De gevolgen van de coronacrisis voor de gezondheid en welzijn zijn groot en jongeren en kwetsbare groepen worden het hardst geraakt. Dat blijkt opnieuw uit een literatuurstudie van het RIVM en het Nivel. Om de impact van de coronacrisis in beeld te krijgen is het daarom belangrijk om verder te kijken dan alleen de gezondheidseffecten van de infectieziekte. Een brede aanpak is nodig om voor- en nadelen van maatregelen grondig af te wegen en zo de negatieve effecten zo veel mogelijk te voorkomen of te beperken.
Het RIVM en Nivel analyseerden internationale reviews over de impact van de coronacrisis gezondheid en welzijn gepubliceerd tussen december 2019 en 3 maart 2022. Uit eerder literatuuronderzoek gericht op jeugd bleek al dat kwetsbare groepen in de samenleving, zoals mensen met een laag inkomen harder geraakt worden. Deze studie bevestigt die resultaten. Ook sommige leeftijdsgroepen hebben het moeilijker dan anderen. Zo hebben jongeren (tot 17 jaar) en jongvolwassenen (18 tot 25 jaar) vaker last van depressieve gevoelens en angst dan voor de epidemie. Jongvolwassenen en ouderen hebben meer last van eenzaamheid. Ook de studieresultaten van leerlingen op de middelbare school en het hoger onderwijs waren slechter.
Verloren gezonde levensjaren
De uitgestelde zorg en late diagnoses bij bepaalde ziekten (vooral kanker) hebben veel effect gehad op de gezondheid. Dit was vooral zo bij mensen die al ziek waren of tijdens de pandemie ziek zijn geworden. De gezonde levensjaren die hierdoor verloren zijn gegaan zijn niet in te halen.
Verder blijkt de helft van de mensen 3 maanden na een coronabesmetting nog steeds lichamelijke klachten te hebben, zoals vermoeidheid. Ook zijn veel mensen die in de zorg werken lichamelijk en geestelijk overbelast geraakt. Daarnaast laten (inter)nationale studies zien dat mensen minder gezond zijn gaan leven: er werd minder bewogen en ongezonder gegeten. Ook blijkt dat de coronacrisis in bepaalde gevallen heeft bijgedragen aan toegenomen spanning binnen het gezin.
Onderzoeksprogramma gevolgen coronacrisis
Dit onderzoek is onderdeel van de Integrale Gezondheidsmonitor COVID-19, waarmee de lichamelijke, geestelijke en sociale effecten van de coronacrisis tussen 2021 en 2025 in kaart worden gebracht. Het Netwerk GOR voert deze monitor uit. Dit project wordt gesubsidieerd door ZonMw (ZorgOnderzoek Nederland Medische Wetenschappen
) namens het ministerie van VWS (Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport).