Wat en waarom
Om beleid over gezondheid te kunnen maken heeft het ministerie van VWS (Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport) informatie nodig over de gezondheid van Nederlanders. Hiervoor heeft het RIVM verschillende taken. Het verzamelt gegevens over de gezondheid van mensen en volgt de ontwikkeling daarin door de jaren heen. Daarnaast heeft het RIVM een coördinerende rol om meerdere instrumenten (monitors) met cijfers over gezondheid bij elkaar te brengen en af te stemmen. Deze monitors leveren onder andere informatie voor de Volksgezondheid Toekomstverkenning (VTV (Volksgezondheid Toekomst Verkenning)), die vervolgens weer input levert voor de landelijke en lokale gezondheidsnota’s.
De ‘Gezondheidsmonitor Volwassenen en Ouderen’ verzamelt sinds 2012 elke vier jaar gegevens over gezondheid, sociale situatie en leefstijl van mensen van 19 jaar en ouder voor alle regio’s en gemeenten in Nederland. Dit is een samenwerkingsverband van GGD (Gemeentelijke Gezondheidsdienst)’en, het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS (Centraal Bureau voor de Statistiek)) en het RIVM.
In 2015 is ook de eerste Gezondheidsmonitor Jeugd van GGD’en en RIVM uitgevoerd onder tweede en vierde klassers van het voortgezet onderwijs. Deze monitor geeft op regionaal en gemeentelijk niveau informatie over psychosociale gezondheid en weerbaarheid, roken, drinken en blowen, sporten, seksualiteit, gebruik van sociale media en (cyber)pesten.
De Leefstijlmonitor, die voor een groot deel is gebaseerd op de Gezondheidsenquete van het CBS, levert jaarlijks landelijke cijfers over leefstijl, zoals roken, alcohol- en drugsgebruik, bewegen en voeding. De Leefstijlmonitor is een van de leveranciers voor de landelijke cijfers; de Gezondheidsmonitor is dat voor regionale uitsplitsingen.
De Staat van Volksgezondheid en Zorg levert de belangrijkste cijfers voor het beleid van het ministerie van VWS. Hierin maken verschillende instituten afspraken om voor eenduidige cijfers te zorgen. Andere voorbeelden van monitors van het RIVM zijn de Voedselconsumptiepeiling en de landelijke monitor proeftuinen populatiemanagement.
Hoe en met wie
In bovengenoemde trajecten werkt het RIVM samen met verschillende instituten, zoals GGD’en, GGD GHOR (Geneeskundige Hulpverleningsorganisatie in de Regio) NL, het CBS, het Trimbosinstituut, SOA Aids NL, het Voedingscentrum, Pharos, VeiligheidNL, NIVEL (Nederlands instituut voor onderzoek van de gezondheidszorg), Zorginstituut NL, de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa (Nederlandse Zorgautoriteit)), Nederlands Jeugdinstituut, en het Sociaal Cultureel Planbureau (SCP (Sociaal en Cultureel Planbureau)). Deze partijen stemmen hun gegevensverzamelingen af en maken afspraken over eenduidige cijfers.