Belangrijk bij interpretatie van de resultaten van dit onderzoek
- De resultaten komen uit een cohortstudie. Dit betekent dat we mensen volgen over de tijd. Sommige mensen blijven meedoen, anderen stoppen, en weer anderen stromen later in. Dit type onderzoek is geschikt om patronen over de tijd te bestuderen (bijvoorbeeld ‘er is een toename in vertrouwen van 15 procentpunt’) en vergelijkingen te maken binnen personen (‘Draagvlak voor 1,5 meter afstand houden is 5 procentpunt lager dan voor regelmatig handen wassen’).
- Het cohort is demografisch niet representatief voor de Nederlandse bevolking (zie toelichting). Cijfers op één tijdstip, zoals ‘de vaccinatiegraad’ in juli 2021, kunnen afwijken van onderzoeken die op dat moment een representatief sample werven en wegen. We beoordelen deze afwijkingen elke ronde t.o.v. de cijfers op het Coronadashboard en die blijken beperkt (0 - 10 procentpunt). Waar deze verschillen wel duidelijk aanwezig zijn, geven we dit aan op de website.
Vertrouwen in de Nederlandse aanpak
De periode tussen meetronde 13 en 14 (huidige meetronde) begon met versoepelingen voor evenementen en het nachtleven, mondkapjes in publieke ruimtes waren niet meer verplicht, het thuiswerkadvies verviel gedeeltelijk en er was geen maximum meer voor het aantal bezoekers thuis. Kort daarna liep het aantal besmettingen sterk op, vooral onder twintigers. De versoepelingen zijn vanwege de oplopende besmettingscijfers na twee weken gedeeltelijk weer teruggedraaid. Onder andere de openingstijden in de horeca werden beperkt (tot middernacht), evenementen waren enkel onder verscherpte maatregelen mogelijk en het thuiswerkadvies werd weer ingevoerd.
Meetrondes
Ronde 1: 17-24 april 2020 | Ronde 2: 7-12 mei | Ronde 3: 27 mei - 1 juni | Ronde 4: 17-21 juni | Ronde 5: 8-12 juli | Ronde 6: 19-23 augustus | Ronde 7: 30 september - 4 oktober | Ronde 8: 11-15 november | Ronde 9: 30 december 2020 - 3 januari 2021 | Ronde 10: 10-14 februari | Ronde 11: 24-28 maart | Ronde 12: 5-9 mei | Ronde 13: 16-20 juni | Ronde 14: 28 juli – 1 augustus.
De mensen om ons heen kunnen veel invloed hebben op het beeld dat we vormen van de maatregelen. Van de deelnemers in meetronde 14 heeft 79% aangegeven dat ze in de week voor het invullen van de vragenlijst met anderen over de Nederlandse aanpak van de coronacrisis hebben gepraat. 23% van de deelnemers heeft aangegeven bijna dagelijks tot meerdere keren per dag met anderen te hebben gesproken over de Nederlandse aanpak van de coronacrisis (cijfers niet in figuur).
Van de deelnemers had 31% (veel) vertrouwen in de manier waarop de Nederlandse overheid probeert het coronavirus onder controle te houden, 22% had er (helemaal) geen vertrouwen in en 47% was neutraal. In vergelijking met andere landen doet Nederland het volgens 24% van de deelnemers (veel) beter, terwijl een groep van 24% het beleid als (veel) slechter beoordeelt en 53% is neutraal. 17% vond het sentiment in de gesprekken over de Nederlandse aanpak (zeer) positief en 35% vond deze (zeer) negatief (48% is neutraal).
51% van de deelnemers vindt dat de Nederlandse overheid voldoende maatregelen neemt om verdere verspreiding van het virus te beperken, 14% vindt dat de overheid te veel doet en 35% vindt dat de overheid te weinig doet (cijfers niet in figuur). Voor het goed kunnen uitvoeren en volhouden van gedragsregels is het belangrijk dat mensen begrijpen wat van ze verwacht wordt. Van de deelnemers in meetronde 14 geeft 47% aan dat ze het onlogisch of moeilijk te begrijpen vinden waarom sommige gedragsregels in de ene situatie wel gelden en in de andere niet. 22% vindt dat niet onlogisch of moeilijk te begrijpen en 31% is neutraal.
Veranderingen in het beeld van de Nederlandse aanpak
Voor de veranderingen in het beeld van de Nederlandse aanpak over de tijd is gekeken naar de deelnemers die aan minimaal twee meetrondes hebben meegedaan. In de huidige meetronde is het vertrouwen dat de deelnemers hebben in de Nederlandse aanpak, na een opleving in meetronde 13, weer sterk gedaald (18 procentpunt). Het percentage deelnemers dat positief is over de aanpak is hiermee weer terug op het niveau van meetronde 12, het laagste punt sinds het begin van de coronapandemie. De verandering over de tijd is vergelijkbaar voor het sentiment in gesprekken met anderen en de vergelijking met andere landen.
Ook het percentage deelnemers dat vindt dat de overheid voldoende maatregelen neemt is in de huidige meetronde, na een opleving in meetronde 13, weer terug op het oude niveau (rond de 50%). Het percentage deelnemers dat vindt dat de overheid te weinig maatregelen neemt, ligt in de huidige meetronde 18 procentpunt hoger dan in meetronde 13 (cijfers niet in figuur).
Mening over aanpak van de overheid
Aan de deelnemers is een aantal stellingen voorgelegd die gaan over de beslissingen van de overheid ten aanzien van de coronamaatregelen. De uitspraak dat de Nederlandse overheid 'haar best doet het goede te doen' krijgt in meetronde 14 de meeste steun: 71% van de deelnemers is het (helemaal) eens. Daarna volgen de uitspraken dat de overheid 'alle belangrijke informatie beschikbaar heeft' (67% (helemaal) eens), 'belangrijke personen en instanties betrekt' (65% (helemaal) eens), en 'zich goed laat informeren' (63% (helemaal) eens). Daarentegen vindt slechts 21% van de deelnemers dat de Nederlandse overheid 'een duidelijke koers vaart' (28% neutraal). In de huidige meetronde is voor het eerst gevraagd aan de deelnemers of zij vinden dat de overheid op de juiste momenten maatregelen instelt of versoepelt: slechts 21% is het (helemaal) eens met deze stelling en 26% is neutraal.
Veranderingen in de mening over de aanpak van de overheid
Voor de veranderingen over de tijd is gekeken naar de deelnemers die aan minimaal twee meetrondes hebben meegedaan. Voor alle stellingen is het percentage deelnemers dat het (helemaal) eens was gemiddeld afgenomen tussen meetrondes 2 en 14. In meetronde 8 (november 2020) en meetronde 13 (juni 2021) was een tijdelijke toename in steun te zien bij alle stellingen. Voor bijna alle stellingen is de steun in de huidige ronde lager dan in de vorige meetronde (juni 2021). De sterkste afname ten opzichte van de vorige meetronde is te zien bij de stellingen dat de overheid 'de juiste voorwaarden gebruikt om te versoepelen' (24 procentpunt), 'besluiten neemt op basis van de feiten' en 'een duidelijke koers vaart' (beide 16 procentpunt). Ook de stelling dat de overheid maatschappelijke belangen goed afweegt verliest 14 procentpunt aan steun. De steun voor de stellingen dat de overheid bereid is om verkeerde beslissingen te corrigeren, de last van de coronacrisis eerlijk te verdelen over de samenlevingen, en juist en eerlijk handelt bij de vaccinatie volgorde is gelijk met de vorige meetronde.