Nanotechnologie maakt het mogelijk om materialen met hele kleine afmetingen te maken, te veranderen of te gebruiken. Ook neemt door technologische vooruitgang de complexiteit van materialen toe. Dit levert geavanceerde materialen op. Vaak gaat het daarbij om een combinatie van verschillende stoffen die redelijk nieuw en ingewikkeld is. Niet alle nanomaterialen zijn geavanceerd. Ze bestaan bijvoorbeeld maar uit één stof. En niet alle geavanceerde materialen zo klein als nanomaterialen.
Nieuwe materialen spelen een rol in transities
Geavanceerde (nano)materialen hebben interessante nieuwe eigenschappen. Sommige materialen zijn supersterk en tegelijk heel licht, kunnen zichzelf repareren of van vorm veranderen. Ze kunnen elektriciteit geleiden zonder energie te verliezen of van kleur of doorzichtigheid veranderen. Deze materialen kunnen een belangrijke rol spelen in verschillende transities. Overheden en het bedrijfsleven investeren daarom veel in de ontwikkeling ervan. Ze worden bijvoorbeeld al veel gebruikt in de energietransitie: in zonnepanelen en batterijen voor elektrische auto’s. Ook kunnen ze een rol spelen bij de ontwikkeling van nieuwe medicijnen. Bijvoorbeeld om medicijnen op de juiste plek in het lichaam te krijgen.
Wettelijke definitie van een nanomateriaal
De Europese Commissie heeft een nanomateriaal 2011 gedefinieerd als: een natuurlijk, incidenteel of geproduceerd materiaal dat uit deeltjes bestaat, hetzij in ongebonden toestand of als een aggregaat of agglomeraat en waarvan minstens 50 procent van de deeltjes in de gekwantificeerde grootteverdeling een of meer externe dimensies bezitten binnen het bereik van 1 nanometer tot 100 nanometer”. In 2022 is deze definitie herzien, maar deze is nog niet in wetgeving opgenomen.
Geen wettelijke definitie voor geavanceerde materialen
Er is geen wettelijke definitie voor een geavanceerd materiaal. Vaak gaat het om een combinatie van verschillende chemische stoffen die redelijk nieuw en ingewikkeld zijn en nieuwe functionaliteiten hebben. Soms is nanotechnologie nodig om dit materiaal te maken. De Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO) heeft een werkbeschrijving gemaakt om tot een gemeenschappelijke interpretatie van de term “geavanceerd materiaal” te komen.