Het RIVM maakt elk jaar overzichtskaarten van de luchtverontreiniging en stikstofdepositie in Nederland. Uit de nieuwe kaarten (zogeheten GCN (Grootschalige Concentratiekaarten Nederland)/GDN (Grootschalige Depositiekaarten Nederland)-kaarten) blijkt dat de lucht boven ons land in 2019 lagere concentraties stikstofdioxide (NO2) en fijnstof (PM) bevatte dan in 2018. Ook maakte het RIVM prognose kaarten voor de luchtverontreiniging in 2020, 2025 en 2030.
Luchtverontreiniging is schadelijk voor de volksgezondheid. Te veel stikstofdepositie kan leiden tot een afname van de biodiversiteit. Overheden gebruiken de GCN (Grootschalige Concentratiekaarten Nederland)/GDN (Grootschalige Depositiekaarten Nederland)-kaarten voor hun beleid om de luchtkwaliteit te verbeteren en de stikstofdepositie te verminderen. De nieuwe kaarten worden ook gebruikt in het beleidsinstrumentarium voor stikstof AERIUS. Het RIVM combineert voor de GCN/GDN-kaarten metingen en modelberekeningen om de werkelijke situatie zo goed mogelijk te benaderen.
In de prognoses voor 2020 is geen rekening gehouden met de eventuele effecten van de COVID-19-pandemie (zoals de opkomst van thuiswerken). In de prognoses voor 2025 en 2030 is ook nog geen rekening gehouden met aanvullend stikstofbeleid. Op het moment van onderzoek was daarover onvoldoende bekend.
Daling in cijfers
Concentraties van luchtverontreiniging en de depositie van stikstof waren in 2019 lager dan in 2018. Die vergelijking wordt sterk beïnvloed door de weersomstandigheden.
Die weersinvloed kan leiden tot verschillen van 10 tot 20%. Daarom is het belangrijk om naar de langjarige trend te kijken. De prognose is zowel voor luchtkwaliteit als stikstofdepositie (licht) dalend.
- Gemiddelde concentraties stikstofdioxide (NO2 (Stikstofdioxide)) in de lucht in 2019 waren 5 procent lager dan in van 2018.
- Gemeten concentraties fijnstof (PM) in 2019 waren lager dan in 2018 (PM10 (fijnstof) ongeveer 7 procent en PM2,5 (fijnstof) ongeveer 13 procent lager).
- Concentraties ammoniak in de lucht in 2019 waren ongeveer 12 procent lager dan in 2018.
- Gemiddelde stikstofdepositie (ammoniak en stikstofoxiden) op het totale Nederlandse landoppervlak in 2019 was circa 7 procent lager dan in 2018. Deze daling is sterk weersafhankelijk.
- De prognose, op basis van het huidige beleid is dat de luchtverontreiniging verder afneemt (in 2030 ca. 30 procent reductie in NO2 en 15-20 procent reductie van fijnstof) De stikstofdepositie in heel Nederland, en in de Natura 2000-gebieden daalt licht, gemiddeld met ongeveer 15 procent in 2030. Deze daling wordt vooral veroorzaakt door een daling van NOx (Stikstofoxiden). Daarbij is de daling van NOx vanuit het buitenland dominant.