Procesmonitoring

De procesmonitor onderzoekt of, hoe en met welk ambitieniveau MVI maatschappelijk verantwoord inkopen (maatschappelijk verantwoord inkopen) is ingezet in publieke aanbestedingen.

Het percentage van aanbestedingen dat MVI maatschappelijk verantwoord inkopen (maatschappelijk verantwoord inkopen) toepast is met 87% op vergelijkbaar niveau gebleven met de monitoringsperiode van 2017-2018.

We maken daarbij onderscheid in hoe ambitieus de MVI-criteria zijn. Er zijn basiscriteria. Die hebben tot doel het uitsluiten van niet-duurzame producten, diensten en werken. Daarnaast zijn er criteria die verder gaan dan de basiscriteria (significant en ambitieus). Die hebben als doel het aanmoedigen van duurzame en innovatieve producten. Meer informatie over de verschillende ambitieuniveaus kunt u vinden op de site van PIANOo en op de mvicriteriatool. In vergelijking met de monitoringsperiode van 2017-2018 worden in de huidige monitoringsperiode van 2019-2020 meer strengere eisen toegepast dan eisen op ambitieniveau ‘basis’.

Voor de periode 2015-2016 is enkel onderscheid gemaakt tussen wel of geen gebruik van MVI. Er is toen tijdens het onderzoek geen onderscheid gemaakt in ambitieniveaus.

Ingezette MVI maatschappelijk verantwoord inkopen (maatschappelijk verantwoord inkopen)-criteria kunnen we indelen in verschillende thema's: milieu, klimaat, circulair, biobased, social return en internationaal sociale voorwaarde. Die thema's worden verder omschreven in het plan van aanpak maatschappelijk verantwoord inkopen 2015-2020. Een trend laat zien dat er per aanbesteding steeds meer op MVI-thema’s wordt ingezet. Dit is een voorzichtig signaal dat MVI steeds meer gemeengoed wordt bij aanbestedende diensten. We zien dat bij steeds meer aanbestedingen aandacht is voor de thema's klimaat, circulair, milieu en social return. 

Effectmonitor

De effectmonitor onderzoekt welk effect de inzet van MVI maatschappelijk verantwoord inkopen (maatschappelijk verantwoord inkopen) heeft bij publieke aanbestedingen. Het effect wordt voor alle MVI-thema’s gekwantificeerd, behalve voor het MVI-thema Internationale Sociale Voorwaarden (ISV). Voor ISV is het nog niet mogelijk een effect te kwantificeren.  Er is namelijk niet genoeg inzicht in welke effecten er plaatsvinden in de keten.

Op deze pagina zijn de resultaten hiervan in te zien voor de huidige monitoringsperiode 2019-2020 én ten opzichte van de voorgaande monitoringsperioden.

Bij 44% van de aanbestedingen uit de steekproeven kon uiteindelijk een effect worden berekend. Bij 87% van de aanbestedingen werd op basis van de gestelde eisen of criteria wel een effect verwacht. Er zijn een aantal redenen waarom een effectberekening niet mogelijk was:

• Ontbreken van een beschikbare contractmanager of tijdgebrek in het algemeen;
• Ontbreken aan administratie van geleverde producten en materialen;
• Geen zicht op de marktstandaards bij sommige aanbestedende diensten.

Op basis van de onderzochte aanbestedingen heeft de inzet van MVI maatschappelijk verantwoord inkopen (maatschappelijk verantwoord inkopen) in de monitoringperiode 2019-2020 geleid tot de volgende effecten op mens en milieu:

• 6,8 Mton megaton (megaton) CO₂-eq aan vermeden emissies over de hele contractperiode
• 0,3 Mton CO₂-eq uitstoot gecompenseerd over de hele contractperiode
• 91 kg kilogram (kilogram) aan fijnstof- en 1433 kg aan stikstofoxide-emissies vermeden
• +/- 2603 fte gerealiseerd voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt

Ten opzichte van de periode 2015-2016 is in totaal naar schatting 1,9 Mton CO₂-eq emissies meer vermeden. Ten opzichte van 2017-2018 was dit 0,9 Mton CO₂-eq emissies.

Vooruitblik

Eind 2024  verwachten we de publicatie van de volgende MVI maatschappelijk verantwoord inkopen (maatschappelijk verantwoord inkopen)-effectmonitor over de monitoringsperiode 2021-2022. Die zal gaan over de eerste twee jaren van de looptijd van het Nationaal Plan MVI 2021-2025.