In Nederland zijn verschillende regionale samenwerkingsinitiatieven ontstaan om het zorgsysteem toekomstbestendig te maken. Het doel van deze initiatieven is om de gezondheid van de populatie en de kwaliteit van zorg te verbeteren, en om de groei in (zorg)uitgaven te beheersen (Triple Aim). Aangezien gezondheid niet enkel vanuit het zorgdomein wordt beïnvloedt, werken in deze initiatieven meerdere partijen zoals zorgverzekeraars, zorgaanbieders, burgervertegenwoordiging en gemeenten in wisselende samenstelling samen om de overgang naar een ‘gezondheidssysteem’ te bewerkstelligen. Hiertoe zetten de deelnemende partijen interventies op voor de populatie, waarin preventie, zorg en welzijn – maar ook onderwijs en bedrijfsleven – samenkomen.

In opdracht van het ministerie heeft het RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu  tussen 2013 en 2018 in kaart gebracht hoe negen van deze initiatieven, 'proeftuinen' genaamd, zich hebben ontwikkeld.  Er zijn gedurende deze periode meerdere interviewrondes en observaties uitgevoerd. Tevens  zijn relevante documenten van de proeftuinen en evaluaties van interventies geanalyseerd.  Op basis van deze informatie zijn de ontwikkelingen en opbrengsten van de proeftuinen beschreven. Bovendien zijn, gebaseerd op de ervaringen van de bestuurders, beleidsmakers en zorgprofessionals, acht leidende principes gevormd voor de ontwikkeling naar een gezondheidssysteem.