Elektromagnetische velden zijn niet meer weg te denken in het dagelijkse leven. Sommige mensen hebben echter gezondheidsklachten en wijzen die toe aan elektromagnetische velden. Maar wat zijn elektromagnetische velden? En wat is er bekend over de blootstelling en over mogelijke effecten op de gezondheid? Op deze website vindt u informatie over elektromagnetische velden.

Wat zijn elektromagnetische velden?

Elektrische velden ontstaan door een elektrische lading of door veranderende magnetische velden. Magnetische velden ontstaan door een bewegende lading of door veranderende elektrische velden, zoals nabij een draad waar wisselstroom doorheen loopt. Als  de elektrische en magnetische velden aan elkaar gekoppeld zijn, spreken we over 'elektromagnetische velden'. Het RIVM gebruikt op de website de term 'elektromagnetische velden' als afkorting voor elektrische, magnetische of elektromagnetische velden.

De sterkte van elektromagnetische velden is het grootst dichtbij de bron en neemt af als de afstand tot de bron groter wordt. Het aantal golfbewegingen in de sterkte van de velden per tijdseenheid noemt men de frequentie. Als de frequentie wordt uitgedrukt in het aantal golfbewegingen per seconde, is de eenheid daarvan 'hertz'. De geleider, het apparaat of de zender die de velden produceert, wordt 'de bron' genoemd.

Welke bronnen veroorzaken elektromagnetische velden?

Elektromagnetische velden komen van nature op aarde voor, onder andere door stromingen in het binnenste van de planeet en door bliksemontladingen. Elektromagnetische velden kunnen ook kunstmatig worden opgewekt door activiteiten van mensen. Er zijn twee soorten kunstmatige bronnen van elektromagnetische velden en die kunnen verschillende effecten op het lichaam hebben. In de eerste plaats kunnen de velden ontstaan als bijproduct van de opwekking, het transport of het gebruik van elektriciteit. Voorbeelden daarvan zijn hoogspanningslijnen, elektromotoren en lasapparatuur. In de tweede plaats kunnen elektromagnetische velden bewust worden opgewekt om materialen op te warmen of informatie te verzenden. Voorbeelden daarvan zijn inductieverwarmers en zendinstallaties voor mobiele telecommunicatie.

Welke effecten hebben elektromagnetische velden?

De effecten die elektromagnetische velden op het lichaam hebben hangen af van de frequentie en de sterkte van de velden. Velden met relatief lage frequenties, zoals die van hoogspanningslijnen, kunnen zintuigen of zenuwen prikkelen als ze sterk genoeg zijn. Velden met relatief hoge frequenties, zoals die van zendmasten voor mobiele telecommunicatie, kunnen het lichaam of delen daarvan overmatig opwarmen als ze sterk genoeg zijn. Wetenschappelijke organisaties hebben daarom limieten opgesteld, waaronder deze effecten niet optreden. Overheden kunnen zulke limieten overnemen in regelgeving. Wetenschappers onderzoeken of langdurige blootstelling aan velden zwakker dan  die limieten ook tot gezondheidseffecten zou kunnen leiden.