Zo voorkom je dat je ziek wordt
Met deze tips maak je de kans kleiner dat ziekteverwekkers van een kat bij jou terechtkomen. Bijvoorbeeld via je mond, ogen of een wondje.
- Was je handen, nadat je een kat hebt geaaid of geknuffeld. Heeft een kat uit je hand gegeten of je hand gelikt? Ook dan is het slim om je handen te wassen met water en zeep. Bekijk de video Handen wassen na uitgebreid contact met dieren.
- Laat je kat niet in je gezicht likken.
- Laat je kat niet in je bed slapen.
- Ben je zwanger? Laat iemand anders de kattenbak verschonen of draag handschoenen.
Houd je kat gezond
Heb je zelf een kat? Met deze tips verklein je de kans dat een ziekteverwekker van kat op mens wordt overgedragen.
- Ontworm je kat regelmatig, zeker jonge dieren. Bekijk wanneer je moet ontwormen op licg.nl.
- Vaccinaties kunnen voorkomen dat ziektes van de kat op de mens overgaan. Vraag je dierenarts wanneer je kat deze vaccinaties moet krijgen.
- Bestrijd vlooien en luizen.
- Controleer regelmatig op teken en verwijder deze zo snel mogelijk.
- Geef je kat geen slachtafval of rauw vlees.
- Komt je kat thuis met een dood dier, zoals een vogel of muis? Raak het dode dier niet met blote handen aan en was je handen na het opruimen met water en zeep.
Het Landelijk Informatiecentrum Gezelschapsdieren (LICG) informeert over de gezondheid van huisdieren. Meer weten over de gezondheid van jouw kat? Neem contact op met je dierenarts of kijk op licg.nl.
Ik ben gekrabd of gebeten door een kat. Wat nu?
Was je krab- of bijtwond eerst zelf met water en zeep. Maak de wond goed schoon en desinfecteer deze, bijvoorbeeld met Betadine of een alcoholoplossing (70%). Neem in de volgende gevallen contact op met de huisarts:
- Als de huid beschadigd is.
- Als de kat net uit het buitenland is gekomen.
- Als je niet bent gevaccineerd tegen tetanus (DTP (Difterie, Tetanus en Poliomyelitis) – dyfterie tetanus polio).
- Als je tetanusvaccinatie meer dan 10 jaar geleden is.
- Als je je zorgen maakt.
Een krab of beet van een kat kan leiden tot verschillende ziektes. Daarnaast zijn er nog andere ziekteverwekkers die je van een kat kunt krijgen. Bekijk welke ziektes een kat kan overdragen.
Ik heb klachten. Wat nu?
Denk je dat je ziek bent geworden door contact met een kat? Heb je ernstige klachten na contact met een kat? Of gaan je klachten niet weg? Neem dan altijd contact op met een arts. Vertel dat je contact hebt gehad met een kat en wanneer dit was.
Deze ziekten kun je krijgen van een kat:
Een kat kan verschillende ziekten doorgeven. We lichten er 5 voor je uit, omdat deze bijvoorbeeld:
- vaak voorkomen;
- je ernstig ziek kunnen maken;
- of met katten mee uit het buitenland komen.
Hoe krijg je toxoplasmose via een kat?
Toxoplasmose krijg je via een parasiet die in katten leeft. De eitjes van deze parasiet zitten in de poep van katten. Katten raken besmet door het vangen van muizen of eten van rauw vlees. Uit de besmette kattenpoep komen de eitjes in de omgeving terecht. Zo kunnen ze aan je handen komen en kun je besmet raken. Bijvoorbeeld door:
- Het schoonmaken van de kattenbak.
- Tuinieren.
- Het eten van ongewassen groente.
Mensen kunnen ook toxoplasmose krijgen door het eten van rauw of onvoldoende verhit vlees.
Welke klachten krijg je?
Meestal merk je er niets van. Soms word je moe, lusteloos, krijg je koorts of heb je gezwollen lymfeklieren. Je kunt toxoplasmose maar 1 keer in je leven krijgen, daarna heb je er een levenslange weerstand tegen.
- Ben je zwanger en heb je nog geen toxoplasmose gehad? Dan kun je de parasiet overdragen aan je ongeboren baby. De baby kan daardoor ernstige afwijkingen krijgen. Je kunt ook een miskraam krijgen.
- Heb je een lage weerstand? Dan kun je meer last hebben van de ziekte of je weerstand verliezen.
Wat moet je doen bij klachten?
Ben je erg ziek, gaan je klachten niet weg of maak je je zorgen? Neem dan contact op met de huisarts en vertel dat je contact hebt gehad met een kat.
Lees meer over toxoplasmose bij mensen.
Lees meer over toxoplasmose bij dieren.
Ik ben zwanger, moeten de katten nu de deur uit?
Dat is echt niet nodig. Katten kunnen inderdaad de parasiet Toxoplasma overbrengen. Maar als zwangere kunt u een aantal voorzorgsmaatregelen nemen:
- Laat, als dat kan, het schoonmaken van de kattenbak aan iemand anders over. Lukt dit niet? Verschoon de kattenbak dan dagelijks en draag handschoenen tijdens het verschonen.
- Tuinier alleen met handschoenen aan.
- Eet geen rauw vlees.
- Was alle groente en fruit goed, voordat u het eet.
- Was goed en regelmatig uw handen.
- Gebruik geen kookspullen voor vlees en groenten door elkaar.
- Verhit vlees goed door, voordat u het eet.
Hoe krijg je kattenkrabziekte?
Kattenkrabziekte kun je krijgen via het speeksel van een kat, bijvoorbeeld na een krab of beet. Deze ziekte ontstaat door de bartonella henselae-bacterie. Katten hebben geen last van deze bacterie, maar mensen kunnen er ziek van worden. Vaak zijn dit kinderen, ouderen of mensen met een lage weerstand.
Welke klachten krijg je?
Als je een goede weerstand hebt, merk je meestal niets van de kattenkrabziekte. Sommige mensen krijgen wat koorts. Meestal verloopt de ziekte zo:
- Rond de krab of beet komen blaasjes die weer verdwijnen.
- Een aantal weken later kunnen de lymfeklieren opzetten. Je kunt dan koorts of hoofdpijn krijgen en je ziek voelen.
Wat moet je doen?
Vaak gaat kattenkrabziekte vanzelf over. Word je wel ziek of duren je klachten erg lang? Neem dan contact op met de huisarts. Vertel dat je gebeten of gekrabd bent door een kat.
Lees meer over kattenkrabziekte bij mensen.
Hoe krijg je spoelwormen?
Spoelwormen komen voor in de darm van (vooral jonge) katten. Deze wormen leggen kleine eitjes die met de poep van besmette katten in de omgeving terechtkomen. De eitjes zijn zo klein, dat mensen ze niet kunnen zien. Als je de eitjes doorslikt, kun je ziek worden van de larven uit de eieren. Dat kan bijvoorbeeld doordat de eitjes aan je handen komen, nadat je:
- De kattenbak hebt schoongemaakt.
- Met je kat hebt geknuffeld of je kat hebt geaaid.
- In de tuin hebt gewerkt.
- In de zandbak hebt gespeeld.
Spoelwormen kunnen alleen in katten volwassen worden. Bij mensen en andere diersoorten komen alleen de larven voor.
Welke klachten krijg je?
Vooral jonge kinderen kunnen klachten krijgen. De meeste mensen krijgen geen symptomen.
- Sommige mensen krijgen griepachtige klachten, zoals koorts, buikpijn en hoesten.
- Sommige mensen krijgen een allergische reactie.
- Heb je astma? Dan kunnen je klachten erger worden.
Wat moet je doen bij klachten?
Neem bij klachten contact op met de huisarts.
Lees meer over spoelwormen (Toxocara cati) op Thuisarts.nl.
Hoe krijg je ringworm?
Ringworm is een schimmel. Je kunt deze schimmelinfectie krijgen als je de huid van een besmette kat aanraakt. Bijvoorbeeld als je hem aait of optilt. Vaak kun je aan de vacht van de kat zien dat deze niet gezond is. Lees meer over ringworm bij katten op licg.nl.
Welke klachten krijg je?
De ringworm dringt in de huid en vormt daar roodgekleurde ringen met een iets hogere rand. De plekken gaan vanzelf weer weg, maar dat kan lang duren.
- De randen van de plek kunnen rood worden, gaan schilferen en soms zie je kleine pukkeltjes.
- Meestal doet de plek geen pijn.
- Soms jeukt het.
- De plekken kunnen overal op het lichaam voorkomen. Ook onder je haar.
Wat moet je doen?
Denk je dat je ringworm hebt? Neem dan contact op met je huisarts. Met een behandeling kun je voorkomen dat je anderen besmet.
Lees meer over ringworm bij mensen.
Lees meer over ringworm bij dieren.
Hoe krijg je hondsdolheid?
Hondsdolheid (rabiës) kun je krijgen via het speeksel van een zieke kat, bijvoorbeeld door een beet of krab. Als de ziekte niet wordt behandeld, is deze dodelijk. Gelukkig komt hondsdolheid niet voor bij poezen in Nederland. Buiten West-Europa komt het wel voor. Vooral in Azië en Afrika, dus ook in Turkije of Marokko. Heel soms worden besmette katten illegaal uit landen buiten West-Europa naar Nederland gehaald. Wees daarom voorzichtig met katten die net uit landen buiten West-Europa zijn gekomen. Controleer altijd of een kat uit een van deze landen gevaccineerd is. Lees meer over rabiës bij dieren op nvwa.nl.
Welke klachten krijg je?
- Hondsdolheid begint met rillingen, koorts, overgeven en hoofdpijn.
- Daarna volgen ernstigere symptomen zoals kramp in je spieren, stuipen en verlamming.
- Uiteindelijk leiden complicaties zoals slik- en ademhalingsproblemen tot de dood.
Meestal zitten er 20 tot 90 dagen tussen het besmet raken en ziek worden.
Wat moet je doen na een beet, krab of lik?
Ben je gebeten, gekrabd of gelikt door een buitenlandse kat? Neem dan direct contact op met een huisarts of GGD (Gemeentelijke Gezondheidsdienst)-arts, ook als je gevaccineerd bent. Als snel wordt ingegrepen, kan worden voorkomen dat je ziek wordt. Als je eenmaal klachten hebt, is er geen behandeling mogelijk.
- Een arts zal je alsnog vaccineren. Soms krijg je ook antistoffen tegen hondsdolheid. Dit hangt af van de plaats en ernst van de beet.
- Laat je vaccineren, voordat je op reis gaat naar landen buiten West-Europa. Dan heb je na een beet of krab nog maar 2 vaccinaties nodig en geen antistoffen. In veel landen zijn deze antistoffen lastig te krijgen.
Lees meer over rabiës op rivm.nl.
Verschillende dieren kunnen ziek worden van campylobacter: hond, kat, schaap, geit,
Hoe krijg je de ziekte?
Je kan campylobacter krijgen door het eten van onvoldoende verhit voedsel , en dan met name kippenvlees. Ook door niet hygiënische voedselbereiding in de keuken kan je ziek worden.
Welke klachten krijg je?
Na het eten van besmet voedsel krijg je diarree, buikpijn en -krampen, vermoeidheid en koorts.
Wat moet je doen?
Ga naar de huisarts bij ernstige klachten. Was je handen voordat je eten gaat klaarmaken. Voorkom kruisbesmetting in de maaltijdvoorbereidingen en bak vlees goed door.
Meer informatie over campylobacter bij mensen lees je hier en meer informatie over campylobacter bij dieren lees je hier.
Hoe krijg je Cowpox?
Je kunt cowpox (of koepokken) krijgen door direct contact met een dier dat het cowpox-virus draagt. Bijvoorbeeld een koe, kat of een wilde muis of rat. Wilde knaagdieren dragen het virus bij zich. Zij worden er niet ziek van, maar kunnen het wel doorgeven aan andere dieren en mensen. Katten kunnen wel ziek worden, ze krijgen dan huidafwijkingen en soms koorts en sloomheid. Besmettingen bij mensen komen bijna niet voor.
Welke klachten krijg je?
Je krijgt plaatselijke huidafwijkingen, zoals pokken en blaasjes.
Wat moet je doen?
Heb je contact gehad met wilde knaagdieren, katten of koeien? Was dan goed je handen, zeker als het dier huidafwijkingen heeft.
Krijg je verdachte huidafwijkingen, zoals pokken of blaasjes? Raadpleeg dan een arts.
Hoe krijg je de ziekte?
De parasiet zit in de darmen van vooral schapen en geiten. De mest kan in het water terecht komen. Als je in besmet water zwemt, kan je deze ziekte oplopen. Ook door het eten van sla dat met besmet water is besproeid, kan je ziek worden.
Welke klachten krijg je?
De ziekte kan zonder klachten verlopen. Je kan ook acute diarree met darmkrampen krijgen.
Wat moet je doen?
Ga bij klachten naar de huisarts. Neem goede algemene hygiënische maatregelen bij voedselbereiding en was regelmatig je handen.
Meer informatie over cryptosporidiose bij mensen lees je hier en meer informatie over cryptosporidiose bij dieren lees je hier.
Hoe krijg je de ziekte?
Deze besmettelijke huidziekte krijg je door de schurftmijt. Er zijn verschillende soorten die bij mensen en dieren kunnen voorkomen.
Welke klachten krijg je?
Vooral de toenemende jeuk is de meest voorkomende klacht. Er ontstaan blaasjes en rode bultjes tussen de vingers, polsen en voeten.
Wat moet je doen?
Ga naar de huisarts bij klachten. Behandeling van de schurftmijt is noodzakelijk om verdere verspreiding te voorkomen.
Informatie volgt.
Hoe krijg je de ziekte?
De salmonellabacterie komt veel voor bij koeien, schapen, geiten, paarden en varkens en ook in dierlijke levensmiddelen, zoals vlees, eieren of zuivel. De meeste mensen raken besmet met de bacterie door het eten van niet of onvoldoende verhitte producten. Ook huisdieren als honden en katten kunnen deze bacterie bij zich dragen. Daarmee kunnen ze bij mensen darminfecties veroorzaken.
Welke klachten krijg je?
De meest voorkomende klachten zijn buikkrampen, misselijkheid, braken en diarree.
Wat moet je doen?
Ga naar de huisarts bij klachten. Neem de juiste hygiënemaatregelen bij voedselbereiding.
Meer informatie over salmonellose bij mensen lees je hier en meer informatie over salmonellose bij dieren lees je hier.
Hoe krijg je de ziekte?
Mycobacterium bovis (M. bovis, de runder-tbc (Tuberculose)-bacterie) wordt vooral gezien bij runderen. In Nederland komt de bacterie bijna niet voor. Sinds 1999 heeft Nederland de officiële EU (Europese Unie) vrij-status voor rundertuberculose. Huisdieren zoals katten kunnen ook besmet raken. Dit komt niet vaak voor. Heel soms gaat de bacterie ook over van dier op mens.
Als iemand besmet raakt, dan komt dat meestal door het drinken van rauwe, ongepasteuriseerde melk van een koe die besmet is. De bacterie kan dan in het darmkanaal komen en tot vele jaren later de ziekte tuberculose veroorzaken. M. bovis tuberculose komt niet vaak voor in Nederland, circa 5 gevallen per jaar. De mensen die ziek worden zijn meestal mensen geboren in Nederland die besmet raakten voordat de veestapel ‘bovis-vrij’ was of mensen geboren in het buitenland waar dat niet het geval is. Tuberculose door M. bovis ontstaat vaak in organen buiten de longen. Dit is minder besmettelijk dan tuberculose in de longen. Bij tuberculose in de longen, kan de bacterie zich verspreiden via hoesten en niezen. Longtuberculose kan heel besmettelijk zijn.
Een infectie door M. bovis kan bij katten lang onopgemerkt blijven. De incubatietijd kan lang duren tot meerdere maanden.
Welke klachten krijg je?
De meeste mensen worden niet ziek van een besmetting met M. bovis. Als je wel ziek wordt, dan kunnen de klachten zijn: afvallen, geen zin in eten, moe, ’s nachts erg zweten, aanhoudende koorts, lange tijd hoesten, Slijm bij het hoesten, soms met bloed (bij tuberculose in de longen).
Wat moet je doen?
Heb jij of iemand in het gezin langdurige klachten die passen bij tuberculose? Neem dan contact op met de huisarts.
Meer informatie
Informatie volgt.