Driekwart van de gemeenten heeft de ‘Impuls Kansrijke Start’ ontvangen. Er ontstaan steeds meer coalities waarin gemeenten en professionals uit de medische en sociale sector met elkaar samenwerken om kinderen een gezonde start te geven. Gemeenten ontwikkelen ook meer lokale of regionale activiteiten om aanstaande (kwetsbare) ouders te ondersteunen. Het RIVM ziet dat hiermee sinds de aanvang van het landelijke programma Kansrijke Start een beweging in gang is gezet.
Het landelijke actieprogramma Kansrijke Start heeft als doel om meer kinderen een gezonde start te bieden. Er is met name aandacht voor kinderen die geboren worden in een kwetsbaar gezin. Het RIVM heeft in beeld gebracht in hoeverre gemeenten de afgelopen twee jaar activiteiten hebben ontwikkeld en hoe de gezondheid van kinderen zich ontwikkelt. Van de 275 gemeenten die de ‘Impuls Kansrijke Start’ hebben ontvangen geven er 59 (21%) aan dat zij een lokale of regionale coalitie hebben gevormd en bijna de helft (48%) geeft aan dat zij een afgerond plan van aanpak hebben of hiermee zijn gestart.
Toename uitrol ondersteuningsprogramma’s
Gemeenten geven aan meer activiteiten te zijn gestart om gezinnen te ondersteunen. Het programma Nu Niet Zwanger is hier een voorbeeld van. Hierin krijgen kwetsbare vrouwen en mannen ondersteuning van hulpverleners via gesprekken over kinderwens, seksualiteit en anticonceptie. In 2019 werd dit programma in 1 op de 6 gemeenten uitgevoerd, nu is dat verdubbeld naar 1 op de 3 gemeenten.
Wisselend beeld gezondheidsuitkomsten
Het kost tijd voordat maatregelen effect hebben op de gezondheid. Daarom is dat voor de korte periode die nu is gemonitord, nog niet aan te geven. Het is bovendien waarschijnlijk dat ook andere beleidsmaatregelen in de geboortezorg, preventie en het bredere sociale domein een rol spelen.
Er is nu een wisselend beeld: sommige resultaten zijn verbeterd over de afgelopen jaren. Zo daalt het percentage baby’s met een laag geboortegewicht en/of een vroeggeboorte. Daar staat tegenover dat er meer zwangere vrouwen later dan gebruikelijk contact opnemen met de geboortezorg. Het aantal uithuisplaatsingen van kinderen onder de twee jaar is niet veranderd.
Het actieprogramma Kansrijke Start is een initiatief van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport. Het RIVM zal ook in 2021 de voortgang in kaart brengen. Ook krijgen gemeenten ondersteuning van het RIVM bij het vormgeven van hun lokale monitoring en faciliteert het RIVM bij het delen van kennis en goede voorbeelden.