I.H.M. Friesema, C.M. de Jager, W.K. van der Zwaluw, D.W. Notermans, C.A.M. van Heerwaarden, A.E. Heuvelink, A. van der Ende, L. Spanjaard en W. van Pelt Sinds 2005 bestaat een geïntensiveerde surveillance van Listeria monocytogenes in Nederland. Vanaf 2006 worden daarbij ook de resultaten van de voedselmonitoring door de Nederlandse Voedsel en Waren Autoriteit (NVWA) betrokken. Sinds december 2008 is listeriose opgenomen in de lijst van meldingsplichtige ziekten. In dit artikel worden de resultaten beschreven over 2010 waarin 77 patiënten met listeriose gemeld werden bij het RIVM via de aangifte en/of door het insturen van een isolaat. Vier patiënten waren zwanger ten tijde van de Listeria-infectie, één kindje is overleden. Daarnaast zijn 13 volwassenen overleden. De incidentie in 2010 was 4,7 ziektegevallen per miljoen inwoners, wat ver-gelijkbaar is met 2009.

Overzicht van bijzondere meldingen, clusters en epidemieën van infectieziekten in binnen- en buitenland.

De kans om listeria te krijgen is klein, maar de gevolgen kunnen ernstig zijn. Zwangere vrouwen en pasgeboren baby’s lopen meer risico bij een besmetting met listeria. Het risico op ontwikkeling van ziekte na besmetting is het hoogst in het derde trimester van de zwangerschap. Als een zwangere vrouw in het derde trimester ziek wordt (meestal met flinke koorts, hoofdpijn, gewrichts- en spierpijn), kan dit ernstige gevolgen hebben voor het ongeboren kind. Een infectie bij de moeder tijdens de zwangerschap kan leiden tot vroeggeboorte. Ook bij  pasgeboren baby’s kan besmetting met listeria ernstig verlopen.

Overzicht van bijzondere meldingen, clusters en epidemieën van infectieziekten in binnen- en buitenland

I.H.M. Friesema, C.M. de Jager, W.K. van der Zwaluw, D.W. Notermans, C.A.M. van Heerwaarden, A.E. Heuvelink, A. van der Ende, L. Spanjaard, W. van Pelt In 2009 werden 79 patiënten gemeld met listeriose, waarvan 55 via de aangifte. Drie patiënten waren zwanger waarbij één kindje is overleden. Daarnaast zijn 4 volwassenen overleden. De incidentie in 2009 was 4,8 ziektegevallen per miljoen inwoners. Van de gemelde patiënten had 6% geen onderliggend lijden en gebruikte geen immunosuppressiva of maagzuurremmers. De belangrijkste ziektebeelden bij listeriose waren sepsis (29%), meningitis (27%) en maagdarminfectie (20%). Vergelijking van medicijngebruik en de meest voorkomende aandoeningen onder de patiënten met 325 controlepersonen liet zien dat mensen met ernstig onderliggend lijden of gebruik van immunosuppressiva duidelijk gevoeliger waren voor listeriose. Als mogelijke bronnen van infectie werden consumptie van gekookte of gerookte ham, worst, kip- of kalkoenvleeswaren en zachte kazen genoemd.