Bij Reade was de wens om over te gaan op meer gezonde producten, wat bijdraagt aan het herstel van de cliënt. Alle plekken waar voeding wordt aangeboden, zijn meegenomen in de nieuwe voedingsvisie: zowel de voeding voor cliënten die revalideren in de kliniek, als het restaurant en het café. 

De 5 p’s zijn de vijf uitgangspunten van het voedingsconcept:

1. Personeel: wat betekent het voor het personeel? Voor het personeel is de training ‘herstellend vermogen van voeding’ beschikbaar gekomen zodat zij beter kunnen uitdragen wat het belang van goede voeding is.
2. Product: per productgroep is gekeken naar het huidige aanbod en of dit in de nieuwe voedingsvisie paste. Zo niet, dan werden er veranderingen doorgevoerd. Zo zijn bijvoorbeeld de zoete toetjes veranderd in een yoghurtbar met lactosevrije yoghurt, skyr en suikervrije granola. Het hoofdmenu is nu plantaardig. Als mensen iets anders willen, kunnen ze hier naar vragen. Diëtisten hebben nauw contact met de cateraar een leveren per cliënt maatwerk zodat er aandacht is voor de individuele voedingsbehoeftes. Voor medewerkers is er een Health Food Wall geplaatst, zodat zij ook tijdens nachtdiensten gezonde, verse maaltijden kunnen kopen. Dit is in de plaats gekomen van de machines met snoep, koek en snacks.
3. Presentatie: De manier waarop goede voeding gepresenteerd wordt moet aantrekkelijk zijn. Om te zorgen voor meer sfeer en beleving bij de voedingsmomenten is er geïnvesteerd in nieuwe materialen zoals bijvoorbeeld servies, waardoor het meer een horeca uitstraling krijgt. Daarnaast heeft het café op één van de locaties een metamorfose ondergaan: van kroeg naar een frisse en eigentijdse koffie en thee bar Boon & Blad. Met de barmedewerkers is er een trendtour door Amsterdam gemaakt en zijn  foto’s en een moodboard gemaakt van wat ze mooi vonden. Ook is er gekeken naar wat voor soort eten en drinken er geserveerd werd: bijvoorbeeld havermelk in plaats van koemelk. Na de trendtour is met architect Ann-Interiors gesproken en is Boon & Blad ontstaan. 
4. Prijs: Het moet passend zijn binnen de exploitatie. Door dingen net anders aan te pakken, kan voor dezelfde bezetting en budget het anders gepresenteerd worden. Zo was er bij Reade eerst de centrale uitgifte van de voeding in de centrale keuken. Met dezelfde bezetting is nu een decentrale uitgifte gerealiseerd voor de drie verpleegafdelingen in de kliniek. Elke afdeling heeft een eigen huiskamer en beschikt nu over een counter. De counter beschikt over een yoghurtbar en saladebar. Het ochtend- en middagbuffet wordt vanuit de counter geserveerd. In de avond doet de kok de uitgifte samen met voedingsassistenten (hostesess). Hierdoor is de kok meer in contact met de cliënten en is meer aandacht om de goede voeding te ‘verkopen’.
5. Promotie: het is belangrijk om de hele organisatie mee te nemen waar je mee bezig bent. Dit heeft Reade onder andere gedaan door gedurende het proces foto’s te delen, de opening van de huiskamers te vieren en ook de cliëntenraad te betrekken (zie randvoorwaarden). 

Het doel van het voedingsconcept bij Reade is het bevorderen van het herstel. Daarbij is voeding onderdeel van de behandeling.

Doelgroep

De doelgroep bestaat uit cliënten, medewerkers en bezoekers van de twee hoofdlocaties van Reade in Amsterdam (locatie Overtoom en locatie Dr. Jan van Breemenstraat).

Literatuuronderzoek

In de aanpak zitten meerdere elementen die volgens het “Wat Werkt Dossier Voeding” werken of waarschijnlijk werken, waaronder: 

• Gebruik van ‘priming nudges’ helpt om gezondere keuzes te maken. Het gaat daarbij om kleine aanpassingen in de omgeving die de zichtbaarheid, toegankelijkheid en beschikbaarheid van gezonde producten verbeteren. (1)
• Een andere manier van opdienen (family-style, buffet-style, restaurant-style) helpt ondervoeding te voorkomen.* (1)
• Een huiselijke omgeving draagt bij aan het voorkomen van ondervoeding bij patiënten.* (1)

Overzicht literatuur

1. Wat Werkt Dossier Voeding 
2. Onderzocht in een andere setting dan van het huidige voorbeeld.

Eigen onderzoek
Reade is onderdeel van het Amsterdam Rheumatology & immunology Center (ARC Animal Research Center (Animal Research Center)). Het ARC is de samenwerking tussen AMC Academisch Medisch Centrum Amsterdam (Academisch Medisch Centrum Amsterdam), Reade en VUMC Vrije Universiteit Medisch Centrum Amsterdam (Vrije Universiteit Medisch Centrum Amsterdam) waar reumatologisch onderzoek en onderwijs, van deze drie organisaties, onder één noemer wordt gebracht.
Plants for Joints is een van de programma’s die ARC uitvoert. Plants for Joints is een leefstijl programma inclusief plantaardige voeding, bewegen, stress en slaap management bij cliënten met (risico op) reumatoïde artritis (RA) en artrose (OA). De leefstijl interventie duurt 16 weken. Na de interventieperiode worden deelnemers tot twee jaar gevolgd. Het doel van het onderzoek is om de ziekte activiteit van cliënten met reumatoïde artritis te verminderen, het risico op het krijgen van RA bij cliënten met verhoogd risico ter verlagen, en pijn, stijfheid en functie van cliënten met OA te verminderen. In de twee jaar vervolg wordt ook gekeken of medicatie afgebouwd kan worden.

De eerste resultaten van de studie naar de effectiviteit van plantaardige voeding zijn veelbelovend. De resultaten van het combineerde effect van voeding, beweging, stress en slaap management wordt nog onderzocht. De resultaten hiervan worden momenteel in een twee jaar durende studie onderzocht. 

Zie ook: https://reade.nl/wetenschap/onderzoek/plants-for-joints

Tevens worden er cliënttevredenheidsonderzoeken gedaan. Hieruit blijkt dat de cliënttevredenheid na de transitie is gestegen. 

• Er is meer vegetarisch aanbod. Dit draagt bij aan CO2 carbon dioxide (carbon dioxide) reductie.
• In samenwerking met een architect is gekeken naar de inrichting van de ruimte, hoe duurzaam de producten zijn en of het van gerecycled materiaal is. Er is dus aandacht voor circulariteit. 

Randvoorwaarden

• Ambassadeurschap is nodig binnen de gehele organisatie.  Om te zorgen dat het gedragen wordt dient iedereen dezelfde visie te hebben en moet er aandacht zijn om iedereen te betrekken.
• Het is belangrijk om te kijken naar de financiële kaders: hoeveel budget is er beschikbaar en is daarbinnen een integrale aanpak mogelijk? Het kan interessant zijn om ook andere financieringsmogelijkheden te bekijken, bijvoorbeeld subsidies of sponsoring mogelijkheden.

Succesfactoren

• Voedingsassistenten/hostessen zijn een belangrijk onderdeel van het herstel van de cliënt en daarmee ook in het voedingsconcept. Door samen aan de slag te gaan met de inhoud van het voedingsconcept  en voedingsassistenten trainingen aan te bieden, wordt het voedingsconcept beter door hen gedragen.
• Er is een kartrekker nodig die een uitvoerende rol heeft. Medewerkers zijn vaak druk met de reguliere werkzaamheden waardoor er een uitdaging ligt in het uitwerken van de acties.  Om gezamenlijk te werken aan het voedingsconcept kunnen overleggen worden benut om keuzes te maken, maar kan de kartrekker het vervolgens oppakken. 
• Het is belangrijk dat gezonde voeding er lekker en aantrekkelijk uitziet en prominent wordt gepresenteerd. Zo is er bijvoorbeeld geïnvesteerd in mooie borden en is er per verpleegafdeling en leuk ingerichte counter gemaakt.
• Als je streeft naar meer gezond en onbewerkt voedsel is het belangrijk om dit zowel in de voeding voor de cliënten als voor de medewerkers aan te passen. 
• Wanneer je het concept hebt opgezet is het goed om je vervolgens af te vragen: hoe houd je het draaiende? Bij Reade is besloten om na de ontwikkeling van de voedingsconcepten door Wester & Van Doorn, de dienstverlening van eten & drinken (voor alle concepten)  als geheel uit te besteden aan Vitam catering. 

Leerpunten

• Communicatie is belangrijk. Het is belangrijk om, naast de werkgroepen, de hele organisatie op de hoogte te houden. Midden in een transitie sta je hier misschien minder bij stil, maar juist ook die momenten zijn belangrijk om iedereen mee te krijgen.