Op deze pagina staat informatie over de geschatte ziektelast van COVID-19 en influenza, uitgedrukt in DALY Disability Adjusted Life Year (Disability Adjusted Life Year)'s.

Het uitdrukken van ziektelast in een enkele maat maakt het mogelijk om het verlies van gezondheid van verschillende ziekten met elkaar te vergelijken. Een dergelijke vergelijking is van belang voor het prioriteren van beleid en middelen ter bestrijding van (infectie)ziekten. Een veelgebruikte maat voor ziektelast is de disability-adjusted life year, de DALY. Ziektelast in DALY’s geeft uitdrukking aan een optelsom van verloren gezonde levensjaren door ziekte en invaliditeit (years lived with disability: YLD) en door vroegtijdige sterfte (years of life lost: YLL). Nauwkeurige omschrijvingen van de gebruikte methoden zijn te vinden in een eerdere editie van de Staat van Infectieziekten(PDF).

Op deze pagina worden schattingen van DALY’s gepresenteerd voor COVID-19 en influenza. De ziektelast van de langetermijneffecten na een SARS severe acute respiratory syndrome (severe acute respiratory syndrome)-CoV coronavirus (coronavirus)-2-infectie, oftewel het 'post-COVID-syndroom', is niet meegenomen, ongeacht of de persoon een milde COVID-19-infectie had of in het ziekenhuis is opgenomen. Een uitgebreidere beschrijving van deze twee infectieziekten, en 35 andere infectieziekten in Nederland, zal binnenkort worden gepubliceerd in de Staat van Infectieziekten 2023.

COVID-19 hoogste ziektelast, influenza op de derde plaats

In 2023 veroorzaakte COVID-19 net als in 2022 de hoogste ziektelast, met een geschatte ziektelast van 37.800 DALY Disability Adjusted Life Year (Disability Adjusted Life Year)’s (95% BI 36.400-39.200). Dit aantal DALY’s was ruim drie keer hoger was dan het aantal DALY’s door influenza met 10.900 DALY’s (95% BI 10.100-11.800), de ziekte met de op-twee-na-hoogste ziektelast, achter legionellose. Wel is het aantal DALY’s door COVID-19 meer dan gehalveerd ten opzichte van 2022.
De ziektelast van COVID-19 wordt voor 84% veroorzaakt door vroegtijdig overlijden (31.600 DALY’s van de totale 37.800 DALY’s). De totale YLD was 6.150 (95% BI: 6.060-6.240) DALY’s. Als er gekeken wordt naar de totale ziektelast van personen die niet zijn overleden, dan is de ziektelast vanwege milde ziektevallen het grootst.

Tabel 1. Geschatte jaarlijkse ziektelast in DALY’s voor influenza en COVID-19 (met 95% onzekerheidsintervallen) in Nederland voor influenza (luchtwegseizoen 2019/2020 t/m 2023/2024) en COVID-19 (kalenderjaren 2019-2023).
a in het winterseizoen 2020-2021 was het niet mogelijk om met de huidige methodiek de ziektelast van influenza te schatten.
  DALY  (95% onzekerheidsinterval)
  2019 2020 2021 2022 2023
COVID-19   207.000 (203.600-210.400) 218.900 (215.300-222.600) 93.800 (91.600-96.100) 37.800 (36.400-39.200)
  2019/2020 2020/2021 2021/2022 2022/2023 2023/2024
Influenza 4900 (4500-5300) NAa 14.200 (12.600-16.000) 9500 (8600-10.400) 10.900 (10.100-11.800)

Figuur 1.  Geschatte verloren gezonde levensjaren door ziekte en invaliditeit (years lived with disability: YLD) en verloren levensjaren door vroegtijdige sterfte (years of life lost: YLL) voor influenza (luchtwegseizoen 2019/2020 t/m 2023/2024) en COVID-19 (kalenderjaren 2019-2023).

In 2023 waren het aantal YLD’s en YLLs door COVID-19 meer dan gehalveerd ten opzichte van 2022: van respectievelijk  7.000 en 86.800 in 2022 naar 6100 en 32000 in 2023. Voor influenza waren het aantal YLD’s en YLLs 2500 en 7000 in 2022/2023 en 2100 en 8800 in 2023/2024.

Voetnoot: in het winterseizoen 2020-2021 was het niet mogelijk om met de huidige methodiek de ziektelast van influenza te schatten.