Minister Schippers heeft besloten om het bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker te verbeteren. Voortaan wordt eerst getest op aanwezigheid van het hoogrisicotype van het Humaan Papilloma virus (hrHPV (hoog risico Humaan papillomavirus)). Dit voorkomt jaarlijks ongeveer 75 extra gevallen van baarmoederhalskanker en 18 sterfgevallen door deze ziekte. De minister heeft haar besluit genomen mede op basis van de uitvoeringstoets van het RIVM.
In het bestaande bevolkingsonderzoek wordt in het uitstrijkje gekeken of er afwijkende cellen aanwezig zijn. In het vernieuwde bevolkingsonderzoek wordt het uitstrijkje in eerste instantie getest op de aanwezigheid van hrHPV (hoog risico Humaan papillomavirus). Het hrHPV veroorzaakt baarmoederhalskanker (lees meer: Wat is HPV). Zo wordt eerder duidelijk of vrouwen risico lopen op het krijgen van baarmoederhalskanker.
Wat verandert er voor de vrouw
Vrouwen die meedoen aan het vernieuwde bevolkingsonderzoek moeten nog steeds een uitstrijkje laten maken bij de huisarts. Zij krijgen wel een andere uitslag: er is wel of geen hrHPV gevonden. Geen hrHPV in een uitstrijkje geeft meer zekerheid dat er binnen 10-15 jaar geen baarmoederhalskanker ontstaat. Vrouwen zónder hrHPV hoeven daarom minder vaak een uitstrijkje te laten maken.
Een uitstrijkje mét hrHPV wordt alsnog beoordeeld op de aanwezigheid van afwijkende cellen. Bij aanwezigheid van hrHPV en afwijkende cellen vindt verwijzing naar de gynaecoloog plaats. Wordt bij vrouwen wel hrHPV gevonden en zijn er geen afwijkende cellen aanwezig, dan worden zij voor de zekerheid 6 maanden later weer onderzocht op afwijkende cellen. Dit kan door opnieuw een uitstrijkje te laten maken bij de huisarts.
Zelfafnameset
Er is een zelfafnameset ontwikkeld waarmee vrouwen thuis bij zichzelf materiaal kunnen afnemen. Deze is bedoeld voor vrouwen die het moeilijk vinden om een uitstrijkje te laten maken. Bijvoorbeeld door vervelende seksuele ervaringen of doordat het maken van een uitstrijkje moeilijk gaat. Als vrouwen geen afspraak maken voor het maken van een uitstrijkje, krijgen ze de mogelijkheid om een zelfafnameset aan te vragen. Het zelf afgenomen materiaal wordt door de vrouw opgestuurd en getest op aanwezigheid van hrHPV. Als blijkt dat er hrHPV (ongeveer 5 van de 100 vrouwen) in het materiaal aanwezig is, moeten vrouwen alsnog een uitstrijkje laten maken bij de huisarts.
Invoering vanaf 2016
Het invoeren van het verbeterde bevolkingsonderzoek moet zorgvuldig gebeuren. Hier is twee jaar voorbereiding voor nodig. Tot die tijd loopt het bevolkingsonderzoek in de huidige vorm door. Dit werd door de Gezondheidsraad geroemd als, wereldwijd één van de beste.