Onzekerheid over de risico’s van nanomaterialen is niet alleen onwenselijk vanuit het oogpunt van gezondheid en milieu, maar ook voor de toekomst van nanotechnologie. Verzekeraars moeten namelijk beslissen of ze ‘nano’ willen (blijven) verzekeren. Echter, verzekeraars en wetenschappers die onderzoek doen naar risico’s van nanomaterialen bevinden zich vaak in gescheiden werelden, met weinig kennis van elkaars vakgebied en te weinig onderlinge samenwerking. Dat schrijven een aantal onderzoekers en verzekeraars in een gezamenlijk commentaar in het tijdschrift Nature Nanotechnology.
Nanotechnologie valt nu nog onder de generieke aansprakelijkheidsverzekering. Daarin wordt nanotechnologie niet uitgesloten, maar ook niet specifiek genoemd als verzekerde component. Omdat verzekeraars momenteel niet goed in staat zijn om te herkennen wanneer ‘nano’ aan de orde is en/of om mogelijke risico’s ervan in te schatten, bestaat het gevaar dat zij bij een incident alle nanotechnologie over één kam moeten scheren. Bedrijven die werken met nanotechnologie zullen dan speciale aanvullende verzekeringen moeten afsluiten. De kosten daarvan kunnen flink oplopen, omdat juist langetermijnrisico’s nog onzeker zijn. Door het ontbreken van een eenduidige definitie van nanomaterialen is het bovendien lastig om aan de hand van wettelijke verplichtingen vast te stellen waar nanomaterialen zich bevinden in productie- en gebruiksketens. Onduidelijkheid over wie wanneer aansprakelijk is, kan dan leiden tot hoge premies of onvolledige dekking. Verzekeraars willen daarom ten minste een indeling kunnen maken in verschillende risicoklassen, zodat hoog-risico toepassingen kunnen worden onderscheiden van relatief veilige toepassingen van nanotechnologie. Volgens de auteurs is het mogelijk om " control banding" methoden en ‘big data’ te gebruiken om in de toekomst tot zo’n indeling in risicoklassen te komen. Daarom pleiten ze voor het publiek beschikbaar stellen van onderzoeksgegevens.
RIVM/KIR (kennis- en informatiepunt risico’s van nanotechnologie) overweging:
Of verzekeraars alle nanotechnologie over één kam gaan scheren na een incident is moeilijk in te schatten, maar het lijkt niet onrealistisch. Het probleem is ook al langer bekend. In afgelopen jaren was vertegenwoordiging vanuit KIR-nano (Kennis- en Informatiepunt Risico’s van Nanotechnologie) aanwezig bij verschillende conferenties van verzekeraar GenRe over omgaan met onzekere risico’s van nanotechnologie en aansprakelijkheid van nieuwe technologieën. Door de verzekeringswereld wordt sinds een aantal jaren al geconcludeerd dat de combinatie van wijdverspreid gebruik en aanhoudende onzekerheid over veiligheid tot de grote bedrijfsrisico’s rekent. Daarbij blijkt dat het o.a. voor verzekeraars, net als voor inspecteurs, heel lastig is om nanospecifieke kwesties te herkennen omdat ze relevante kennis missen. Deze bevindingen onderstrepen dat zolang kennis over risico’s en beheersmaatregelen onvoldoende specifiek zijn voor het borgen van de veiligheid van nanomaterialen, de rol van verzekeraars inzake de aansprakelijkheid, steeds belangrijker wordt.