Hoe herken ik ebola?

Ebola begint vaak met:

• hoge koorts
• hoofdpijn
• spierpijn

Als mensen erger ziek worden, krijgen ze last van:

• keelpijn
• misselijkheid
• overgeven
• diarree
• pijn op de borst
• bloedingen op verschillende plaatsen in het lichaam, zoals  slijmvliezen van mond, ogen en darmen

Sommige mensen met ebola worden na twee weken beter. De meeste mensen krijgen ernstige klachten. Meer dan de helft van de mensen met ebola gaat dood.

Welke mensen kunnen erg ziek worden van ebola? 

Iedereen die ebola krijgt, kan erg ziek worden. Sommige mensen lopen meer risico om de ziekte te krijgen. Dit zijn mensen die tijdens een uitbraak veel (zonder bescherming) in aanraking komen met patiënten. Denk bijvoorbeeld aan verpleegkundigen, artsen en familieleden van patiënten.

Is besmetting met ebola tijdens de zwangerschap gevaarlijk?

Ebola is voor zwangeren niet gevaarlijker dan voor niet-zwangeren. De kans op overlijden is voor beide groepen ongeveer gelijk.

Wel is er een grote kans dat de zwangerschap niet goed verloopt. De zwangere kan een miskraam krijgen of veel bloed verliezen via de vagina. De baby kan ook besmet raken via de placenta, het vruchtwater of via moedermelk. De kans dat de baby hieraan overlijdt is groter dan 95%.

Hoe krijg ik ebola?

Het ebolavirus is besmettelijk via lichaamsvloeistoffen. Hiermee bedoelen we:

• bloed
• speeksel
• braaksel
• plas of poep
• zweet
• sperma of vaginaal vocht
• tranen
• vruchtwater
• moedermelk
• hersenvocht

Door de lichaamsvloeistoffen van een besmet persoon aan te raken kunt u ebola krijgen. Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) zijn bloed, poep en braaksel de meest besmettelijke lichaamsvloeistoffen. Uit voorzichtigheid wordt ervan uitgegaan dat de andere lichaamsvloeistoffen mogelijk ook ebolavirus kunnen bevatten.

Ook kunt u besmet raken door het slachten en opeten van wilde dieren. Voorbeelden hiervan zijn vleermuizen en apen. Ebola verspreidt zich niet via de lucht, zoals door hoesten of niezen. Ook niet via muggen.

De tijd tussen besmet raken en ziek worden is 2 tot 21 dagen. Gemiddeld duurt dit een week. Een patiënt is besmettelijk vanaf het moment dat de eerste klachten ontstaan. Als de patiënt ernstig ziek is en braakt, diarree heeft of bloedt, dan is er risico dat andere mensen met besmette lichaamsvloeistoffen in contact komen en zo besmet raken.

Hoe voorkom ik ebola?

Gaat u op reis naar Afrika? Bekijk dan van tevoren de actuele reisadviezen van het ministerie van Buitenlandse Zaken. Zorg er ook voor dat u:

• geen zieke mensen aanraakt of mensen die zijn overleden aan ebola of een onbekende ziekte. Vermijd ook contact met hun lichaamsvocht, zoals bloed of urine.
• ga alleen naar een ziekenhuis of andere medische instelling bij een medisch spoedgeval. Ga in alle andere gevallen niet naar een medische instelling, ook niet om op bezoek te gaan.
• niet meedoet aan onveilige begrafenisrituelen waarbij u een overleden persoon aanraakt.
• uw handen vaak wast met water en zeep of ontsmettingsmiddel gebruikt.
• geen wilde dieren (levend of dood) aanraakt en niet in contact komt met hun bloed of andere vloeistoffen.
• geen rauw vlees van wilde dieren (bijvoorbeeld bush meat) eet.
• niet naar plekken gaat waar vleermuizen zijn, zoals grotten of mijnen.

Sinds 2015 is er een vaccin tegen sommige vormen van ebola. Dit vaccin helpt om ziekte te voorkomen bij mensen die contact hebben gehad met lichaamsvloeistoffen van patiënten. Dan moet het wel zo snel mogelijk na dat contact worden gegeven.  In Nederland kunt u dit vaccin niet krijgen.

Om verdere verspreiding te voorkomen is het vooral belangrijk om patiënten af te zonderen (isoleren). Zo kunnen zij geen andere mensen besmetten. Mensen die in aanraking zijn geweest met een besmet persoon, worden drie weken gevolgd. Zo kunnen zij meteen opgenomen worden in het ziekenhuis als zij ook ziek worden. De artsen en verpleegkundigen die hen verzorgen dragen beschermende kleding. Als iemand in de drie weken na contact met een ebolapatiënt niet ziek wordt, dan zijn er geen verdere maatregelen meer nodig bij die persoon. 

Is ebola te behandelen?

Er is geen goede behandeling tegen ebola.  Mensen die ebola hebben, krijgen wel speciale medische zorg. Die zorg helpt om de klachten van de ziekte minder erg te maken.

Hoe vaak komt ebola voor?

Ebola komt  voor in delen van Afrika. Uitbraken zijn zeldzaam. Heel soms zijn er patiënten met ebola in Europa. Dit zijn dan vaak hulpverleners die terugkomen uit een gebied met ebola.

Wat gebeurt er als ebola naar Nederland komt?

Wanneer er een besmet persoon naar Nederland zou komen, betekent dat nog niet dat andere mensen ook besmet raken. Iemand is pas besmettelijk wanneer die persoon klachten heeft. De patiënt wordt dan zo ziek dat die behandeld moet worden door een arts. Artsen in Nederland zijn verplicht elke verdenking van besmetting met ebola (of vergelijkbare virussen) te melden bij de GGD Gemeentelijke Gezondheidsdienst (Gemeentelijke Gezondheidsdienst).

De patiënt ligt apart in het ziekenhuis en krijgt daar behandeling. Het RIVM en de GGD controleren drie weken lang  of mensen die contact hadden met de patiënt gezond blijven. Wordt iemand toch ziek? Dan wordt die persoon meteen apart gezet en behandeld in het ziekenhuis. Zo kan het virus zich niet verder verspreiden.