In 2021 kregen minder mensen een ziekte waartegen wordt gevaccineerd binnen het Rijksvaccinatieprogramma (RVP (Rijksvaccinatie programma)), vergeleken met de situatie voor de coronapandemie. Heel waarschijnlijk komt dit voor een groot deel door de coronamaatregelen, zoals afstand houden en handen wassen.
Surveillancedata en wetenschappelijke ontwikkelingen
In het RVP (Rijksvaccinatie programma) surveillancerapport staat hoe het in Nederland gaat met de 12 infectieziekten waartegen het RVP vaccineert. Het rapport onderzoekt hoe ernstig de ziekten zijn en hoe goed de vaccinaties werken. Dat gebeurt door bijvoorbeeld te kijken naar hoeveel personen ziek zijn geworden en hoe vaak iemand naar het ziekenhuis moest. Het rapport vergelijkt deze cijfers ook met dezelfde cijfers uit eerdere jaren en uit andere landen.
In het rapport staat ook informatie over infectieziekten die nog niet in het RVP zitten, zoals het rotavirus.
Minder zieken dan voor de coronapandemie
Vooral voor kinkhoest, bof en ernstige pneumokokkenziekte daalde het aantal meldingen. Het aantal meldingen van meningokokkenziekte type W is verder gedaald na de toevoeging van deze vaccinatie aan het RVP in 2018.
Mazelen is vorig jaar geen enkele keer gemeld, terwijl er in 2019 nog 84 meldingen waren. Verder waren er opnieuw geen meldingen van rodehond en polio. Er waren in 2021 ook geen meldingen van difterie en tetanus.
Van acute hepatitis B waren er in 2021 minder gevallen dan in 2020: 72 gevallen in 2021, 95 gevallen in 2020. Het aantal meldingen van chronische hepatitis B was ongeveer hetzelfde als in 2020, maar vergeleken met 2019 is het aantal gedaald met ongeveer een derde. De kans is groot dat er niet écht minder personen met chronische hepatitis B zijn. De daling komt waarschijnlijk doordat mensen door de coronapandemie minder vaak naar een dokter zijn gegaan.
De enige uitzondering waar het aantal meldingen niet daalde was voor ernstige ziekte door Haemophilus influenzae type b (Hib (haemophilus influenzae type b)). Dit is een bacterie die bij vrijwel alle mensen wel eens in de neusholte zit. In 2020 en 2021 is ziekte door Hib 68 keer gemeld, terwijl er in 2019 maar 39 meldingen waren. Het RIVM onderzoekt wat hiervan de oorzaak kan zijn. Het vaccin lijkt net zo goed te werken als voorheen.
Daling landelijke vaccinatiegraad
De vaccinatiegraad is licht gedaald vergeleken met vorig jaar. Het gaat om een daling van 1 tot 2 procentpunt. De vaccinatiegraad voor de vaccinaties die vóór 2 jaar worden gegeven, ligt tussen de 92% en 93%.
De daling komt deels doordat sommige vaccinaties door de coronapandemie later zijn gegeven dan normaal. Als de daling doorzet, is er onderzoek naar de oorzaak nodig. Op basis van deze uitkomsten kunnen er maatregelen worden genomen.
Klik hier voor meer informatie over de vaccinatiegraad.
Veranderingen aan het RVP
Sinds februari 2022 worden meisjes én jongens uitgenodigd voor de HPV (humaan papillomavirus)-vaccinatie, en wordt de HPV-vaccinatie gegeven in het jaar dat kinderen 10 worden. Er is ook een inhaalcampagne gestart voor jongens en meisjes onder de 18 die nog niet (helemaal) gevaccineerd zijn tegen HPV.
Rotavirusvaccinatie en griepprik voor zwangere vrouwen
In 2021 adviseerde de Gezondheidsraad om alle jonge baby’s tegen het rotavirus te vaccineren en om meer risicogroepen uit te nodigen voor de griepvaccinatie, waaronder zwangere vrouwen. Het ministerie van VWS (Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport) heeft beide adviezen overgenomen, en de invoering wordt voorbereid.
Corona
Sinds vorig jaar is er aan het RVP-surveillancerapport een hoofdstuk toegevoegd over corona. Het belangrijkste punt uit dat hoofdstuk is dat de coronavaccinaties goed werken tegen ernstige ziekte, en daarmee tegen ziekenhuisopname en sterfte. Gevaccineerde personen die toch ziek worden, zijn minder besmettelijk dan personen die niet zijn gevaccineerd. De bescherming neemt wel langzaam af na vaccinatie, maar wordt weer hersteld door de booster- en herhaalvaccinaties.
Meldingen per ziekte in 2019, 2020, en 2021
|
Ziekte |
Meldingen 2019 |
Meldingen 2020 |
Meldingen 2021 |
|---|---|---|---|
|
Kinkhoest |
6.383 |
943 |
74 |
|
Bof |
131 |
64 |
1 |
|
Pneumokokken |
(ongeveer) 2.400 |
(ongeveer) 1.500 |
(ongeveer) 1.250 |
|
Mazelen |
84 |
2 |
0 |
|
Rode hond |
0 |
0 |
0 |
|
Polio |
0 |
0 |
0 |
|
Difterie |
0 |
3 |
0 |
|
Tetanus |
0 |
2 |
0 |
|
Meningokokken W |
62 |
12 |
4 |
|
Hepatitis B, acuut |
104 |
95 |
72 |
|
Hepatitis B, chronisch |
1.101 |
714 |
743 |
|
Haemophilus influenzae type b |
39 |
68 |
68 |