Monitor 2020 ten opzichte van 2019

Ten opzichte van de eerste en tweede monitor is dit cijfer nog steeds geldig. Beschrijving en verdieping van deze indicator is wel aangevuld met nieuwe informatie.

Beschrijving

Het Ministerie van VWS Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport) heeft 10 gemeenten geselecteerd als pilotproject voor logeerzorg vorm van respijtzorg). Deze pilotperiode liep van april 2019 en eindigde in maart 2020 (figuur 1). Door logeerzorg kunnen ouderen die thuis zorg krijgen van bijvoorbeeld een partner tijdelijk in een zorginstelling ‘logeren’ zodat de mantelzorger even op adem kan komen en ontlast wordt. Drie van de tien pilots (Hoeksche waard, Peelregio en Zuidoost Utrecht) zijn van februari 2020 tot en met maart 2021 gecontinueerd (figuur 1). Bij deze pilots is gekeken naar structurele logeerzorg, in plaats van incidentele logeerzorg. Bij structurele logeerzorg wordt er met geplande regelmaat gebruik gemaakt van logeerzorg. De pilots zijn onderzocht. Het doel van de pilots was om te onderzoeken of (structurele) logeerzorg van meerwaarde was voor de mantelzorgers en cliënten, of dit andere zorg en ondersteuning deed afnemen, en tot slot hoe je logeerzorg in een gemeente kan organiseren. Tot slot is er een kennisnetwerk logeerzorg door Movisie gelanceerd.

Aansluiting Programma Langer Thuis

Deze indicator geeft inzicht in de uitwerking van doelstelling 2 van actielijn 2: Ondersteuningsaanbod verbeteren en beter toegankelijk maken (inclusief respijtzorg).

Verdieping

De resultaten van deze drie pilots zijn in maart 2021 gepubliceerd. De belangrijkste resultaten:
• Gebruik van logeerzorg wordt als zeer positief ervaren. Het is belangrijk dat hierbij maatwerk wordt verleend en dat de mate van gebruik aansluit bij de behoefte van de mantelzorger.
• Het gebruik gaat niet vanzelf: er moet veel worden geïnvesteerd in kennisdeling over logeerzorg, bij zowel de professional als de mantelzorger. Er is sprake van een latente behoefte.
• Het effect op de mantelzorger is positief. Hun mentale en fysieke gezondheid verbetert en mantelzorgers voelen zich ontlast.
• Logeerzorg kan voor een soepele overgang naar het verpleeghuis zorgen.
• Er lijken ook effecten op andere vormen van zorg en ondersteuning te zijn. Uit het onderzoek blijkt dat logeerzorg waarschijnlijk leidt tot uitstel van een opname in het verpleeghuis. Ook worden crisisopnamen door het wegvallen van de mantelzorger voorkomen.
• De kosten van logeerzorg wegen op tegen de baten: uit de maatschappelijke kosten baten analyse blijkt dat de baten naar schatting een factor 1,4 of 1,7 hoger liggen dan de kosten.
• Deze besparing wordt met name veroorzaakt door een uitstel van een opname in het verpleeghuis (90% van de baten).

Figuur 1: Geografische spreiding van de pilots logeerzorg. In blauw de pilots met een intensievere variant.

Referenties

Ministerie van VWS. Start pilots logeerzorg om mantelzorgers te ontlasten. April 2019.
DSP. Opbrengsten van drie pilots structurele logeerzorg voor ouderen. Eindrapport.
Maart 2021.