Doelgroep

Smaakchef richt zich op kleinschalige zorg voor ouderen, mensen met een verstandelijke of lichamelijk beperking, mensen in de GGZ geestelijke gezondheidszorg (geestelijke gezondheidszorg) en jongeren in de jeugdhulpverlening of revalidatie. De groepsgrootte ligt tussen de 10-20 bewoners.

Aanpak

Kenmerken van de aanpak van Smaakchef:

• Een Smaakchef stelt het weekmenu samen, het liefst samen met de bewoners. Smaakchefs kunnen hiervoor de online menutool raadplegen, maar krijgen ook de vrijheid om zelf gerechten en recepten in te brengen. 
• Een menu bestaat meestal uit een warme maaltijd met een toetje.
• De meeste Smaakchefs bestellen de boodschappen digitaal en die worden vaak meerdere keren per week geleverd.
• Bewoners worden betrokken bij de warme maaltijd. Sommigen helpen daadwerkelijk mee, bijvoorbeeld met het inruimen van de boodschappen of het schillen van een aardappel. Anderen zijn aanwezig in de woonkamer.
• Smaakchef houdt rekening met specifieke dieetwensen. Bijvoorbeeld koolhydraatarm, lactosevrij of veganistisch. Er wordt zoveel mogelijk één gerecht gekookt. Als één bewoner bijvoorbeeld zoutloos eet, wordt de soep eerst zonder zout bereid en apart gehouden, daarna voegt de Smaakchef zout toe aan de rest van de soep. Voor bewoners met een allergie worden alle maatregelen genomen om het risico op kruisbesmetting zo klein mogelijk te houden. 

Doel

Smaakchef neemt de (voor)bereiding van de versgekookte warme maaltijd uit handen, en ontlast hiermee de zorgmedewerker en zorg.
 

Werking

Literatuuronderzoek

• Geuren afkomstig van eten en drinken hebben invloed op eetlust in het algemeen en op eetlust van specifieke voedingsmiddelen (1).
• Het zien en ruiken van eten bevordert het hongergevoel van mensen en het consumeren van voedsel (2).
• Gezamenlijk koken en eten, als een familie, zorgt voor verhoging van de kwaliteit van leven en energie-inname van bewoners in een verpleeghuis. Daarnaast draagt het bij aan het voorkomen van ondervoeding (3).
• Een huiselijke omgeving draagt bij aan het voorkomen van ondervoeding bij patiënten in ziekenhuizen of bewoners van verpleeg-en verzorgingshuizen (4).
   

Overzicht literatuur

1. Ramaekers (2014)
2. Wansink (2004)
3. Nijs (2006) 
4. Wat Werkt Dossier Voeding 

Onderzoek

In 2015-2016 voerde Consumatics onderzoek(PDF) uit naar Smaakchef. De belangrijkste conclusies uit het onderzoek zijn:

• Geur zorgt voor een stijging in beleving van bewoners. Ze voelden zich plezieriger  vergelijken met bewoners bij wie geen geur aanwezig was bij de maaltijd.
• Geur zorgt voor een verhoging van de kwaliteit van leven van bewoners.
• Ook het samen koken zorgt voor een verhoogde beleving van bewoners. Bewoners kijken meer uit naar de maaltijd en voelen zich gelukkiger en energieker. 

In 2024 wordt onderzoek gedaan naar:

• Het verschil in emotioneel welbevinden tussen bewoners van woongroepen waar vers gekookt wordt en zij meedoen met het bereiden van de  warme maaltijd (hoge betrokkenheid) en bij woongroepen waar vers gekookt wordt in een centrale keuken of sprake is van convenience-maaltijden (lage of geen betrokkenheid). 
• Het verschil tussen afdelingen van organisaties waar het bereiden van de verse warme maaltijd wordt uitbesteed en op afdelingen waar dit niet gebeurt. 

In het derde kwartaal van 2024 wordt de rapportage verwacht.

Aansluiting andere doelen Green Deal

• Medewerkers zien dat er minder voedsel verspild wordt doordat anders wordt ingekocht. De Smaakchefs staan veel dichter op het proces rondom eten en drinken, weten hoeveel bewoners ongeveer eten en hoeveel er dus besteld moet worden.
• Albron heeft een impactmonitor ontwikkeld waarin inzichtelijk wordt gemaakt hoe duurzaam en gezond de ingekochte producten zijn. In deze monitor wordt onder andere gerapporteerd op het percentage gezonde inkoop, het percentage duurzame inkoop, de verhouding dierlijke en plantaardige eiwitten en de CO2 carbon dioxide (carbon dioxide)-voetafdruk. Op basis van deze rapportage stelt Albron verbeterdoelen op