Wat is een hantavirusinfectie?
Hantavirusinfectie behoort tot de Bunyaviridae familie. Er zijn veel verschillende soorten hantavirus die onder te verdelen zijn in Hantaan-achtigen, Puumala-achtigen en Sin Nombre-achtigen. In Nederland komen bij mensen infecties voor met Puumala (Puumala-achtige) en Seoulvirus (Hantaan-achtige).
In Nederland is bij wilde rosse woelmuizen (Myodus glareolus) het Puumalavirus (PUUV (Puumala hantavirus)) gevonden. Deze muizen leven vooral in bossen en weilanden, in het najaar en de winter komen ze ook voor in tuinen en schuren. Bij veldmuizen (Microtus arvalis) is het Tulavirus (TULV) gevonden. Deze muizen leven in open gras- en graanlanden. Seoul virus (SEOV (Seoul hantavirus)) is gevonden bij tamme ratten (Rattus norvegicus), daarnaast is het ook één keer in wilde ratten in Nederland gevonden.
Ziekteverschijnselen bij mensen
De hantavirusinfectie in Europa veroorzaken vooral griepachtige klachten en nier- of leverklachten. De ernst van deze klachten kan verschillen.
Hantavirusinfecties in andere gebieden van de wereld kunnen een ander ziektebeeld veroorzaken. Bij de Sin Nombre variant die in Amerika voorkomt bijvoorbeeld veroorzaakt het virus vooral ernstige longklachten (Hanta Pulmonary Syndrome; HPS), waarvan de mortaliteit tot 50% kan oplopen. In Europa komt deze variant niet voor.
Hoe vaak komt hantavirusinfectie voor?
In Nederland wordt de diagnose hantavirusinfectie af en toe gesteld. De soorten hantavirussen die in Nederland voorkomen bij knaagdieren zijn PUUV, SEOV en TULV.
PUUV
De meerderheid van de humane ziektegevallen van hantavirussen zijn veroorzaakt door het Puumalavirus. Jaarlijks komen enkele ziektegevallen voor, vooral in de omgeving van Twente en Salland.
In Noord-West Europa (met name in Scandinavië) komt vooral PUUV veel voor. In Nederland worden ook de meeste besmettingen bij de mens veroorzaakt door PUUV. Deze infectie verloopt meestal mild. Als de ziekte al klachten geeft, zijn dat vooral griepachtige klachten: hoofdpijn, buikpijn, misselijkheid, koorts en spierpijn. De nieren kunnen licht ontstoken zijn, maar vaak geeft dit geen klachten. Meestal gaat de ziekte vanzelf weer over. Ook kan een ernstiger ziektebeeld, HFRS (Hemorrhagic Fever with Renal Syndrome), optreden.
SEOV
Seoulvirus komt voor bij ratten. SEOV is in 2016 ook in Nederlandse gehouden ratten gevonden, zover bekend zijn er tot dusver 4 mensen ziek geworden van SEOV, deze 4 mensen zijn hersteld (data uit juni 2017). De ratten waren in 3 van de 4 gevallen gehouden als fokratten voor slangenvoer. De ratten van het andere ziektegeval werden gehouden als huisdieren.
Het Seoulvirus is in Nederland gemeld in verschillende regio’s.
Het ziektebeeld van SEOV kan variëren van mild tot ernstig, waarbij ziekenhuisopname noodzakelijk is. Indien er symptomen optreden kunnen koorts, braken, diarree, algehele malaise, spierzwakte in de benen, lage rugpijn, en in ernstige gevallen leverontsteking, of HFRS optreden.
In Amerika, waar SEOV vaker voorkomt, kan een infectie leiden tot HFRS. Hoewel ook in Amerika de meeste mensen die geïnfecteerd zijn met SEOV milde of geen symptomen hebben, overlijdt daar 1 tot 2 procent door de infectie In hoeverre deze situatie ook voor Nederland geldt, is niet duidelijk maar vooralsnog lijkt het virus zich milder te gedragen.
TUUV
Het Tulavirus is aangetroffen in 33% van de onderzochte veldmuizen (n=257) in het onderzoek wat beschreven is in de Staat van Zoönosen 2015. De aanwezigheid van TULV heeft zover bekend nog niet geleid tot humane patiënten in Nederland.
Voor meer informatie en bronvermelding zie de LCI-richtlijn van hantavirussen.