Wat is hiv (humaan immunodeficientievirus)?
Hiv (humaan immunodeficientievirus) (humaan immunodeficiëntievirus) is een virus dat het afweersysteem van de mens verzwakt. Een hivinfectie is een soa (seksueel overdraagbare aandoening ). Als je een hivinfectie hebt en daar niet voor wordt behandeld, kun je aids krijgen. Dan is je afweersysteem zo verzwakt door hiv dat je lichaam nauwelijks meer beschermd is tegen andere infecties.
Wat zijn klachten bij hiv?
Als je besmet raakt met hiv kun je milde klachten krijgen die lijken op griep: een algeheel ziektegevoel, hoofdpijn, koorts, spierpijn en opgezette lymfeklieren. Niet iedereen krijgt deze klachten. Daarna volgt een periode vrijwel zonder klachten. Deze periode kan jaren duren. Als je niet behandeld wordt tegen de hivinfectie kun je uiteindelijk aids krijgen. Je afweersysteem is dan zo verzwakt door hiv dat je lichaam nauwelijks meer beschermd is tegen andere infecties.
Besmetting en preventie
Hiv wordt vooral overgedragen door onbeschermde seks. Het risico is hoger bij anale dan bij vaginale seks. Het virus zit in sperma, vaginale afscheiding, bloed en moedermelk. Het virus kan je lichaam binnendringen via de slijmvliezen van je vagina, penis, anus of mond of via een wondje op je huid. Je kunt ook een hivinfectie krijgen via een bloedtransfusie of orgaantransplantatie. Zwangere vrouwen kunnen hiv overdragen op hun baby tijdens de zwangerschap of geboorte. Alle zwangere vrouwen in Nederland worden aan het begin van hun zwangerschap getest op hiv. Als een zwangere vrouw met hivinfectie behandeld wordt, kan zij haar baby niet infecteren.
Je kunt jezelf beschermen tegen hiv door condooms te gebruiken tijdens seks. Als je risico loopt op hiv is het ook goed om je regelmatig te laten testen. Als je hiv hebt is het is het belangrijk dat ook je sekspartner(s) wordt/worden opgespoord, getest en behandeld als dat nodig is, om verdere besmettingen te voorkomen.
Er zijn nog geen medicijnen die een infectie met hiv kunnen genezen. Wel zijn er hivremmende medicijnen die het virus onderdrukken. Als je behandeld wordt met hivremmende medicijnen kun je de ziekte niet meer overdragen naar anderen (er is een klein risico bij borstvoeding, overleg hierover met de behandelaar). De hivremmende medicijnen kunnen ook aan mensen worden gegeven die nog geen hiv hebben, maar wel een hoog risico lopen om hiv te krijgen. Bijvoorbeeld aan mannen die seks hebben met mannen die seks hebben zonder condooms, of ook al eerder een soa hadden. De medicijnen kunnen een hivinfectie dan voorkomen.
Hoe vaak komt het voor?
Hiv komt in Nederland vooral voor bij mannen die seks hebben met mannen (MSM (mannen die seks hebben met mannen)). In 2021 werden bij de Centra Seksuele Gezondheid 128 nieuwe hivdiagnoses gesteld, waarvan 86 procent bij MSM.
In 2021 zijn 794 nieuwe personen met hiv bij de behandelcentra en de stichting HIV (humaan immunodeficientievirus) Monitoring geregistreerd, vergelijkbaar met 2020 (752 personen). Op 31 december 2021 waren er in totaal 21.517 hiv-positieve personen geregistreerd bij de behandelcentra.
Figuur 1: Hiv in Nederland in 2021 (bron: Sexually Transmitted Infections in the Netherlands in 2021, RIVM 2022).