Het aantal mensen dat andere mensen kan besmetten met het coronavirus, SARS severe acute respiratory syndrome (severe acute respiratory syndrome)-CoV coronavirus (coronavirus)-2, is deze week geschat op bijna 118.000 personen (ondergrens 83.000 – 150.000 bovengrens).  De daling van het aantal COVID-19 besmettelijke mensen in Nederland gaat in oktober en november veel langzamer dan tijdens de eerste golf in maart en april (Figuur 1). Dat is goed te zien in het verloop van aantal besmettelijke personen. Op 24 maart waren er 169.000 besmettelijke personen in Nederland. Dat aantal daalde in drie weken tijd met 43% naar 96.000 besmettelijke personen op 14 april. Op 15 oktober waren er 159.000 besmettelijke personen in Nederland. In de afgelopen drie weken is dat aantal met 25% gedaald, naar 118.000 besmettelijke personen op 5 november. 

Figuur 1: Het geschatte aantal besmettelijke personen voor Nederland. Het figuur geeft het aantal besmettelijke personen op basis van het aantal ziekenhuisopnames gerapporteerd door stichting NICE, met de meest aannemelijke waarde (lijn) en het 95% betrouwbaarheidsinterval. Door de tijdsduur tussen eerste ziektedag en rapportagevertraging, kunnen we betrouwbare schattingen maken van het aantal besmettelijken langer dan 7 dagen geleden. Voor schattingen in de recentste 7 dagen is de betrouwbaarheid niet groot, en voor deze periode wordt de meest aannemelijke waarde weggelaten. Uitleg over de berekeningen aantal besmettelijke personen.

Aantal COVID-19 meldingen en verschillen tussen regio’s

In de afgelopen week zijn 37.706 meldingen van nieuwe bewezen COVID-19* infecties ontvangen, dit zijn 5.915 (-14%) meldingen minder dan de week daarvoor. Deze daling is minder groot dan de week daarvoor, toen werd er een daling van 32% gerapporteerd. In alle leeftijdsgroepen is wederom een afname te zien (Figuur 2). Ook is de daling in alle regio’s zichtbaar. In de regio’s Kennemerland en Rotterdam-Rijnmond zien we deze week de grootste afname in het aantal nieuwe meldingen per 100.000 inwoners. Toch is het aantal mensen met een positieve testuitslag nog steeds zeer hoog: 20 van de 25 regio’s zitten nog steeds in een ernstige fase van de COVID-19 epidemie, met meer dan 150 besmettingen per 100.000 inwoners. Geen van alle regio’s zitten in een beheersbare fase met minder dan 50 besmettingen per 100.000 inwoners.

*COVID-19 is een meldingsplichtige ziekte en een positieve SARS-CoV-2 test moet bij wet gemeld worden bij de GGD Gemeentelijke Gezondheidsdienst (Gemeentelijke Gezondheidsdienst). Daar moeten ook bijvoorbeeld commerciële aanbieders zich aan houden. De inspectie houdt daar toezicht op. De overheid heeft uitgangspunten gepubliceerd voor testen op corona buiten de GGD-teststraten. De GGD’en maken bij het melden aan het RIVM geen onderscheid tussen meldingen van positieve gevallen van de eigen GGD-teststraten of van andere partijen. Dat zijn behalve commerciële teststraten ook bijvoorbeeld ziekenhuizen en huisartsen. Vanaf begin november 2020 tot nu toe wordt geschat dat ongeveer 1% van alle meldingen  een positieve antigeentest betreft.

GGD Gemeentelijke Gezondheidsdienst (Gemeentelijke Gezondheidsdienst)-teststraten en percentages positief

Van 9 tot en met 15 november zijn 226.094** personen getest in de GGD-teststraten, dit zijn er bijna 19.000 minder dan in de week ervoor. De uitslag is bekend van 226.083 personen, hiervan testten 31.219 mensen positief. Het percentage positief geteste personen is daarmee 13,8% en daalt deze week licht in vergelijking met de voorgaande week. Maar het percentage positief is nog steeds hoog en vergelijkbaar met begin oktober (week 41), toen was het percentage positief 13,6 %.

De tijd tussen het maken van een afspraak en het ontvangen van de uitslag  van een test in de GGD teststraten is de laatste weken sterk verkort. Iemand die telefonisch via 0800-1202 of online een afspraak heeft gemaakt heeft nu in minder dan een dag tot maximaal 38 uur de uitslag van de coronatest.   

**Bron: GGD GHOR Koepelorganisatie Gemeentelijke en gemeenschappelijke gezondheidsdiensten en geneeskundige hulpverleningsorganisaties in de regio (Koepelorganisatie Gemeentelijke en gemeenschappelijke gezondheidsdiensten en geneeskundige hulpverleningsorganisaties in de regio)

Verpleeghuizen

Het aantal nieuwe verpleeghuislocaties met tenminste één bewoner met  bevestigde COVID-19  is de laatste weken afgenomen. In afgelopen week zijn er 156 nieuwe besmette verpleeghuislocaties bijgekomen, in de week daarvoor waren dit er nog 182. 

Sterfte hoger dan verwacht, maar stijging neemt niet verder toe

Het CBS meldt in de week van 2 tot en met 8 november, dat de sterfte in vergelijking met een week eerder niet verder is toegenomen. De sterfte in deze week is net als in week 44, 700 overlijdens hoger dan verwacht. 

Ook het RIVM houdt sterftecijfers wekelijks bij. In de meest recente data van het RIVM van 29 oktober tot en met 4 november is de sterfte, net als de week daarvoor, sterk verhoogd in de leeftijdsgroepen 65-74 jaar en 75 jaar en ouder. De sterfte was verhoogd in alle regio’s.  

De opkomende hogere sterfte valt samen met de tweede golf van de corona-epidemie in Nederland. Een aanzienlijk deel van de oversterfte is naar verwachting gerelateerd aan COVID-19. Welk deel dat is wordt later duidelijk in de doodsoorzakenregistratie.

Het reproductiegetal R

Het reproductiegetal van 30 oktober*** is met 0,89 (ondergrens: 0,86 en bovengrens: 0,91) nauwelijks veranderd ten opzichte van een week eerder. Het reproductiegetal van 0,89 betekent dat 100 mensen met COVID-19 samen 89 andere mensen besmetten met het virus. Hoe lager het reproductiegetal hoe beter. 

***Schattingen van de R van langer dan 14 dagen geleden zijn betrouwbaar. Als de R gebaseerd is op gegevens van minder dan 14 dagen geleden zijn de onzekerheden groter. Daarom gaan we altijd uit van de  R van 14 dagen geleden. 

Het virus verder afremmen? Verspreiding voorkomen? Houd je aan de basismaatregelen!

Het blijft belangrijk om je altijd te laten testen bij lichte klachten die kunnen passen bij COVID-19. Ook als je denkt dat het een gewone verkoudheid is. Om verdere verspreiding van het virus te voorkomen is het belangrijk dat iedereen zich aan de maatregelen en de basisregels houdt. Houd minimaal 1,5 meter afstand. Werk thuis. Blijf bij klachten thuis en laat je testen. Was regelmatig je handen, zeker als je thuiskomt. Nies en hoest in je elleboog.  

Dagcijfers

Het RIVM publiceert wekelijks een overzicht van het aantal besmettingen, het aantal opnames in het ziekenhuis en op de IC Intensive care (Intensive care) en het aantal personen dat is overleden aan de gevolgen van COVID-19. Dagcijfers (in sommige media gecorrigeerd voor nagekomen wijzigingen, en in andere media niet) kunnen door nameldingen soms sterk fluctueren en zijn daarom minder geschikt om het verloop van de epidemie te monitoren. Het RIVM publiceert elke dag open data. Deze open data is voor iedereen toegankelijk. Deze informatie is ook dagelijks te vinden op het coronadashboard. 

Niet alle patiënten zijn in de afgelopen week opgenomen in het ziekenhuis of overleden gemeld.

¹GGD meldingen die aan het RIVM zijn gemeld tussen 10 november 10:01 en 17 november 10:00, zoals gepubliceerd op 17 november 2020 in de wekelijkse update van de epidemiologische situatie COVID-19 in Nederland.
²GGD meldingen die aan het RIVM zijn gemeld tussen 3 november 10:01 en 10 november 10:00, zoals gepubliceerd op 10 november 2020 in de wekelijkse update van de epidemiologische situatie COVID-19 in Nederland.
³Zoals gepubliceerd op 17 november 2020 in de wekelijkse update van de epidemiologische situatie COVID-19 in Nederland. De aantallen van de voorgaande week en huidige week kunnen veranderen door nagekomen testuitslagen.