Vrijdag 16 september is het wereldozondag, de dag waarop we stilstaan bij de mondiale afspraken om de ozonlaag te beschermen. Het RIVM draagt daaraan bij door ondermeer de gevolgen te meten van de aantasting van de ozonlaag voor UV (ultraviolet)-stralingsniveaus in Nederland en schadelijke gevolgen voor de gezondheid te berekenen.
Ozonlaag en Montreal Protocol
De ozonlaag filtert een belangrijk deel van de meest schadelijke
UV (ultraviolet)-straling uit de zonnestraling en beperkt daarmee de zonkracht.
Blootstelling aan UV-straling van de zon is de belangrijkste
oorzaak van huidkanker.
Chloorfluorkoolwaterstoffen (CFK (Volledig gesubstitueerde chloorfluorkoolwaterstoffen)’s) en andere ozonlaag aantastende
stoffen zijn de hoofdveroorzakers van de waargenomen aantasting van
de ozonlaag. In 1974 verscheen de eerste wetenschappelijke
publicatie over de mogelijke aantasting van de ozonlaag door CFK’s.
Mensen gingen zich zorgen maken over de aantasting van de ozonlaag
en de toename van de UV-stralingsniveaus op aarde. Die bezorgdheid
werd groter na de ontdekking van het ozongat boven Antarctica in
1985. Het gevaar werd formeel erkend in 1987 met het Montreal
Protocol, over stoffen die de ozonlaag aantasten. Ook werd een
mechanisme gecreëerd om de productie van deze stoffen in de wereld
terug te dringen en uiteindelijk helemaal te stoppen. Het protocol
vormt daarmee een mijlpaal waarmee productie, gebruik en emissie
van ozonlaagaantastende stoffen succesvol zijn teruggedrongen.
Momenteel zijn er eerste tekenen dat de ozonlaag zich begint te
herstellen.
Waakzaamheid blijft echter geboden; een wereldwijde naleving van de
afgesproken maatregelen blijft nodig. Bovendien is sprake van een
complexe interactie tussen ozon- en klimaatproblematiek, waardoor
toekomstige ontwikkelingen moeilijk voorspeld kunnen worden.
RIVM
Het RIVM draagt bij aan het monitoren en inschatten van de emissiegegevens in Nederland, en het analyseren en meten van het voor gezondheidseffecten relevante UV-klimaat. Ook worden modelmatige inschattingen gemaakt over mogelijke toekomstige ontwikkelingen van de ozonlaag, de UV-stralingsniveaus, en de mogelijke gevolgen daarvan voor het aantal gevallen van huidkanker.