Hormonen zijn signaalstoffen die je lichaam zelf aanmaakt. Ze houden allerlei processen in het lichaam in evenwicht. We komen dagelijks in contact met lichaamsvreemde chemische stoffen. Sommige van deze stoffen kunnen het evenwicht in het hormoonsysteem verstoren. Deze worden hormoonverstorende stoffen genoemd.
Over de gevolgen van het in aanraking komen met hormoonverstorende stoffen is nog veel onbekend. In de maatschappij zijn er zorgen of blootstelling aan deze stoffen schadelijk is voor de gezondheid, onder andere tijdens de zwangerschap of voor baby’s. Of de blootstelling schadelijke effecten op de gezondheid kan veroorzaken, hangt af van de hoeveelheid die je binnenkrijgt en de levensfase waarin je deze stoffen binnenkrijgt.
Wat zijn hormonen?
Hormonen regelen belangrijke functies in het lichaam. Hormonen geven via het bloed signalen door naar organen in je lichaam. Ze bepalen bijvoorbeeld onze eetlust of lichaamstemperatuur. Hormonen regelen ook de pubertijd, de vruchtbaarheid en zwangerschap. Via het bloed bereiken hormonen alle plekken in het lichaam. Zo komen ze bij de organen die ze aansturen. Hormonen geven seintjes af aan de organen. Organen komen daardoor in actie, bijvoorbeeld door extra suiker op te nemen uit het bloed. Als de opname voldoende is, geeft het orgaan een seintje terug. Daardoor wordt de aanmaak van suiker weer verminderd. Zo wordt het evenwicht in het lichaam behouden.
Wat doen hormoonverstorende stoffen?
Hormoonverstorende stoffen kunnen het evenwicht van hormonen in het lichaam verstoren. Dit kan schadelijk zijn voor de gezondheid. Het lichaam vangt de schommelingen in het evenwicht van hormonen meestal goed op. Wanneer effecten van een stof binnen dat evenwicht blijven, is de stof niet hormoonverstorend en dus niet schadelijk.
Lees meer over de effecten van hormoonverstorende stoffen en in welke producten hormoonverstorende stoffen kunnen zitten.
Zwangerschap en ontwikkeling
Ongeborenen, baby's en kinderen zijn volop in ontwikkeling en daarom mogelijk extra kwetsbaar voor hormoonverstorende stoffen. Voor zwangere vrouwen en gezinnen met jonge kinderen zijn er praktische tips om de blootstelling te beperken. Denk aan gevarieerd eten volgens de richtlijnen van het Voedingscentrum en voorzichtig omgaan met chemische stoffen in het huishouden.
Lees meer over zwangerschap en hormoonverstorende stoffen.
Onderzoek naar hormoonverstorende stoffen
Niet van alle chemische stoffen is bekend of ze hormoonverstorend zijn. De Wereldgezondheidsorganisatie heeft criteria opgesteld om te bepalen of een stof een hormoonverstorende stof is. Toch is het vaststellen daarvan op dit moment nog lastig. Vaak zijn er te weinig gegevens beschikbaar over deze eigenschappen van stoffen. Daardoor blijft het voor veel stoffen onduidelijk of ze hormoonverstorend zijn. Hiernaar wordt veel onderzoek gedaan. Zoals naar de vraag welke schadelijke effecten ze kunnen veroorzaken. Maar ook welke testen en gegevens gebruikt kunnen worden om vast te stellen of een stof hormoonverstorend is.
Lees meer over het onderzoek waarbij het RIVM betrokken is.