Het Puumalavirus (PUUV Puumala hantavirus (Puumala hantavirus)) is het vaakst voorkomende orthohantavirus in Nederland. Infecties met PUUV bij mensen verlopen meestal zonder symptomen, maar soms treden milde tot ernstige klinische verschijnselen op. Het belangrijkste klinische syndroom is nefropathia epidemica, een milde vorm van hemorragische koorts met renaal syndroom. Diagnostiek van hantavirussen wordt bij voorkeur uitgevoerd met serologie. Er bestaan geen profylactische medicijnen tegen PUUV-infectie en de behandeling is gericht op de bestrijding van de symptomen.

Infectieziekten Bulletin: november 2020, Jaargang 31, nummer 2

Auteurs: M. Maas, A. Swart, Centrum Infectieziektebestrijding RIVM

Infectieziekten Bulletin: november 2020, jaargang 31, nummer 2

De belangrijkste gastheer voor PUUV Puumala hantavirus (Puumala hantavirus) is de rosse woelmuis (Myodes glareolus). De muis scheidt het virus uit via feces, urine en speeksel. Mensen kunnen geïnfecteerd raken door direct contact met deze excreta of door het inademen van aerosolen van ingedroogde excreta, bijvoorbeeld bij het vegen van een schuur.

De kans op besmetting met PUUV is afhankelijk van de aanwezigheid van rosse woelmuizen en de PUUV-prevalentie bij deze muizen. De hoeveelheid rosse woelmuizen kan goed voorspeld worden aan de hand van mastdata (zaadproductie van beuk en eik). Met een Poisson regressiemodel kan de incidentie van infecties bij mensen gemodelleerd worden en kan dus worden voorspeld of er een verhoogd risico is op PUUV-infecties. Hiervoor gebruiken we mast- en temperatuurdata als voorspellers en patiëntmeldingen uit het verleden als uitkomstvariabele. Details van dit model worden elders beschreven (1, 2). In 2019 werd een verhoogd risico op PUUV-infecties voorspeld (3). Dat werd uiteindelijk ook teruggezien in het aantal besmettingen (38), terwijl over de periode 2010 tot en met 2017 gemiddeld 23 besmettingen per jaar waren gemeld, met een spreiding van 4 tot 50.

Figuur 1 geeft de voorspelling weer voor 2020. In 2020 verwachten wij een lager aantal PUUV-patiënten dan gemiddeld. De aantallen gemelde patiënten tot en met eind september ondersteunen deze voorspelling. Het is interessant dat er ook pieken lijken op te treden aan het einde van het jaar, vooral in december. Deze pieken worden niet verklaard door ons model. In een onderzoek wordt gesuggereerd dat als het kouder wordt de rosse woelmuizen naar huizen trekken (4).

Figuur 1. Aantal patiënten met een PUUV-infectie per maand (donkergrijs staafdiagram) met modelmatige voorspelling van het aantal patiënten in blauw met 95% betrouwbaarheidsinterval (grijs). Voor de voorspelling van een bepaalde maand zijn alleen de mastdata van voorgaande maanden genomen en de gemiddelde temperatuur in die maand over de voorgaande jaren. Voor september 2018 en 2019 convergeerde het algoritme niet en kan dus geen goede schatting worden geven- deze waarden zijn daarom weggelaten

Ondanks de lagere voorspelling blijft het belangrijk om alert te zijn als patiënten zich melden met klachten die mogelijk wijzen op PUUV-besmetting: acute koorts, hoofdpijn en malaise, misselijkheid, braken en pijn in buik en lage rug. Sinds december 2008 zijn hantavirusinfecties bij mensen meldingsplichtig.Meer details staan in de richtlijn Hantavirusinfectie van de Landelijke Coördinatie Infectieziektebestrijding (LCI Landelijke coördinatie infectieziektebestrijding (Landelijke coördinatie infectieziektebestrijding)).

Auteurs

M. Maas, A. Swart, Centrum Infectieziektebestrijding, Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu, Bilthoven

Correspondentie

miriam.maas@rivm.nl

  1. Maas M, Pijnacker R, Swart A. Puumalavirusinfecties en de zaadproductie van bomen. Infectieziekten Bulletin. 2018;29(2).
  2. Swart A, Bekker DL, Maas M, de Vries A, Pijnacker R, Reusken C, et al. Modelling human Puumala hantavirus infection in relation to bank vole abundance and masting intensity in the Netherlands. Infect Ecol Epidemiol. 2017;7(1):1287986.
  3. Maas M, Swart A. Voorspelling Puumala orthohantavirus voor 2019. Infectieziekten Bulletin. 2019; 30(4)
  4. Faber MS Multiple Sclerose (Multiple Sclerose), Ulrich RG, Frank C, Brockmann SO, Pfaff GM, Jacob J, Krüger DH, Stark K. Steep rise in notified hantavirus infections in Germany, April 2010. Eurosurveillance 2010;15(20): 19574

Reactie toevoegen