Architectuur, zoals de inrichting en het ontwerp, kan een direct effect hebben op de gezondheid van mensen. Uit wetenschappelijke literatuur is bekend wat werkt en wat waarschijnlijk werkt. De praktijkvoorbeelden dienen ter inspiratie.  Wat werkt? Uitzicht op de natuur heeft een positief effect op gezondheid en welzijn van patiënten en zorgpersoneel  Daglicht en helder kunstlicht hebben een positief effect op gezondheid en welzijn van zowel patiënten als personeel.   Het gebruik van geluidsreducerende materialen heeft een positief effect op het welzijn van zowel patiënten als personeel.  Lees het volledige Wat werkt dossier Architectuur. Praktijkvoorbeelden Nieuwbouw verpleeghuis de Schiphorst nodigt uit tot bewegen  Bewegen voor een gezond brein bij de Posten  Uitzicht op binnentuin Hof van Naussau zorgt voor herkenning en beweging  Kleinschalig wonen voor thuisgevoel bij Viattence  Natuurlijke omgeving laat mensen met dementie langer fit en vitaal voelen bij Zorgerf Buitenverblijf  Zo gewoon mogelijk blijven wonen in De Hogeweyk  Prikkelend en rustgevend: architectuur woonzorgcentrum Het nieuwe Beekdal maakt de omgeving helend   

Voeding kan bijdragen aan de gezondheid van zowel patiënten, bezoekers als medewerkers. Uit wetenschappelijke literatuur is bekend wat werkt en wat waarschijnlijk werkt. De praktijkvoorbeelden dienen ter inspiratie.  Wat werkt? Kleine aanpassingen in de omgeving die de zichtbaarheid, toegankelijkheid en beschikbaarheid van gezonde producten verbeteen helpen om gezonde keuzes te maken (zogenaamde 'Priming Nudges')  Bij bewoners van verpleeg- of verzorgingshuizen helpt flexibiliteit in menukeuze en eetmoment om ondervoeding te voorkomen. Daarnaast heeft dit een positief effect op de energie- en eiwitinname van patiënten en bewoners. Dit verkleint ook de kans op voedselverspilling.  Bij bewoners van verpleeg- en verzorgingshuizen draagt de inzet van voedingsassistenten voor hulp bij menukeuze bij aan een hogere voedsel-, energie- en eiwitinname.  Meerdere kleine (al dan niet verrijkte) maaltijden en/of extra (verrijkte) tussendoortjes hebben een positief effect op de energie- en eiwitinname van bewoners van verpleeg- en verzorgingshuizen.  Leest het volledige Wat werkt dossier Voeding. Praktijkvoorbeelden Eigen regie en zelfredzaamheid bevorderen met voedingsconcept De Posten  Beleving binnenmoestuin bevordert welzijn bewoners Stichting Innoforte  Smaakchef: Samen koken bevordert welzijn   Positief effect op voedselinname en beleving met Genieten aan tafel 

 Natuur kan een direct effect hebben op de gezondheid van mensen. Uit wetenschappelijke literatuur is bekend wat werkt en wat waarschijnlijk werkt. De praktijkvoorbeelden dienen ter inspiratie.  Wat werkt? Planten dragen bij aan stressverlichting en positieve emoties.  Ook posters van planten of andere natuurafbeeldingen dragen bij aan stressverlaging en meer tevredenheid bij patiënten en werknemers in de zorg.  Een groene omgeving heeft positieve effecten voor werknemers, omdat het onder meer bijdraagt aan het herstel van een stressvolle werkomgeving. Daarbij gaat het om natuur in de directe omgeving van de zorginstelling, zoals een tuin, dakterras of bos.  Lees het volledige Wat werkt dossier Natuur. Praktijkvoorbeelden Nieuwbouw verpleeghuis de Schiphorst nodigt uit tot bewegen  Natuurlijke omgeving laat mensen met dementie langer fit en vitaal voelen in Zorgerf Buitenverblijf  Planten voor een prima binnenklimaat  Welzijn van mensen met dementie bevorderen met natuur bij Nieuwe Hoeven  Elkaar ontmoeten in een groene omgeving bij Pennemes  Grote tuin stimuleert om naar buiten te gaan bij woonzorgventrum De Vloet  Beleving binnenmoestuin bevordert welzijn bewoners Stichting Innoforte  Verbeteren kwaliteit van leven met belevingstuin van Park Stanislaus  Prikkelend en rustgevend: architectuur woonzorgcentrum Het nieuwe Beekdal maakt de omgeving helend 

Architectuur, zoals de inrichting en het ontwerp van een gebouw, kan een direct effect hebben op de gezondheid van mensen. Uit wetenschappelijke literatuur is bekend wat werkt- en wat waarschijnlijk werkt voor architectuur in een zorgomgeving. De praktijkvoorbeelden dienen ter inspiratie.  Wat werkt? Uitzicht op de natuur heeft een positief effect op gezondheid en welzijn van patiënten en zorgpersoneel.  Daglicht en helder kunstlicht hebben een positief effect op gezondheid en welzijn van zowel patiënten als personeel.   Het gebruik van geluidsreducerende materialen heeft een positief effect op het welzijn van zowel patiënten als personeel.  Lees het volledige Wat werkt dossier Architectuur. Praktijkvoorbeelden Indeling nieuwbouw Amphia Ziekenhuis overzichtelijk voor patiënt en arts  Kinderen verleiden om te bewegen en spelen in WZA  Beweging, afleiding en ontspanning voor kinderen door gebouw-ontwerp Princes Máxima centrum  Afleiding jonge patiënten  door architectuur en inrichting Juliana Kinderziekenhuis  Groene, ruime en rustige omgeving na verbouwing Nij Smellinghe  Bevordering welzijn werknemers door verbouwing Tandheelkunde RadboudUMC  Patiënten bewegen meer in UMC Utrecht  Gerustgestelde patiënten door daglicht in UMC imaging center  Traplopen door een trappenhuis vol kunst: healthy aging in UMCG  Veilige, duurzame en aangename zorgomgeving in Nieuwbouw Erasmus MC  Healing environment helpt patiënt bij mentale klachten – Psychiatrie in Radboud UMC 

Voeding kan bijdragen aan de gezondheid van zowel patiënten, bezoekers als medewerkers.  Uit wetenschappelijke literatuur is bekend wat werkt en wat waarschijnlijk werkt. De praktijkvoorbeelden dienen ter inspiratie.  Wat werkt? Kleine aanpassingen in de omgeving die de zichtbaarheid, toegankelijkheid en beschikbaarheid van gezonde producten verbeteren helpen om gezonde keuzes te maken (zogenaamde 'Priming Nudges')  Bij patiënten in ziekenhuizen helpt flexibiliteit in menukeuze en eetmoment om ondervoeding te voorkomen. Daarnaast heeft dit een positief effect op de energie- en eiwitinname van patiënten en bewoners. Dit verkleint ook de kans op voedselverspilling.  Bij patiënten in ziekenhuizen draagt de inzet van voedingsassistenten voor hulp bij menukeuze bij aan een hogere voedsel-, energie- en eiwitinname.  Meerdere kleine (al dan niet verrijkte) maaltijden en/of extra (verrijkte) tussendoortjes hebben een positief effect op de energie- en eiwitinname van patiënten in ziekenhuizen   Lees het volledige Wat werkt dossier Voeding. Praktijkvoorbeelden Steeds gezondere voedselomgeving in LUMC  FoodforCare: meerdere maaltijdmomenten bevorderen gezondheid patiënt Radboud UMC  At Your Request in Ziekenhuis Gelderse Vallei: keuzevrijheid om ondervoeding te voorkomen  Zorg op het Bord verbetert welzijn patiënt en medewerker in en buiten het Amsterdam UMC 

Natuur kan een direct effect hebben op de gezondheid van mensen. Uit wetenschappelijke literatuur is bekend wat werkt en wat waarschijnlijk werkt als het gaat om het effect van natuur op de gezondheid van mensen in een zorgomgeving.  De praktijkvoorbeelden dienen ter inspiratie. 

Als zorginstelling kunt u op verschillende manieren werken aan een duurzame zorg. Een omgeving die bijdraagt aan de gezondheid van patiënten, medewerkers en bezoekers. En waar minder medisch afval wordt gemaakt of waar gebruikgemaakt wordt van milieuvriendelijke producten. Het RIVM heeft verschillende praktijkvoorbeelden verzameld.  Praktijkvoorbeelden: leef- en werkomgeving in de zorg verbeteren  De zorgomgeving gezonder maken, kan bijvoorbeeld door meer planten te plaatsen of binnentuinen te creëren. Architectuur kan dit stimuleren door patiënten uitzicht te geven op natuur of ervoor te zorgen dat het een gebouw zo is ontworpen dat er meer daglicht binnenkomt. Ook gezonde voeding draagt bij. Bekijk hieronder per zorgsector praktijkvoorbeelden op het gebied van natuur, voeding of architectuur.   Ziekenhuis: natuur, voeding of architectuur Verpleging en verzorging: natuur, voeding of architectuur.  GGZ: natuur, voeding of architectuur.  Gehandicaptenzorg: natuur, voeding of architectuur. 

Het RIVM werkt in dit project aan een methode waarmee we een beeld kunnen schetsen van de (mengsels van) chemische stoffen in de leefomgeving. 

Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) gebruikt persoonsgegevens. In de algemene privacyverklaring van het RIVM leest u waarom wij persoonsgegevens gebruiken en waarom wij dat mogen doen. De privacyverklaring mensgebonden onderzoek vult de algemene privacyverklaring aan.