Wat is chroom-6?

Chroom-6 is een vorm van het metaal chroom dat zowel voorkomt in natuurlijke mineralen als kunstmatig wordt geproduceerd. Het komt alleen voor in verbinding met andere chemische elementen zoals zuurstof. Chroom-6-verbindingen zijn, al dan niet als ongewenst bijproduct, in verschillende materialen en producten terug te vinden, zoals cement, leer en elektronica. Als laag aangebracht op metaal beschermt chroom-6 tegen corrosie; om die reden is het een belangrijk ingrediënt van bepaalde roestwerende verf. (Zie ook paragraaf 2.1 in het RIVM-rapport Achtergrondinformatie over chroom-6: gebruik, voorkomen in het leefmilieu en gedrag in het lichaam)

Wat zijn de verschijningsvormen van chroom?

De stabielste en meest voorkomende vormen zijn chroom-0, chroom-3 en chroom-6. Chroom-0 (ook wel aangeduid als Cr0 of gewoon Cr ) is een metaal, waarmee bijvoorbeeld ijzer verchroomd wordt. Chroom-3 (Cr3+ of chroom (III)) en chroom-6 ( Cr6+ of chroom(VI)) komen alleen voor in verbinding met andere chemische elementen. (Zie ook paragraaf 2.1 in het RIVM-rapport Achtergrondinformatie over chroom-6: gebruik, voorkomen in het leefmilieu en gedrag in het lichaam)

Heeft chroom een essentiële functie in het lichaam?

Er is geen bewijs dat chroom een belangrijke functie heeft in het metabolisme van de mens. Dat is de conclusie van een onderzoek hiernaar door de Europese Autoriteit voor Voedselveiligheid (EFSA Europese Voedselveiligheidsautoriteit (Europese Voedselveiligheidsautoriteit)). (Zie ook paragraaf 5.6 in het RIVM-rapport Achtergrondinformatie over chroom-6: gebruik, voorkomen in het leefmilieu en gedrag in het lichaam)

Wat zijn de eigenschappen van chroom-6?

De eigenschappen van chroom-6 hangen af van de verbinding waarin het chroom-6 aanwezig is. Van de chroom-6-verbindingen zijn de chromaten en dichromaten het belangrijkste, daarnaast is het chroom in chroomtrioxide (CrO3) ook aanwezig als Cr6+. Zoals alle mineralen en zouten zijn chroom-6-verbindingen niet vluchtig. In zuivere vorm zijn het vaste stoffen. Bepaalde chroom-6-verbindingen zijn goed oplosbaar in water, andere zijn niet goed oplosbaar. Chroom-6-verbinding en hebben vaak een felle kleur, variërend van geel, oranje en rood tot paars. (Zie ook paragraaf 2.1 en 2.2 in het RIVM-rapport Achtergrondinformatie over chroom-6: gebruik, voorkomen in het leefmilieu en gedrag in het lichaam)

Waar wordt chroom-6 toegepast en waarvoor?

De belangrijkste toepassingen van chroom-6 zijn:

• voor het verchromen van metalen of kunststof oppervlakken;
• in anticorrosiemiddelen voor metalen oppervlakken;
• in houtconserveringsmiddelen;
• productie van andere chroomverbindingen.

(Zie ook paragraaf 2.4 in het RIVM-rapport Achtergrondinformatie over chroom-6: gebruik, voorkomen in het leefmilieu en gedrag in het lichaam)

Welke producten waarmee op de POMS Prepositioned Organizational Materiel Storage (Prepositioned Organizational Materiel Storage)-locaties is gewerkt bevatten chroom-6?

Vooral de primers (een soort grondverf) die werden gebruikt op militaire voertuigen en ander materieel kunnen chroom-6 hebben bevat. In onderstaande tabel staat een overzicht van de toepassing van chroom-6-houdende coatings voor verschillende perioden op basis van de voorschriften voor het coaten van militair materieel.

Tabel: Toepassing chroom-6-houdende coatings op de POMS-locaties.

¹ Voor het CARC-verfsysteem werden chroom-6-vrije primers voorgeschreven. Uit de registraties van gevaarlijke stoffen van 1996, 2000 & 2005 blijkt echter dat ook chroom-6 houdende primers nog op beperkte schaal werden gebruikt binnen NL-POMS Nederlandse Prepositioned Organizational Materiel Storage (Nederlandse Prepositioned Organizational Materiel Storage).
² Tussen 1987 en 1989 kunnen chroom-6 houdende topcoatings en het CARC-verfsysteem naast elkaar zijn gebruikt.
³ Uit de registraties van gevaarlijke stoffen van 1996 & 2000 blijkt dat chroom-6-houdende topcoatings nog op beperkte schaal werden toegepast binnen NL-POMS.

Naast coatings zijn op de Nederlandse POMS-sites ook andere chroom-6-houdende producten gebruikt, blijkt uit het overzicht van CMR Carcinogene, mutagene en reprotoxische stoffen (Carcinogene, mutagene en reprotoxische stoffen)-stoffen van Vriezenveen en Coevorden uit 1996, zoals bepaalde smeermiddelen. De gehaltes chroom-6 verschilden sterk per product. (Zie ook paragraaf 3.4 in het rapport van de Universiteit Utrecht: Blootstelling aan chroom-6 op de NL-POMS-sites 1984-2006)