Publicatiedatum 25-06-2024 | 16:41

Aanleiding

Op 2 juni 2024 heeft de Tweede Kamer verschillende moties aangenomen naar aanleiding van het plenaire debat over de toekomst van Tata Steel Nederland (TSN) van 28 mei 2024. Daarbij heeft de Kamer verzocht om aan te geven hoe het kabinet de motie Thijssen c.s. [Kamerstuk 28089, nr. 307] gaat uitvoeren. De motie verzoekt de regering om het overnemen van de adviezen van de Expertgroep Gezondheid IJmond (hierna: Expertgroep) als harde voorwaarde in de onderhandelingen op te nemen.

In het rapport van de Expertgroep wordt geadviseerd om de WHO World Health Organization (World Health Organization ) 2021-advieswaarden als leidend te gebruiken bij de maatwerkafspraken. Deze advieswaarden voor de luchtkwaliteit maakte de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) in september 2021 bekend. De nieuwe advieswaarden zijn lager dan de waarden die de WHO in 2005 adviseerde. In dit kader heeft het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat aan het RIVM gevraagd om enkele indicatieve berekeningen uit te voeren. De vraag van het ministerie was of de WHO 2021-advieswaarden zouden worden gehaald in 2030 en 2035. En of het RIVM kan inschatten hoeveel de fijnstofconcentraties in 2030 en 2035 zouden zijn als de uitstoot van fijnstof van Tata Steel in het geheel zou zijn gereduceerd.

Omdat in de kamerbrief wordt gerefereerd aan onze berekeningen [Kamerstuk 28089-318] lichten we deze indicatieve berekeningen in dit actueel bericht toe.

Vraag

  • Wat betekent het voor de concentraties in de omgeving van TSN als TSN geen uitstoot van fijnstof zou hebben in 2030 of 2035?

Uitvoering

  • Indicatieve berekening op basis van GCN Grootschalige Concentratiekaarten Nederland (Grootschalige Concentratiekaarten Nederland)-kaart 2023 (Grootschalige Concentratiekaarten Nederland, gebaseerd op KEV scenario).
  • Rekengrid van 1 x 1 km kilometer (kilometer).
  • Jaren: 2030 en 2035.
  • Verwachte concentraties fijnstof PM10 fijnstof (fijnstof) en PM 2.5 zijn vergeleken met de WHO 2021-advieswaarden.
  • Indicatieve berekening gedaan inclusief TSN en exclusief TSN als bron. Voor de volledigheid ook inclusief en exclusief onderaannemers TSN-terrein (OA). Daarbij zijn alleen bronnen op het TSN-terrein uit de berekeningen weggelaten. Andere bronnen, zoals scheepvaart, al dan niet ten behoeve van TSN, niet.

Aandachtspunten

  • De resultaten van deze indicatieve berekeningen zijn op een andere wijze tot stand gekomen dan de berekeningen in het rapport "De bijdrage van Tata Steel Nederland aan de gezondheidsrisico's van de omwonenden en de kwaliteit van hun leefomgeving", RIVM-rapport 2023-0171. Voor de analyse in dat rapport zijn specifiekere berekeningen uitgevoerd die aansluiten bij de vraag van dat onderzoek. Bij deze nieuwe vraag zijn er alleen indicatieve berekeningen uitgevoerd. De analyse is uitgevoerd met modelresultaten die al beschikbaar waren vanuit het standaard GCN-proces. Voor meer informatie over het proces en de inhoud van de GCN wordt verwezen naar: GCN & GDN kaarten | RIVM.
  • De belangrijkste verschillen staan hieronder:
    • De studie uit 2023 rekende met door TSN opgegeven fijnstofemissies zoals opgegeven in het kader van de inventarisatie Zeer Zorgwekkende Stoffen.
    • De rekenresultaten van het rapport uit 2023 voor het jaar 2019 zijn aan lokale metingen geschaald, de hier gepresenteerde resultaten voor toekomstige jaren uiteraard niet.
    • Voor de GCN-kaart wordt op gridcellen van 1 x 1 km gerekend terwijl de eerdere studie op huisadressen rekende.

Resultaten

De indicatieve berekeningen zijn gedaan voor de jaren 2030 en 2035, waarbij gekeken is naar de WHO 2021-advieswaarden voor PM10 (15 µg/m3 kubieke meter (kubieke meter)) en PM2.5 (5 µg/m3) met of zonder Tata Steel Nederland (TSN) en/of onderaannemers op het TSN-terrein (OA) als bronnen. Samengevat zijn de resultaten als volgt:

  • Jaar 2030:
    • PM10: zonder TSN als bron wordt de WHO-advieswaarde 2021 rond het industrieterrein niet gehaald. Als ook de OA weggelaten worden blijft nog een deel rond het industrieterrein over waar de WHO-advieswaarde 2021 niet wordt gehaald. In de bredere omgeving wordt de advieswaarde dan wel gehaald.
    • PM2.5: met of zonder TSN en/of OA als bronnen wordt de WHO-advieswaarde 2021 niet gehaald.
  • Jaar 2035:
    • PM10: zonder TSN als bron wordt de WHO-advieswaarde 2021 rond het industrieterrein niet gehaald. Als ook OA wordt weggelaten is dat wel het geval.
    • PM2.5: met of zonder TSN en/of OA als bronnen wordt de WHO-advieswaarde 2021 niet gehaald.