Hoe herken ik waterpokken? 

Waterpokken komt vooral voor bij jonge kinderen. De ziekte start meestal met lichte koorts en hangerigheid. Na één of twee dagen komen er kleine rode bultjes op de huid. Deze beginnen op het hoofd of de romp. Op die bultjes ontstaan blaasjes die erg jeuken. De blaasjes zitten vooral op het lijf, het gezicht en tussen de haren. Na een paar dagen drogen de blaasjes in en worden het korstjes. Soms zitten de blaasjes ook in de mond. Dit kan erg pijnlijk zijn.

De klachten duren ongeveer tien dagen. Als de huid door de waterpokken kapot is gegaan, kan deze gaan ontsteken door een bacteriële infectie. Soms kan waterpokken een ernstige ziekte veroorzaken, zoals een longontsteking of hersenontsteking.

Welke mensen kunnen erg ziek worden van waterpokken?

Sommige mensen kunnen erger ziek worden van waterpokken:

• pasgeboren baby’s van moeders die kort voor of na de bevalling zelf waterpokken hebben
• te vroeg geboren baby’s
• ongeboren baby’s in de baarmoeder van iemand die tijdens de zwangerschap waterpokken heeft
• mensen met minder afweer
• mensen ouder dan 12 jaar die niet beschermd zijn tegen waterpokken, vooral zwangeren

Deze mensen kunnen beter uit de buurt blijven van iemand met waterpokken. Dat is alleen nodig als ze nog geen waterpokken hebben gehad. Mensen die al waterpokken hebben gehad, kunnen niet opnieuw waterpokken krijgen. Het virus blijft wel aanwezig in het ruggenmerg. Daar kunnen mensen die waterpokken hebben gehad, op latere leeftijd weer last van krijgen. Het kan dan gordelroos veroorzaken.

Valt u onder een van bovenstaande groepen en heeft u contact gehad met iemand met waterpokken? Neem dan contact op met uw huisarts. Mogelijk kunt u zich extra laten beschermen met een vaccinatie, een behandeling met antistoffen of antivirale medicatie (medicijnen tegen het virus).

Is waterpokken tijdens de zwangerschap gevaarlijk? 

Bent u zwanger? En heeft u nog nooit eerder waterpokken gehad? Dan heeft u een grotere kans om erg ziek te worden van waterpokken.

• Hoe langer u al zwanger bent, hoe groter de kans is op ernstige klachten.
• 5% tot 10% van de zwangeren met waterpokken krijgt een ernstige longontsteking.
• De kans om hierdoor te overlijden kan, afhankelijk van hoe lang de persoon zwanger is, oplopen tot 14%.
• U kunt ook andere klachten krijgen door waterpokken tijdens de zwangerschap, zoals een leverontsteking, gewrichtsontsteking of hersenontsteking. Maar dit komt bijna nooit voor.
• Vroeggeboorte komt vaker voor bij zwangeren die waterpokken hebben in de eerste twintig weken van de zwangerschap dan bij zwangeren zonder waterpokken.
• Als de zwangere in de eerste twintig weken van de zwangerschap waterpokken heeft, kan de ongeboren baby in de baarmoeder besmet raken met het waterpokkenvirus. Dit kan onder andere leiden tot huid- of oogproblemen of afwijkingen aan de hersenen.
• Wanneer de moeder zeven dagen voor tot en met zeven dagen na de bevalling waterpokken krijgt, kan de baby erg ziek worden.

Dit geldt alleen voor zwangeren die nog nooit waterpokken hebben gehad. Zwangeren die wel ooit waterpokken hebben gehad, kunnen het niet nog een keer krijgen.

Hoe krijg ik waterpokken? 

Waterpokken is heel besmettelijk, al vanaf twee dagen voordat een besmet persoon huiduitslag krijgt. 

Het virus zit in de keel en neus van iemand die waterpokken heeft. Door te hoesten, niezen en praten, verspreidt deze persoon kleine druppeltjes met het virus in de lucht. Als andere mensen deze druppeltjes inademen, kunnen zij het virus krijgen. U kunt ook ziek worden door het vocht uit de blaasjes van de waterpokken aan te raken. 

Waterpokken blijft besmettelijk totdat alle blaasjes een korstje hebben. Dat is meestal maximaal zeven dagen na het ontstaan van de blaasjes.

Hoe voorkom ik waterpokken?

Waterpokken is moeilijk te voorkomen. Dat komt doordat iemand al besmettelijk is voordat de klachten beginnen. Wel helpt goede hygiëne om uzelf en/of uw kind te beschermen tegen waterpokken. Denk aan hoesten en niezen in een papieren zakdoek en regelmatig handen wassen. 

Er is een vaccinatie waarmee u zich kunt beschermen tegen waterpokken. Deze zit in het Europese deel van Nederland niet in het Rijksvaccinatieprogramma. Op Bonaire, Sint-Eustatius en Saba wel. Voor sommige medische risicogroepen wordt deze vaccinatie in Nederland vergoed. Anderen moeten deze vaccinatie zelf betalen. Wilt u zich laten vaccineren tegen waterpokken? Neem dan contact op met uw (huis)arts, de GGD Gemeentelijke Gezondheidsdienst (Gemeentelijke Gezondheidsdienst) of een vaccinatiecentrum.

Is waterpokken te behandelen? 

Waterpokken gaat vanzelf over. Behandeling door een arts is meestal niet nodig. Wel kan de dokter u of uw kind iets tegen de jeuk geven. Daarnaast is het belangrijk om niet aan de blaasjes te krabben. Anders kunnen er wondjes ontstaan die gaan ontsteken. Daarom is het slim om de nagels kort te houden.

Hoe vaak komt waterpokken voor in Nederland? 

Waterpokken komt veel voor in het Europese deel van Nederland. Meer dan 95% van de kinderen die in het Europese deel van Nederland opgroeien heeft op de leeftijd van 6 jaar waterpokken gehad. Elk jaar komen er in Europees Nederland tussen de 200 en 350 patiënten met waterpokken in het ziekenhuis terecht. Dit zijn vooral kinderen onder de 4 jaar.

Op Bonaire, Sint-Eustatius en Saba komt waterpokken minder vaak voor. Daarom zit vaccinatie tegen waterpokken op de BES-eilanden wel in het Rijksvaccinatieprogramma.

Kan iemand met waterpokken naar een kinderopvang, school of werk?

Waterpokken is al besmettelijk voordat iemand klachten krijgt. Thuisblijven heeft daarom geen zin om te voorkomen dat anderen ziek worden. Kinderen met waterpokken die zich goed voelen, mogen gewoon naar de opvang of naar school. Vertel wel aan de pedagogisch medewerker of leraar dat uw kind waterpokken heeft. Dan kan de school of opvang andere ouders informeren en, als dat nodig is, extra maatregelen nemen. 

Kinderen met waterpokken kunnen beter niet zwemmen. Het warme zwemwater kan de jeuk erger maken. Ook kunnen de wondjes van de waterpokken na het zwemmen gaan ontsteken.

Deurbriefjes

Deurbriefjes kunnen ouders, verzorgers en bezoekers erop attenderen dat er op bijvoorbeeld een school of kindercentrum meerdere kinderen zijn met een infectieziekte. Op het deurbriefje staat uitleg over wat ouders moeten doen en of thuisblijven wel of niet zinvol is.