Monitor 2021 ten opzichte van 2020

Ten opzichte van de tweede monitor is dit cijfer nog steeds geldig. Er is in deze monitor informatie toegevoegd over de opbrengsten van deze proces indicator

Beschrijving

Vanuit het programma Sociaal Domein zijn - samen met mensen in de wijk, vrijwilligers, welzijnsorganisaties en gemeenten - 10 pilots opgezet met als focus ‘versterken sociale basis’ (figuur 1) met een looptijd van 2018 tot begin 2020. Het sociale domein verandert en de rol van de sociale basis wordt daarbij steeds belangrijker. De pilots zijn gericht op het zichtbaar maken van de maatschappelijke effecten van informele zorg en te laten zien vanuit de praktijk welke stappen er genomen kunnen worden om de sociale basis te versterken. Door het versterken van de sociale basis neemt de zelfredzaamheid van mensen toe. Het creëert een omgeving waar, onder andere, zorg- en ondersteuningsvragen die mensen hebben op tijd worden gezien en opgelost in samenwerking tussen informele en formele zorgverleners.

Figuur 1: Gemeenten waar pilots ‘versterken sociale basis’ uit programma Sociaal Domein uitgevoerd werden.

Aansluiting Programma Langer Thuis

Deze indicator geeft inzicht in de uitwerking doelstelling 1 van actielijn 1: Versterken van de zelfredzaamheid van ouderen en hun sociale omgeving.

Opbrengsten

De opbrengsten en inzichten van de 10 pilots zijn gegroepeerd rondom 5 thema’s (Programma Sociaal Domein, 2019):
1. Eigenaarschap en betrokkenheid:
- Vraag inwoners wat zij willen en zorg dat de reacties serieus worden genomen;
- Er zijn grenzen aan eigenaarschap. Combineer professionals met vrijwillige initiatieven.
2. Draagkracht en draaglast:
- Professionele ondersteuning blijft noodzakelijk, zowel bij het opstarten als duurzaam maken van initiatieven;
- Er zijn situaties die meer vragen dan omkijken naar elkaar of samen een activiteit ondernemen. Soms is er sprake van nodige (langdurige) ondersteuning in een huishouden of bij een kwetsbare groep in de wijk. Deze ondersteuning is voor inwoners een grote verantwoordelijkheid en vraagt veel wanneer professionele instanties hen niet bijstaan of de verantwoordelijkheid overnemen.
3. Vergeten partners: Ruimte geven en professionele steun:
- Deelnemers ervaren een spanning tussen formeel en informeel. Het is waardevol om een open gesprek tussen verschillende partijen te organiseren;
- Continuïteit is niet altijd noodzakelijk. Soms verdwijnt aanbod en dat is niet altijd erg.
4. Wat levert het op?:
- Leren is belangrijker dan verantwoorden, bouw voort op de inzichten die je opdoet;
- Het is lastig de meerwaarde zichtbaar te maken. Veel deelnemers zoeken naar combinaties van instrumenten om te tellen, vertellen en financieren.
5. Van elkaar leren:
- Houd de praktijk centraal;
- Creëer diversiteit in de leeromgeving;
- Daag kennisinstituten uit;
- Leren kost tijd.

Een van de algemene conclusies van de slotbijeenkomst en het slotstuk (Programma Sociaal Domein, 2019; 2020), is dat er ook na een traject van een jaar géén eenduidige  definitie ligt van wat de sociale basis nu eigenlijk is. En eigenlijk is dat ook helemaal niet erg. Alles in een stad of wijk wat deel uitmaakt van het openbare leven, kan er toe gerekend worden. Dus van het bankje op het plein tot de lokale supermarkt of de bibliotheek. 

Referenties

Programma Sociaal Domein. Versterken sociale basis. Mei 2020.
Programma Sociaal domein. Leerverslag versterken sociale basis. November 2019.