Natuur kan bijdragen aan het herstel van mensen die verblijven in een zorgomgeving.  De natuur heeft een positieve invloed op de gezondheid en het welzijn. Dit geldt ook voor de mensen die er werken of op bezoek komen.

Natuur is één van de gezondheidsbevorderende factoren binnen de zorgomgeving en bestaat uit verschillende elementen. In dit 'Wat-werkt-dossier Natuur' verstaan we onder natuur de groene binnen- en buitenomgeving en natuurgeluiden.

Uit de literatuur is al veel bekend over de invloed van de verschillende elementen uit de natuur op gezondheid in de zorgomgeving. Inzicht in deze elementen is van belang om de omgeving optimaal in te richten. Er is een pragmatische literatuurreview uitgevoerd, waarbij een aantal recente reviews het startpunt waren. Bekijk het achtergrondrapport Green Deal Duurzame Zorg; Natuur en de gezonde zorgomgeving

Ga naar het Achtergrondrapport 

Wat werkt?

  • Patiënten in ziekenhuizen zijn meer tevreden met een ruimte waarin planten staan dan met een ruimte zonder planten.
  • Planten dragen bij  aan stressreductie en positieve emoties.
  • Ook posters van planten of andere natuurafbeeldingen dragen bij aan stressverlaging en meer tevredenheid bij patiënten en werknemers in de zorg.
  • Een groene omgeving heeft positieve effecten voor werknemers, omdat het onder meer bijdraagt aan het herstel van een stressvolle werkomgeving. Daarbij gaat het om natuur in de directe omgeving van de zorginstelling, zoals een tuin, dakterras of bos.
  • Natuurgeluiden, zoals van vogels, zachte wind of water, dragen bij aan stressverlichting bij patiënten in ziekenhuizen.
  • Uitzicht op natuur kan het herstel na een operatie bevorderen.

Wat werkt waarschijnlijk?

  • Binnenplanten hebben een positieve invloed op de fysieke gezondheid van patiënten in ziekenhuizen. Zo  zijn er positieve effecten op bloeddruk, pijn, vermoeidheid en ligduur in het ziekenhuis.
  • Binnenplanten kunnen bij patiënten in ziekenhuizen bijdragen aan positieve emoties, kalmte, minder stress en een verhoogd ervaren welzijn.
  • Het kijken van natuurfilms kan bij patiënten het herstel van  een stressvolle gebeurtenis bevorderen en de bloeddruk verlagen.
  • Een groene omgeving (zoals tuin, dakterras, bos) in een verpleeghuis voor mensen met dementie kan de mentale gezondheid van de inwoners bevorderen. Daarbij gaat het om een vermindering van agitatie, een positievere stemming en een verbeterde kwaliteit van leven.
  • Natuurgeluiden kunnen leiden tot meer positieve gevoelens bij patiënten in ziekenhuizen, verminderde angst en agitatie, een lagere bloeddruk, minder pijn en minder postoperatief trauma. 

Wat is onzeker of onbekend?

Wat is onzeker of onbekend?

  • Het is niet bekend wat de effecten van de binnenplanten op de gezondheid en beleving van werknemers en bezoekers in verschillende settings in de zorg zijn.
  • Het is nog onzeker welke factoren precies meespelen bij de positieve gezondheidseffecten van binnenplanten op patiënten in ziekenhuizen. Daarbij gaat het onder andere om de soort planten, hoe opvallend de planten in de ruimte staan, tijd van blootstelling, duur van de effecten en type doelgroep.
  • De relatie tussen binnenplanten en de kans op het ontwikkelen van infecties of allergische reacties is nog niet voldoende onderzocht.

Wat is onzeker of onbekend?

  • Hoewel er relatief veel bekend is over de positieve effecten van een groene omgeving (zoals tuin, dakterras, bos)  op de gezondheid van mensen, kan er nog meer onderzoek worden gedaan naar het gebruik van een groene omgeving binnen zorgomgevingen.
  • In sommige onderzoeken zijn zowel de effecten van natuur als van andere gezondheidsbevorderende factoren gecombineerd. Er is meer onderzoek nodig naar het geïsoleerde effect van natuur en de onderliggende mechanismen om aspecten als de mate van blootstelling (locatie, duur, etc.) beter te begrijpen.