In 2016 startte het project ‘Mijd de Mijt’ van GGD Gemeentelijke Gezondheidsdienst (Gemeentelijke Gezondheidsdienst) Hollands Midden. De GGD zocht naar een gecoördineerde aanpak van scabiës (schurft) in studentenhuizen in Leiden. Met hun aanpak won de GGD bij de Transmissiedag de Jim van Steenbergenprijs.

IB juni 2018

Auteurs: K. Kosterman

Infectieziekten Bulletin, jaargang 29, nummer 5/6, juni 2018

“Vroeger kwam scabiës veel meer voor dan nu. Toch zien we het steeds meer binnen bepaalde risicopopulaties, zoals asielzoekers, maar ook in studentenhuizen”, vertelt Timo Boelsums, arts infectieziektebestrijding bij GGD Gemeentelijke Gezondheidsdienst (Gemeentelijke Gezondheidsdienst) Hollands Midden. “Er komen meer vragen bij onze GGD over jeukklachten.  Vooral het aantal vragen uit studentenhuizen is toegenomen. Bij studenten zien we steeds vaker scabiës. In veel gevallen is bij de huisarts dan al scabiës vastgesteld, maar het blijkt lastig om het hele studentenhuis mee te behandelen.”

Waarom is het lastig voor een huisarts om een heel studentenhuis mee te behandelen?

“Niet alle studenten zitten bij dezelfde huisarts. Op het spreekuur ziet een huisarts 1 student en dan kan hij een middel voorschrijven voor die ene student. Maar omdat vermoedelijk meer studenten uit hetzelfde huis ook scabiës hebben, heeft behandeling van alleen die ene student geen zin. De kans dat hij opnieuw besmet wordt is namelijk groot. Je krijgt dan een pingpongeffect. Je moet dus in dit soort gevallen alle anderen in huis mee behandelen. De huisarts kan dan wel zeggen dat de rest zich ook moet laten behandelen, maar je kunt niet altijd al je – soms wel 20 – huisgenoten op tijd bereiken. Om deze reden bedachten we dat de GGD hier een mogelijke rol in kan hebben.”

Hoe pak je dat aan?

“Met die vraag begon ons project. We begonnen met een scabiësspreekuur. We schatten in dat als we studenten met scabiës op ons spreekuur zien, we dan goede voorlichting kunnen geven en meteen voor alle studenten in het studentenhuis een recept kunnen voorschrijven.”

Jullie doen ook de diagnostiek?

“Dat klopt. Met een dermatoloog uit de regio hebben we onze aanpak besproken, omdat deze diagnostiek normaal alleen door dermatologen wordt gedaan. Je neemt een huidschraapsel af van een verdachte plek en bekijkt dit onder de microscoop. Als je daar een mijt in aantreft, dan weet je zeker dat de student scabiës heeft. Omdat je de diagnostiek meteen bij de GGD kunt doen, heeft de student binnen 10 minuten zekerheid. Je kunt meteen folders en recepten meegeven voor zijn huisgenoten.”

Betaalt jullie GGD dit zelf?

“De kosten voor de diagnostiek dragen we zelf. Het consult wordt betaald door de zorgverzekeraar; het valt, net zoals het consult bij de huisarts, buiten het eigen risico. Dat maakt het spreekuur laagdrempelig. De aanpak lijkt effectief. We merken dat de diagnostiek en het zien van de mijt – we maken er vaak een foto van – erg motiverend werkt bij de behandeling.”

Hoe kwamen de studenten erachter dat er een scabiësspreekuur bestond?

“We hebben het rustig aangepakt. Alleen studenten met jeukklachten die contact met ons opnamen, nodigden we uit voor het spreekuur. We zien nu dat er door mond-op-mondreclame steeds meer animo voor het spreekuur is. Naast het opzetten van het spreekuur gaan we ook onderzoek doen om het scabiësprobleem in Leiden beter in kaart te brengen en willen we de voorlichting aan studenten verbeteren. Uiteindelijk hopen we hiermee ons doel te bereiken: het verminderen van verspreiding van scabiës in Leidse studentenhuizen.”

Heb je al reacties gehad van GGD’en uit andere studentensteden?

“We horen af en toe wel eens van uitbraken in andere studentensteden. GGD’en hebben al geïnformeerd hoe wij het aanpakken. Ik heb nog niet gehoord dat andere steden het idee gaan overnemen, maar interesse is er zeker.”

Auteur

K. Kosterman, eindredacteur Infectieziekten Bulletin