Risico’s voor gezondheid en milieu

Het RIVM heeft de beleving, zorgen en behoeften aan communicatie onder bewoners onderzocht. Voor deze onderwerpen heeft het RIVM een beoordeling gedaan van risico’s van verontreinigingen uit de TGG voor gezondheid, milieu en landbouw. Hieruit blijkt dat de aangetroffen concentraties in de bodem, grondwater- en oppervlaktewater te laag zijn om gezondheidseffecten te geven. Dit geldt ook voor de langetermijn. Het is veilig om op de dijk te wandelen en om in het oppervlaktewater te zwemmen. Verder heeft het verwaaien van de TGG tijdens de aanleg van de dijk de bodemkwaliteit van moestuinen en landbouwpercelen niet beïnvloed. Het water uit de zoetwaterbel is geschikt voor landbouwgewassen en vee. 

Het oppervlakte- en grondwater, direct naast de dijk,  is van nature zout. Daarom wordt afgeraden dit water voor de landbouw te gebruiken. Om dezelfde reden en vanwege PFAS Per- en polyfluoralkylstoffen (Per- en polyfluoralkylstoffen) en arseen raadt het RIVM af om honden te laten drinken uit de sloot. PFAS, arseen en dioxines geven ook aanleiding om de consumptie van zelfgevangen vis uit dit gebied af te raden. 

Zorgen van de bewoners

Het RIVM heeft gesproken met bewoners, agrariërs, ondernemers en bestuurders. De meesten maken zich vooral zorgen over langeretermijneffecten op gezondheid en milieu van de verontreinigingen uit de TGG in het oppervlakte- en grondwater. Agrariërs maken zich ook zorgen over mogelijke vervuiling van de zoetwaterbel naast de dijk. Sommige mensen hebben geen zorgen en gaan ervan uit dat het goed wordt opgelost. 

De negatieve beeldvorming over de zeedijk en de TGG hangt samen met andere ontwikkelingen in de omgeving. Ook is het vertrouwen in de gemeente Hulst en Rijkswaterstaat beschadigd omdat bewoners zich niet genoeg betrokken voelen. Om de communicatie te verbeteren is het belangrijk dat bewoners zich gehoord voelen, heldere en eerlijke informatie krijgen, en dat zaken die mis zijn gegaan worden erkend.

Maatregelen

Veel mensen die zijn geïnterviewd, willen het liefst dat de dijk wordt afgegraven. Afgraven geeft hen de zekerheid dat hun zorgen over lange termijn effecten voor gezondheid en milieu worden weggenomen. Daarnaast verwachten zij dat deze oplossing het meeste draagvlak heeft onder omwonenden en de discussie over het onderwerp daarmee afgesloten kan worden. Ook vinden zij dat Rijkswaterstaat de morele plicht heeft om de vervuilde TGG op te ruimen. 

Royal HaskoningDHV heeft mogelijke maatregelen voorgesteld in relatie tot de verontreinigingen in de zeedijk. Het RIVM heeft onderzocht welke effecten deze maatregelen kunnen hebben op gezondheid en milieu. Mocht de dijk worden afgegraven, dan adviseert het RIVM om zo veel mogelijk te voorkomen dat er stof vrijkomt. De effecten van de overige maatregelen zijn naar verwachting beperkt, maar het is nog niet zeker hoeveel metalen er maximaal kunnen vrijkomen.

Deze onderzoeken zijn uitgevoerd in opdracht van Rijkswaterstaat. Rijkswaterstaat kan deze uitkomsten gebruiken om te komen tot een plan van aanpak voor maatregelen in relatie tot de zeedijk.