De ebola-epidemie leidde tot ongerustheid onder burgers, maar ook onder werknemers die tijdens hun werk met ebolapatiënten te maken zouden kunnen krijgen, bijvoorbeeld bij de ambulancediensten. Onder regie van het Centrum Infectieziektebestrijding hebben veel organisaties zich hierop voorbereid. Het veilig vervoeren van een van ebola verdachte patiënt was een belangrijk aandachtspunt; een taak die gecoördineerd werd vanuit Ambulancezorg Nederland. Wim ten Wolde, programmamanager van Ambulancezorg Nederland vertelt hierover.
content
Auteur(s): W. ten Wolde
Infectieziekten Bulletin: november-december 2015, jaargang 26, nummer 9-10
Wat is Ambulancezorg Nederland?
Ambulancezorg Nederland (AZN (Ambulancezorg Nederland)) behartigt de belangen van de ambulancediensten in Nederland. Het bestuur wordt gevormd door de directeuren van de 25 regio’s in Nederland. De ambulancesector is één van de weinige sectoren binnen de Nederlandse gezondheidszorg waar sprake is van eenduidige landelijke normeringen voor de behandeling van patiënten. Alle ambulancediensten in Nederland werken volgens dit zogenoemde Landelijke Protocol Ambulancezorg. Het maakt dus niet uit of iemand zijn been breekt in Delfzijl of in Middelburg: voor de behandeling gelden dezelfde protocollen.
Waarom werd AZN er bij betrokken?
De ebola-uitbraak in Afrika leidde niet onmiddellijk tot actie door AZN. Hoe groot het probleem was en of wij iets moesten gaan doen was in eerste instantie nog onduidelijk. De onrust in het land werd echter snel groter en het RIVM nam contact op met ons om de organisatie van de ambulancezorg voor mogelijk toekomstige ebolapatiënten te gaan regelen.
Er was aanvankelijk onduidelijkheid wie voor het vervoer van ebolapatiënten verantwoordelijk is. Was het een taak van de ambulancediensten of was dit patiëntenvervoer een taak voor bijvoorbeeld defensie? Op basis van het Landelijke Protocol Ambulancezorg werd herbevestigd dat elke ambulancedienst in Nederland in staat moet zijn om een patiënt met ebola te vervoeren. Dit werd door het bestuur van AZN bekrachtigd: het vervoer van patiënten in strikte isolatie valt onder de reguliere zorg van de ambulancediensten.
Protocollen en triagestandaarden
Het RIVM heeft triageprotocollen opgesteld voor ambulancezorg, huisartsen en SpoedEisende Hulp (ziekenhuizen). Deze protocollen hadden betrekking op een telefonische of fysieke beoordeling van mogelijke patiënten. Vervolgens hebben we werkinstructies opgesteld op welke wijze de (verdachte) ebola patiënten moet worden vervoerd en welke maatregelen ter bescherming van het ambulancepersoneel vereist zijn. Ter verduidelijking hebben we hiervoor een instructuctiefilm gemaakt.
Ervaringen
AZN was niet direct betrokken bij de organisatie binnen de ambulancediensten. Iedere dienst was daar zelf verantwoordelijk voor. Sommige stelden dedicated team(s) samen maar er waren er ook die al hun personeel opleidden voor deze speciale omstandigheden. In 2015 zijn de resultaten van een evaluatieonderzoek–uitgevoerd door 2 studenten van de Vrije Universiteit–bekend gemaakt. Op basis hiervan worden aan het bestuur van AZN aanbevelingen gedaan ter verdere verbetering van de ambulancezorg voor patiënten die strikt geïsoleerd moeten worden vervoerd.
Auteur
W. ten Wolde, programmamanager Ambulancezorg Nederland