De sterke broeikasgassen HFK (fluorkoolwaterstoffen)’s die worden gebruikt in koelkasten en airconditioners komen voornamelijk vrij wanneer de levensduur van deze producten voorbij is. Dit resulteert in een ophoping van stoffen in deze toepassingen die een niet eerder gesignaleerd extra risico vormt voor klimaatverandering.
Op dit moment is de bijdrage van HFK (fluorkoolwaterstoffen)’s aan klimaatverandering minder dan 1 procent maar dat kan oplopen tot meer dan 10 procent in 2050. Dit blijkt uit een artikel van RIVM-er Guus Velders in het wetenschappelijke tijdschrift Atmospheric Chemistry and Physics.
Alternatief voor ozonlaag afbrekende stoffen
HFK’s worden gebruikt waar voorheen ozonlaag afbrekende stoffen (CFK (Volledig gesubstitueerde chloorfluorkoolwaterstoffen)'s en HCFK (niet-volledig gesubstitueerde chloorfluorkoolwaterstoffen)'s) werden toegepast, zoals in koel- en airconditioninginstallaties, voor het maken van schuimen en in spuitbussen. Het gebruik van CKF’s is sinds 2010 wereldwijd verboden en het gebruik van HCFK’s moet de komende jaren ook afnemen als gevolg van de maatregelen die voortvloeien uit het Montreal Protocol, een internationaal verdrag dat in 1987 is afgesloten om de ozonlaag te beschermen.
De meeste ozonlaag afbrekende stoffen zijn ook broeikasgassen, dus vermindering van het gebruik leidt ook tot een beperking van het broeikaseffect. HFK’s daarentegen tasten de ozonlaag niet aan maar leveren wel een bijdrage aan het broeikaseffect. Uit het artikel van Velders blijkt dat we voor het effect van HFK’s op het klimaat niet alleen moeten kijken naar de verwachte uitstoot voor de komende jaren, maar ook naar de hoeveelheden die zich ophopen in koelkasten en airco’s (de zogenaamde ‘banks’).
De HFK’s die zijn opgehoopt in koelkasten en airco’s kunnen vernietigd worden, maar dit vergt een wereldwijde inzameling van oude koelkasten en airco’s. Eenvoudiger is het om ervoor te zorgen dat er geen grote voorraden ontstaan, door, nu het gebruik van HFK’s nog beperkt is, over te stappen op andere stoffen en technieken voor koelkasten en airco’s.
Internationale afspraken
Meer dan 100 landen hebben in 2011 een overeenkomst getekend waarin zij aangeven HFK’s in het Montreal protocol te willen onderbrengen om hun gebruik verder terug te dringen. Vorig jaar kondigden China, de Verenigde Staten en leiders van de G20 aan dat zij deze maatregelen steunen. In maart 2014 heeft het Europees parlement de revisie van de EU (Europese Unie) F-gas regeling goedgekeurd om het gebruik van HKF’s te beperken. Formele goedkeuring van deze regeling door de Europese Raad was eind april. De regeling wordt nu begin 2015 van kracht.