Nederland streeft naar een circulaire economie in 2050. Het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat (IenW (Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat )) en de matrassector willen gebruikte matrassen daarom voor minimaal 75% recyclen. Het RIVM onderzoekt of bij de overgang naar een circulaire economie ook de gezondheid en kwaliteit van de leefomgeving voldoende aandacht krijgt. Matrassen die nu worden gerecycled, worden verwerkt tot nieuwe producten zoals isolatiematerialen, judomatten, poetslappen of een zachte ondergrond in speeltuinen. Bij de recycling van matrassen moet worden voorkomen dat schadelijke stoffen worden hergebruikt. Daarvoor is meer onderzoek nodig zodat de veiligheid bij hergebruik beter beoordeeld kan worden. Ook adviseert het RIVM om bij het ontwerpen van matrassen rekening te houden met recycling en dus materialen en stoffen te selecteren die geen schadelijke gevolgen hebben als een matras een nieuw product wordt. Ook zou in de keten meer gedeeld moeten worden welke materialen en stoffen in het matras zitten.
Een veilige circulaire economie
De rijksoverheid streeft naar een circulaire economie in 2050. Dit betekent dat er geen afval meer is en producten en materialen zo veel mogelijk opnieuw worden gebruikt. In 2030 moet het gebruik van primaire grondstoffen met 50 procent zijn afgenomen. Afgedankte matrassen zorgen voor een grote afvalstroom. Daarom is het belangrijk om deze te recyclen. Inmiddels komen de eerste matrassen op de markt die circulair zijn geproduceerd.
Meer onderzoek nodig naar gerecyclede producten met gevaarlijke stoffen
Het RIVM heeft de mogelijke risico’s bij het recyclen van matrassen onderzocht. Denk bijvoorbeeld aan de risico’s voor gebruikers van producten die van oude matrassen zijn gemaakt. Hierbij was ook aandacht voor stoffen die in het verleden waren toegestaan, maar waar nu strengere regels voor zijn. En voor micro-organismen, zoals schimmels en bacteriën, die bij het gebruik in het matras terecht kunnen komen.
Uit het onderzoek kwam naar voren dat meer onderzoek nodig is naar de recycling en de gerecyclede producten van het schuim en textiel uit matrassen . Er is nog weinig bekend over de aanwezigheid van gevaarlijke stoffen in deze materialen. Ook is het belangrijk om te onderzoeken of werknemers aan schadelijke stoffen blootstaan als zij de matrassen uit elkaar halen.
Metingen naar gevaarlijke stoffen
Het RIVM heeft de vier meest gebruikte materialen in matrassen onderzocht: polyurethaanschuim, latexschuim, textiel en metaal. Er blijken weinig metingen te zijn gedaan naar mogelijk gevaarlijke stoffen en vervuilingen met micro-organismen in deze (gerecyclede) materialen. Bij gedane metingen zijn de wettelijke grenswaarden voor producten, zover deze bestaan, niet overschreden. Micro-organismen kunnen in de matrastijk of het schuim zitten maar gaan dood wanneer de tijken tijdens de recycling worden gewassen en het schuim met stoom wordt behandeld. Daardoor komen de micro-organismen niet voor in de gerecyclede producten.