Metaal-organische raamwerken: ontwikkelingen voor een veilige en duurzame industriële toepassing

Metaal-organische raamwerken (MOF’s) vormen een nieuwe groep van geavanceerde materialen met veel toepassingsmogelijkheden. Maar hun stabiliteit en milieuveiligheid blijven obstakels voor industriële toepassing. Chakraborty en collega’s (2025) presenteren vanuit het Safe and Sustainable by Design-principe een kader dat veilige en duurzame ontwikkeling van MOFs claimt. Dit kader categoriseert de transformaties die metaal-organische materialen kunnen ondergaan. Ook houdt deze aanpak rekening met de omstandigheden waarin specifieke raamwerken worden toegepast. Zo moet een MOF die snel hydrolyseert in aanwezigheid van water, niet gebruikt worden in toepassingen waarbij contact met water optreedt. 

Dit kader claimt een solide basis voor het goed omgaan met de stabiliteits- en veiligheidskwesties van nieuw ontwikkelde MOFs. Door rekening te houden met alle levensfases en de potentiële toepassingen is het mogelijk om robuuste, herbruikbare metaal-organische raamwerken te ontwikkelen. De ontwikkeling van MOFs is met deze aanpak veilig en duurzaam, ook vanuit technisch en economisch gezichtspunt. Desalniettemin dient het kader van Chakraborty en collega's in detail geëvalueerd worden om te beoordelen of het kader voldoende waarborgen biedt binnen het huidige regulatoire systeem.

Lees volledige tekst (in engels): Advancements in metal-organic frameworks: an approach for safe, sustainable and effective industrial application

Nieuwe gegevens bevestigen veiligheid van HAP huisartsenpost (huisartsenpost)-nano in mondverzorgings-producten

Het Wetenschappelijk Comité voor Consumentenveiligheid van de Europese Commissie (SCCS) onderzocht de veiligheid van de nanovorm van hydroxyapatiet (HAP-nano) in mondverzorgingsproducten. Tot voor kort konden wetenschappers niet zeker zeggen bij welk percentage deze stof veilig was voor gebruik in tandpasta en mondwater. Het ging met name om HAP-nano in de vorm van kleine staafjes. Nieuwe gegevens van bedrijven laten nu zien dat HAP-nano tot 29,5% in tandpasta en tot 10% in mondwater veilig is. 

Uit celtesten blijkt dat de stof geen schade aan cellen of het DNA deoxyribonucleic acid (deoxyribonucleic acid) veroorzaakt. Ook worden de deeltjes in de maag snel afgebroken, waardoor ze geen risico vormen. Wel moet de vorm van de stof aan bepaalde eisen voldoen. Vooral als het gaat om de vorm (lengte-breedteverhouding van de staafjes). Ook mag HAP-nano niet bewerkt zijn. Voor andere vormen zijn aanvullende veiligheidsgegevens nodig. Dit voorbeeld laat zien dat het voor bedrijven belangrijk is om goede veiligheidsgegevens aan te leveren. Dit zorgt voor een betere beoordeling van de veiligheid.  

Lees volledige tekst (in engels): New safety data confirms hydroxyapatite in nanoform is safe for oral care products

EFSA kan ook na her-evaluatie de veiligheid van voedseladditief zilver niet vaststellen

De Europese Autoriteit voor Voedselveiligheid (EFSA) heeft recent een her-evaluatie gedaan van zilver als voedseladditief (E 174). Voor deze her-evaluatie heeft één bedrijf informatie aangeleverd om de veiligheidsvragen te beantwoorden. Het EFSA-panel oordeelde dat de ingediende gegevens onvoldoende waren om tot een ​​betrouwbare risicobeoordeling te komen. 

EFSA concludeert dan ook dat het de veiligheid van zilver als voedseladditief niet kan vaststellen door de onvolledigheid van de wetenschappelijke gegevens. Het gaat dan met name om gegevens over de fysisch-chemische eigenschappen en mogelijke nano-specifieke schadelijkheid van zilverdeeltjes. 

In de evaluatie van 2016 concludeerde EFSA ook al dat er onvoldoende gegevens waren om te bepalen of het additief een gezondheidsrisico vormde. Ondanks de aangeleverde informatie blijft deze conclusie staan.

De Europese Commissie neemt deze opinie van EFSA  mee in beleidsdiscussies over het gebruik van het voedseladditief. EFSA gaat ondertussen verder met de her-evaluatie van andere (nano) voedseladditieven. 

Lees volledige tekst (in engels): EFSA’s re-evaluation of silver as a food additive is inconclusive

Mogelijkheden om met nanomaterialen in voedselverpakkingen de voedselveiligheid en duurzaamheid te verbeteren

De wereldbevolking neemt toe en daarmee ook de vraag naar voedsel. Het is daarom belangrijk om voedselverspilling tegen te gaan. Dit bespaart grondstoffen en energie voor productie en transport. En dat is ook goed voor het milieu. Voedselverpakkingen kunnen daar een positieve bijdrage aan leveren. Een nieuwe ontwikkeling is de toepassing van nanomaterialen in voedselverpakkingen. Dit kan de kwaliteit, veiligheid en houdbaarheid van voedsel verbeteren. 

Hiervoor kunnen organische, anorganische nanomaterialen worden gebruikt, of een combinatie daarvan. Dit kan helpen om voedselverlies te voorkomen en het risico op ziektes door bedorven eten te verkleinen. Het is belangrijk om naast de milieu- en duurzaamheidsaspecten ook goed te onderzoeken of deze nanomaterialen veilig zijn. Er moet aandacht zijn voor de afbreekbaarheid en recyclebaarheid van de verpakkingen en gebruikte nanomaterialen, maar ook voor het risico dat nanomaterialen uit verpakkingen in het voedsel terecht komen. Door gebruik te maken van het concept ‘Safe-and-Sustainable-by-Design’ en bijbehorende methodes, kan worden geprobeerd een balans te vinden tussen vernieuwen, duurzaamheid, herbruikbaarheid en veiligheid.

Lees  volledige tekst (in engels): Potential of nanomaterials in food packaging to improve food safety and sustainability

Werknemers beter beschermd tijdens de productie van nanomaterialen met de Prevention through Design-aanpak

Het gebruik van PtD tijdens de productie van Few Layer Graphene (FLG) biedt waardevolle inzichten in veiligheidsmaatregelen tijdens bij het opschaling van de productie van nanomaterialen in vergelijkbare omgevingen. PtD is ontwikkeld in de Verenigde Staten en verschilt qua reikwijdte van het Safe and Sustainable by Design concept (SSbD) van de EU Europese Unie (Europese Unie). PtD richt zich op de veiligheid van werkomstandigheden van werknemers, terwijl het doel van SSbD is om de gezondheid en veiligheid van mensen en de duurzaamheid van het milieu te waarborgen.

Onderzoekers testten deze aanpak tijdens bij het opschalen van de productie van FLG van het laboratoriumfase naar de pilotfase. Ze voerden metingen uit om mogelijke bronnen van blootstelling te identificeren volgens de PtD-principes. Hiermee konden ze concrete adviezen geven om de blootstelling van werknemers aan FLG tijdens de productie te verminderen. Dit kan bijvoorbeeld door het gebruik van gesloten systemen, lokale ventilatie en semi-geautomatiseerde opslagsystemen. 

De PtD-aanpak stimuleert producenten om preventieve maatregelen te nemen om blootstelling aan nanomaterialen, zoals FLG, te minimaliseren wanneer gezondheidsrisico’s nog onbekend zijn. Dit sluit aan bij de Nederlandse Arbowet, die voorrang geeft aan een bronaanpak boven persoonlijke beschermingsmiddelen. In de Nederlandse leidraad voor veilig werken met nanomaterialen staat een lijst van maatregelen op basis van prioriteit. Het onderzoek laat zien dat effectieve beheersing mogelijk is als het productieproces en de risico’s goed worden begrepen. Het is belangrijk om na het invoeren van maatregelen de blootstelling en indien mogelijk de gezondheid van werknemers te blijven monitoren.

Lees volledige tekst (in engels): Enhancing worker protection during nanomaterial production – Insights from the Prevention through Design approach