Gewassen uit moestuinen die verder dan een kilometer van het chemiebedrijf Dupont/Chemours in Dordrecht liggen kunnen gegeten worden. Voor een aantal van deze moestuinen adviseert het RIVM om het eten van gewassen af te wisselen met groenten en fruit uit de supermarkt. Het RIVM adviseert geen gewassen te eten uit moestuinen die op minder dan 1 kilometer ten noordoosten van het chemiebedrijf liggen. Door deze gewassen te eten krijgen mensen zoveel PFAS (Per- en polyfluoralkylstoffen) binnen dat effecten op de gezondheid niet kunnen worden uitgesloten.
Onderzoek in vier gemeenten
Het RIVM heeft in de gemeenten Dordrecht, Papendrecht, Sliedrecht en Molenlanden onderzocht hoeveel PFAS (Per- en polyfluoralkylstoffen) mensen kunnen binnenkrijgen als ze zelf geteelde groenten en fruit eten van moestuinen rond chemiebedrijf DuPont/Chemours. De moestuinen die zijn onderzocht liggen binnen een straal van 15 kilometer van dit chemiebedrijf en zijn verdeeld in negen groepen.
Op onderstaande kaart zijn deze groepen genummerd met A t/m H. Groep B is opgesplitst. Een deel ligt in Sliedrecht (B-S) en een deel in Papendrecht (B-P). Er zijn ook gewassen uit moestuinen in de Hoeksche Waard verzameld. Deze moestuinen staan als groep R op de kaart en zijn gekozen omdat ze niet dicht bij een PFAS-bron liggen. De PFAS-concentraties in deze gewassen kunnen daarom gezien worden als concentraties die horen bij een locatie die niet in de buurt ligt van een PFAS-bron.
Uitkomsten
Gewassen uit moestuinen binnen 1 kilometer van Dupont/Chemours bevatten teveel PFAS (Per- en polyfluoralkylstoffen). Het RIVM adviseert om deze gewassen niet te eten omdat effecten op de gezondheid niet kunnen worden uitgesloten. Dit zijn de moestuinen in groep B-S.
De gewassen uit een groep moestuinen die tussen 5 en 10 kilometer ten zuidwesten van het bedrijf ligt en een groep moestuinen die zo’n 15 kilometer ten noordoosten ligt kunnen moestuinhouders gewoon blijven eten. Deze moestuinen zijn op de kaart te zien in groepen G en H.
De gewassen uit zes groepen moestuinen die 1 tot 10 kilometer ten oosten, noordoosten en noordwesten en tot 2,5 km (kilometer) zuidwesten van Dupont/Chemours liggen, bevatten meer PFAS dan gewassen uit moestuinen verder weg van het bedrijf (groep R). Deze moestuinhouders kunnen hun zelf geteelde gewassen blijven eten, maar hen wordt aangeraden deze groenten en fruit af te wisselen met producten uit de winkel. Producten uit de winkel bevatten namelijk minder PFAS. Dit zijn de groepen A, B-P, C, D, E en F.
Uitvoering onderzoek
Het onderzoek is uitgevoerd in samenwerking met de adviesbureaus Arcadis Nederland B.V. en Tritium Advies B.V. en met het onderzoeksinstituut Wageningen Food Safety Research van Wageningen University & Research.
Over PFAS
PFAS zijn stoffen die door de mens gemaakt zijn. Ze komen van nature niet voor in voedsel of drinkwater. DuPont/Chemours heeft twee soorten PFAS uitgestoten: tot 2012 perfluoroctaanzuur (PFOA (perfluoroctaanzuur)) en vanaf 2012 GenX. Deze twee PFAS zijn via de lucht op de bodem en in het oppervlaktewater terechtgekomen. Via de grond en het grondwater komen ze daarna in de gewassen.
PFAS zitten ook in andere voedselproducten en drinkwater. Het RIVM berekende eerder al dat mensen in Nederland daardoor meer PFAS binnenkrijgen dan de gezondheidskundige grenswaarde. Als mensen over langere tijd meer PFAS binnenkrijgen dan de gezondheidskundige grenswaarde, dan kan dat schadelijk zijn voor de gezondheid.
Minder PFAS
Het is belangrijk ervoor te zorgen dat er minder PFAS in de leefomgeving terechtkomen. Daarom werkt het RIVM in opdracht van het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat mee aan een Europees voorstel om de productie, het gebruik en de verkoop van PFAS aan banden te leggen. Omdat PFAS heel langzaam afbreken, blijven ze nog jarenlang in onze leefomgeving aanwezig. Daarom werkt de overheid er aan om het contact met deze stoffen zoveel mogelijk te voorkomen. De kennis over PFAS en gezondheid is en blijft in ontwikkeling. Het RIVM doet onder andere onderzoek naar PFAS in voedsel, bodem, oppervlaktewater en drinkwater.