Wat is hivhumaan immunodeficientievirus?

Hivhumaan immunodeficientievirus (humaan immunodeficiëntie virus) is een virus dat het afweersysteem van de mens verzwakt. Een hivinfectie is een soaSeksueel overdraagbare aandoeningen. Als je een hivinfectie hebt en daar niet voor wordt behandeld, kun je aids krijgen. Dan is je afweersysteem zo verzwakt door hiv dat je lichaam nauwelijks meer beschermd is tegen andere infecties.

Wat zijn klachten bij besmetting met hiv?

Als je besmet raakt met hiv kun je milde klachten krijgen die lijken op griep:  een algeheel ziektegevoel, hoofdpijn, koorts, spierpijn en opgezette lymfeklieren. Niet iedereen krijgt deze klachten. Daarna volgt een periode vrijwel zonder klachten. Deze periode kan jaren duren. Als je niet behandeld wordt tegen de hivinfectie kun je uiteindelijk aids krijgen. Je afweersysteem is dan zo verzwakt door hiv dat je lichaam nauwelijks meer beschermd is tegen andere infecties.

Besmetting en preventie

Hiv wordt vooral overgedragen door onveilige seks. Het risico is hoger bij anale dan bij vaginale seks. Het virus zit in sperma, vaginale afscheiding, bloed en moedermelk. Het virus kan je lichaam binnendringen via de slijmvliezen van je vagina, penis, anus of mond of via een wondje op je huid. Je kunt ook een hivinfectie krijgen via een bloedtransfusie of orgaantransplantatie. Zwangere vrouwen kunnen hun baby besmetten tijdens de zwangerschap of geboorte.

Je kunt jezelf beschermen tegen hiv door condooms te gebruiken tijdens seks. Als je risico loopt op hiv is het ook goed om je regelmatig te laten testen. Als je een hivinfectie hebt is het is het belangrijk dat ook je sekspartner(s) wordt/worden opgespoord, getest en behandeld als dat nodig is, om verdere besmettingen te voorkomen.

Er zijn nog geen medicijnen die een infectie met hiv kunnen genezen. Wel zijn er hivremmende medicijnen die het virus onderdrukken. Als je behandeld wordt met hivremmende medicijnen kun je anderen niet meer besmetten. De hivremmende medicijnen kunnen ook aan mensen worden gegeven die nog geen hiv hebben, maar wel een hoog risico lopen om besmet te raken. Bijvoorbeeld aan mannen die seks hebben met mannen die seks hebben zonder condooms, of ook al eerder een soa hadden. De medicijnen kunnen een hivinfectie dan voorkomen.

Alle zwangere vrouwen in Nederland worden aan het begin van hun zwangerschap getest op hiv. Het virus kan tijdens de zwangerschap of tijdens de geboorte worden overgedragen op de baby. Als een zwangere vrouw met hivinfectie behandeld wordt, kan zij haar baby niet besmetten (zie ook de pagina hiv en zwangerschap).

Hoe vaak komt het voor?

Hiv komt in Nederland vooral voor bij mannen die seks hebben met mannen (MSMmannen die seks hebben met mannen). In 2017 werden bij de Centra Seksuele Gezondheid 286 nieuwe hivdiagnoses gesteld, waarvan 89 procent bij MSM. Het percentage positieve testen bij MSM neemt nog steeds af: van 3,0 procent in 2008 naar 0,7 procent in 2017. Bij heteroseksuele mannen en vrouwen bleef dit percentage lager dan 0,1 procent (figuur 1).

Figuur 1: Aantal testen en percentage positieve testen voor hiv over de periode 2008-2017 (Bron: Centra Seksuele Gezondheid)

In 2017 zijn 1.037 nieuwe personen met hiv bij de behandelcentra en de stichting HIVhumaan immunodeficientievirus Monitoring geregistreerd, een kleine daling ten opzichte van 2016. Op 31 december 2017 waren er in totaal 19.677 hiv-positieve personen geregistreerd bij de behandelcentra.

Figuur 2: Aantal hivpatiënten (rechter as: cumulatief): naar diagnosejaar (roze) en jaar van registratie (blauw) (bron: Stichting HIV Monitoring).