergewicht. (Body Mass Index. De BMI is een index die de verhouding tussen lengte en gewicht bij een persoon weergeeft. De BMI wordt veel gebruikt om een indicatie te krijgen of er sprake is van overgewicht of ondergewicht.)). Verder vond Rietman dat mensen die fysiek actief zijn een lager risico hebben om kwetsbaar te zijn. Dit onderzoek onderstreept het belang van een gezonde leefstijl voor gezonde veroudering.

Nog geen biomerker voor vroeg opsporen kwetsbaarheid

Bruikbare biomerkers om de groep mensen die kwetsbaar wordt vroeg op te sporen, vond Rietman niet. De resultaten suggereren wel dat ontstekingsprocessen in het lichaam mogelijk een rol spelen bij de ontwikkeling van fysieke en cognitieve kwetsbaarheid. Om dit daadwerkelijk aan te tonen, is meer onderzoek nodig. Rietman adviseert verder om ook bij jongere leeftijdsgroepen (onder de 65 jaar) al onderzoek te doen naar (het ontstaan van) kwetsbaarheid.

Doetinchem Cohort Studie

Voor dit onderzoek zijn gegevens gebruikt van de Doetinchem Cohort Studie en van een Europees onderzoek, de European study to establish biomarkers of human Ageing (MARK-AGE).

Rietman verdedigt het proefschrift vandaag om 12.15 uur. De verdediging is via deze link live te volgen. 

Het proefschrift is onder embargo tot 16 juni 2022.