Het (prototype) afwegingskader preventie wordt de komende jaren toegepast op casussen. Dit zijn voorbeelden van preventiemaatregelen die nog niet in (heel) Nederland zijn ingevoerd. Het doel is tweeledig. Enerzijds worden beleidsmakers geïnformeerd over uiteenlopende preventieve maatregelen. Anderzijds helpen deze casussen bij de ontwikkeling van het afwegingskader. De resultaten geven inzicht in de toepassingsmogelijkheden van het afwegingskader.

Selectie

Het RIVM selecteert de casussen in samenspraak met het ministerie van VWS Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport). Om zo veel mogelijk te kunnen leren van de casussen, wordt gekozen voor uiteenlopende voorbeelden uit meerdere beleidsterreinen. Gezamenlijk kunnen die bijdragen aan de integrale ontwikkeling en brede toepasbaarheid van het afwegingskader.  

Ten behoeve van het afwegingskader brengt het RIVM ook preventiemaatregelen in kaart met behulp van een brede scan van de literatuur, databases en expert consultatie. Met ingang van 2027 worden hieruit jaarlijks enkele preventiemaatregelen geselecteerd die het RIVM zal evalueren met het afwegingskader

Bevindingen

Screeningsapp voor herkenning van huidkanker

Huidkanker komt steeds meer voor en zal naar verwachting de komende decennia sterk toenemen. Vooral melanomen veroorzaken veel ziektelast en hebben omvangrijke maatschappelijke kosten. De maatregel betreft het beschikbaar stellen van een screeningsapp voor herkenning van huidkanker onder volwassenen in Nederland. Deze smartphoneapplicatie gebruikt kunstmatige intelligentie en maakt een risicoschatting aan de hand van een foto van een verdachte huidplek.

Download kennisnotitie: Screeningsapp voor de herkenning van huidkanker: maatschappelijke kosten en baten en andere beleidsoverwegingen

Helmplicht op de elektrische fiets

Het aantal kilometers dat met de elektrische fiets is afgelegd, is toegenomen van 4,1 miljard in 2019 naar 6,8 miljard in 2023. In 2023 kwamen ruim 14.000 mensen bij de spoedeisende hulp na een ongeval met de elektrische fiets. Daarvan had 24 procent traumatisch hersenletsel. De maatregel betreft een fietshelmplicht voor alle bestuurders en passagiers van een elektrische fiets. Dit heeft tot doel om het aantal gebruikers van een elektrische fiets dat een helm draagt te vergroten en zo het risico op hoofd- en hersenletsel te verminderen.

Download kennisnotitie: Helmplicht op de elektrische fiets: maatschappelijke kosten en baten en andere beleidsoverwegingen

Mentale gezondheid jongeren

De mentale gezondheid van jongeren in Nederland staat onder druk. In 2024 gaf 31,6 procent van de jongeren tussen de 12 en 16 jaar aan, angst- of depressieve gevoelens te ervaren. Interventies voor sociaal-emotioneel leren (SEL) richten zich op het ontwikkelen van competenties die mensen helpen om te gaan met hun emoties, goede relaties te ontwikkelen en verantwoorde keuzes maken. De onderzochte maatregel betreft een generieke, universele SEL-interventie bestaande uit vijftien lessen voor de eerste drie leerjaren in het regulier voortgezet onderwijs. Middelbare scholieren kunnen hiermee hun sociaalemotionele vaardigheden verbeteren.

Download kennisnotitie: Verbeteren van sociaalemotionele vaardigheden van middelbare scholieren: maatschappelijke kosten en baten en andere beleidsoverwegingen