Shigellose (bacillaire dysenterie) is een ernstige darminfectie die wordt veroorzaakt door een shigellabacterie. Infectie kan koorts, buikkrampen en diarree veroorzaken. De bacterie is van mens op mens overdraagbaar. In Nederland gaat het meestal om infecties na een reis naar het buitenland of door seksueel contact.
Wat is shigellose?
Shigellose, ook wel bacillaire dysenterie genoemd, wordt veroorzaakt door een infectie met een shigellabacterie. Er zijn meerdere types shigellabacteriën. De tijd tussen besmetting en de eerste ziekteverschijnselen varieert van 1 tot 7 dagen, meestal 1 tot 3 dagen.
Ziekteverschijnselen van shigellose
Shigellose begint met koorts en buikkrampen, gevolgd door regelmatig waterdunne diarree. Na enkele dagen wordt de diarree slijmerig en kan er bloed bij zitten. Andere symptomen zijn spierpijn, hoofdpijn of kortdurende huiduitslag. De klachten verdwijnen veelal na 5 tot 10 dagen, soms met behulp van antibiotica. Infectie met shigellabacteriën leidt niet altijd tot ziekteverschijnselen.
Besmetting en preventie van shigellose
De shigellabacterie wordt uitgescheiden in de ontlasting van besmette personen. De bacterie wordt van mens op mens overgedragen, bijvoorbeeld via voedsel, water of voorwerpen die besmet zijn door een geïnfecteerd persoon. Door contact met besmette voorwerpen, zoals het toilet, kan de bacterie op de handen en daarna in de mond terechtkomen. Daarnaast kan de bacterie overgedragen worden via seksueel contact, met name bij mannen die seks hebben met mannen.
Er bestaat geen vaccin tegen shigellose. Verspreiding van de bacterie kan voorkomen worden door goede hygiëne, zoals het regelmatig wassen van de handen en het schoonmaken van het toilet. Reizigers naar (sub)tropische landen worden voor advies verwezen naar reizigersinformatie.
Hoe vaak komt shigellose voor?
Shigellabacteriën komen wereldwijd voor. Met name in (sub)tropische landen leidt de ziekte regelmatig tot sterfte onder kinderen. In Nederland wordt jaarlijks zo’n 300-600 keer melding gedaan van shigellose, het merendeel van de infecties werd in het buitenland opgelopen. Figuur 1a toont het aantal meldingen van shigellose in Nederland waarbij de infectie in het buitenland is opgelopen. Figuur 1b toont het aantal meldingen van shigellose waarbij de infectie in Nederland is opgelopen. De actuele situatie van shigellose in Nederland is te zien in de Atlasinfectieziekten.
Figuur 1a. Aantal meldingen van shigellose in Nederland waarbij de infectie is opgelopen in het buitenland.
Figuur 1b. Aantal meldingen van shigellose waarbij de infectie is opgelopen in Nederland.
