Windturbines op land leveren schone energie, maar veroorzaken ook geluid of slagschaduw. Mensen maken zich zorgen of dit schadelijk kan zijn voor de gezondheid. De overheid heeft begrip voor deze zorgen. Uit eerder RIVM-onderzoek bleek al dat geluid kan leiden tot hinder. Het is belangrijk met deze zorgen rekening te houden bij het plaatsten of vernieuwen van windturbines.
Het RIVM voert op dit moment onderzoek uit naar de relatie tussen windturbinegeluid en hinder en slaapverstoring. Ook de beleving van omwonenden zijn een onderdeel van dit onderzoek. Dit onderzoek is een aanbeveling uit de verkenning uit 2022. De belangrijkste onderdelen zijn een belevingsonderzoek en een blootstelling-respons relatie onderzoek van geluid van windturbines.
Deel 1: Belevingsonderzoek
Het belevingsonderzoek is in september 2025 van start gegaan en loopt tot half november. Van omwonenden van windturbines binnen een afstand van 2500 meter is een steekproef getrokken. Aan 35.000 woonadressen is een uitnodigingsbrief voor deelname aan het belevingsonderzoek gestuurd. De ervaringen en meningen van de mensen die zijn uitgenodigd worden met een online vragenlijst verzameld. Het belevingsonderzoek geeft in eerste instantie antwoord op de vraag hoeveel hinder en slaapverstoring mensen ervaren door geluid van windturbines. Maar ook andere geluidaspecten (zoals laagfrequentgeluid) en andere bronnen van geluid (zoals wegverkeer) worden in de vragenlijst meegenomen. Daarnaast is er ook aandacht voor andere factoren zoals bezorgdheid, zelf-gerapporteerde gezondheid, de invloed van licht (knipper-, signaalverlichting) en uitzicht op windturbines.
Deel 2: Blootstelling-respons onderzoek
In dit onderzoek gaat het RIVM de relatie vaststellen tussen de blootstelling aan geluid door windturbines en de mate van hinder of slaapverstoring met de gegevens verzameld met de vragenlijsten. Dit heet een blootstelling-responsrelatie (BR-relatie) en heeft als doel om in te schatten hoeveel effect het geluid van windturbines heeft. Met behulp van berekeningen wordt vastgesteld hoeveel geluid er op de gevel van een woning komt. Deze berekeningen worden geverifieerd met bestaande metingen. Samen met onderzoek naar de ervaren hinder en slaapverstoring kan zo de relatie tussen deze twee vastgesteld worden.
Klankbordgroepen
Het RIVM doet dit onderzoek niet alleen. Er is een wetenschappelijke én maatschappelijke klankbordgroep. Op deze manier worden onder meer inhoudelijke specialisten, vertegenwoordigers van bewoners, brancheverenigingen, overheden en GGD (Gemeentelijke Gezondheidsdienst)(Gemeentelijke Gezondheidsdienst)’en betrokken bij het proces en de voortgang van het onderzoek.
De resultaten van het onderzoek worden eind 2026 verwacht.
De opdrachtgevers voor dit onderzoek zijn het ministerie van Klimaat en Groene Groei en het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat .