Het is belangrijk om bij de inrichting van de leefomgeving aandacht te hebben voor infectieziekten. Veranderingen in de leefomgeving kunnen namelijk onbedoeld de kans op de verspreiding van ziekteverwekkers vergroten. Dit kun je voorkomen door instrumenten te ontwikkelen waarmee bijvoorbeeld gemeenten de kans op een infectieziekte kunnen inschatten. Daarnaast moeten platforms ingericht worden waar betrokkenen elkaar tijdig kunnen informeren.
De Nederlandse overheid werkt aan een gezonde leefomgeving voor de bevolking. Water en groen zijn belangrijk voor de gezondheid van mensen en om de gevolgen van klimaatverandering op te vangen. Lokale overheden zorgen voor een groene omgeving om mensen ertoe aan te zetten meer te bewegen en meer tijd in de natuur door te brengen. En in steden wordt water aangelegd om verkoeling te bieden, maar ook om regenwater op te vangen. Daarnaast speelt duurzaamheid een steeds belangrijkere rol en is het belangrijk dat mensen zuinig met water en andere natuurlijke bronnen omgaan.
Neveneffecten
Aanpassingen in de leefomgeving kunnen ook ongewenste neveneffecten hebben. Een groene omgeving is belangrijk maar mensen in de natuur kunnen bijvoorbeeld wel gebeten worden door een teek. Of ze worden ziek als ze gaan zwemmen in water dat daar niet voor bedoeld is, zoals grachten in steden. De waterkwaliteit wordt op deze plekken niet gecontroleerd en kan ongemerkt slecht zijn.
In 2017 en 2018 veroorzaakten installaties om biogas uit afvalwater te winnen voor een toename van het aantal Legionellabesmettingen. Dit heeft toen geleid tot nader onderzoek naar de risico’s van risicovolle installaties en het opstellen van een afwegingskader voor het gebruik hiervan. Dit afwegingskaderkader is een voorbeeld van een instrument dat gemeenten kunnen gebruiken voor de leefomgeving. Andere beschikbare instrumenten zijn de Tekenradar en de Waterkwaliteitscheck.
Rekening houden met infectieziekten
Het is belangrijk om bij het (her)inrichten van de leefomgeving na te denken over de invloed die maatregelen kunnen hebben op de verspreiding van infectieziekten. Naast de lopende surveillance en signalering van infectieziekten wil het RIVM ook toe naar een systeem waarin instrumenten en platforms ingezet worden om nieuwe risico’s te voorkomen of verkleinen.
Het rapport ‘Veranderingen in de inrichting van de leefomgeving maken aandacht voor infectieziekten urgent’ bevat informatie voor praktijkmensen en beleidsmakers bij de overheid die bezig zijn met een gezonde leefomgeving. Het RIVM wil stimuleren dat beleidsmakers instrumenten laten ontwikkelen waarmee gemeenten de kans op een infectieziekten kunnen inschatten na veranderingen in de leefomgeving. Een andere aanbeveling is om platforms op te richten waarin betrokkenen elkaar kunnen informeren en aandacht hebben voor infectieziekten in de leefomgeving.