Het recreatief gebruik van lachgas als roesmiddel kan een risico vormen voor de volksgezondheid. Dat blijkt uit een risicobeoordeling van het Coördinatiepunt Assessment en Monitoring nieuwe drugs (CAM (Coördinatiepunt Assessment en Monitoring nieuwe drugs )), die op verzoek van het ministerie van VWS (Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport) is uitgevoerd. Daarom pleit het CAM voor maatregelen die het recreatief gebruik van lachgas als roesmiddel ontmoedigen.
Lachgas wordt gebruikt vanwege de geestverruimende effecten en de korte roes. Het middel is in Nederland op grote schaal als roesmiddel verkrijgbaar. Het gebruik neemt toe; in 2018 had 6,9 procent van de mensen van 18 jaar en ouder ooit lachgas gebruikt. Van hen deed 2,7 procent dit in het afgelopen jaar.
Ook het aantal meldingen van gezondheidsincidenten naar aanleiding van lachgasgebruik neemt toe, zoals hoofdpijn, duizeligheid en tintelingen. Het veelvuldig gebruik kan leiden tot ernstige schadelijke gevolgen zoals dwarslaesies. Jonge en onervaren gebruikers en mensen met een laag vitamine B12-niveau, zoals vegetariërs, zijn gevoeliger voor schadelijke effecten.
Risico’s in het verkeer
Ook kleven er maatschappelijke risico’s aan het gebruik van lachgas. Het reactievermogen van automobilisten neemt af als ze lachgas gebruiken. Ook kunnen handelingen met het gas en ballonnen in de auto de aandacht van het verkeer afleiden. Het aantal verkeersincidenten in relatie tot lachgas bedroeg ongeveer 1000 in de eerste helft van 2019.
Vergeleken met beoordelingen van andere middelen door de Commissie scoort lachgas over het geheel hoog op risico’s. Daarom vindt de Commissie dat het gebruik van lachgas moet worden ontmoedigd en dat de beschikbaarheid moet worden beperkt. Een van de adviezen is daarom om de Algemene Plaatselijke Verordening (APV) lokaal zo aan te passen dat het gebruik van lachgas wordt beperkt. Ook adviseert het CAM de verkoop van cilinders met lachgas voor recreatief gebruik aan particulieren aan banden te leggen. Voorlichting kan helpen gebruikers bewust te maken van de mogelijke negatieve gezondheidseffecten van gebruik.
De Commissie pleit verder voor aanvullend onderzoek naar de omvang van de groep die veel lachgas gebruikt als roesmiddel, naar het verslavende karakter van lachgas als het vaak wordt gebruikt, en de aantasting van de zenuwen door lachgas. Ten slotte adviseert de Commissie om het lachgasgebruik en de gezondheidseffecten daarvan te blijven monitoren.
CAM
De risicobeoordeling werd uitgevoerd door de Commissie Risicobeoordeling nieuwe drugs. Het proces werd gecoördineerd door het Coördinatiepunt Assessment en Monitoring nieuwe drugs (CAM), dat het secretariaat voert voor deze Commissie. Het CAM is ondergebracht bij het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM).